Sau thời gian thực hiện Quyết định số 90/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025, theo đánh giá của Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Thượng Lâm (tỉnh Tuyên Quang) Ma Công Khâm, mô hình nuôi cá tầm trên địa bàn xã Thượng Lâm đã nhận được nhiều sự quan tâm, đầu tư và đạt được kết quả đáng ghi nhận, nhất là tạo công ăn việc làm cho bà con nơi đây.
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, anh Hỏa Tiến Nam - Giám đốc Hợp tác xã phát triển cá nước lạnh và dịch vụ du lịch Ái Au RETREAT cho biết, anh đã có 3 năm gắn bó với mô hình nuôi cá tầm - một đặc sản của địa phương.
“Những kết quả đạt được của mô hình này là nhờ vào sự quan tâm, sát sao của lãnh đạo địa phương ngay từ những ngày đầu triển khai. Các ban, ngành đã giúp đỡ người dân có được những hỗ trợ rất kịp thời về thông tin chính sách trong Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, nhất là được hỗ trợ vay vốn, tham gia các lớp tập huấn về chính sách mới”, anh Nam chia sẻ.
Tạo sinh kế để thoát nghèo bền vững
Được biết, Hợp tác xã phát triển cá nước lạnh được thành lập vào tháng 3/2023, ban đầu với 07 thành viên. Đến nay đã mở rộng thêm 03 thành viên, tổng là 10 thành viên.
Mục tiêu của Hợp tác xã phát triển cá nước lạnh là nuôi thí điểm cá tầm và một số dòng cá nước lạnh khác, kết hợp ương nuôi và nhân giống một số loại cá đặc sản tại địa phương như: cá Dầm Xanh, Anh Vũ, cá Mỵ,.... Sau khi thành công sẽ mở rộng quy mô, nhân rộng mô hình tại địa phương, kết nạp thêm các thành viên khác có cùng lý tưởng và điều kiện phù hợp, kiến tạo thêm nghề mới cho bà con địa phương cùng phát triển.
“Mô hình nuôi cá tầm và cá đặc sản của hợp tác xã nhằm tạo sinh kế và tạo thu nhập cho xã viên người địa phương, góp phần vào việc phát triển của địa phương. Đồng thời, tạo ra những sản phẩm nông nghiệp có giá trị kinh tế cao, duy trì và phát triển được những dòng cá quý tại địa phương.
Đặc biệt, mô hình góp phần việc hoàn thành “Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 – 2025”, để cho quê hương Thượng Lâm và tỉnh Tuyên Quang nói riêng, đất nước Việt Nam nói chung ngày một giàu đẹp hơn”, anh Hỏa Tiến Nam chia sẻ.
Anh Nam cho biết bản thân lựa chọn mô hình nuôi cá tầm và cá đặc sản tại quê hương Thượng Lâm xuất phát từ việc anh được sinh ra tại xã Thượng Lâm, tỉnh Tuyên Quang, và rất mong muốn được cống hiến một phần sức mình vào việc phát triển quê hương. Hơn nữa, nghề nuôi cá tầm và các loại cá đặc sản địa phương có rất nhiều dư địa để phát triển và nhân rộng mô hình thành một nghề bền vững cho nhân dân địa phương. Mặt khác, cá tầm thương phẩm và cá đặc sản có giá trị kinh tế cao hơn nhiều ngành nghề nông nghiệp khác trên địa bàn.
Triển khai mô hình Hợp tác xã phát triển cá nước lạnh, anh Nam cho biết, mô hình đã được hưởng ưu đãi 1 lần về lãi suất vay vốn ngân hàng để đầu tư sản xuất (theo nghị quyết của tỉnh). Hỗ trợ này giúp cho Hợp tác xã có thêm một số nguồn lực quan trọng để thực hiện mô hình nuôi cá tầm và cá đặc sản hiệu quả như hiện tại.
Nuôi cá nước lạnh tại xã Thượng Lâm có nhiều điều kiện thuận lợi. Ví dụ như mô hình tận dụng hiệu quả những diện tích đất nông nghiệp cằn cỗi, hoang hóa, không thể sản xuất các cây trồng phổ thông khác, góp phần tiết kiệm quỹ đất để phát triển địa phương. Nguồn lao động tại địa phương đa phần là người nông dân chất phác, thiện lương, chăm chỉ, cần cù,...
“Nhân lực tại địa phương khá dồi dào và phù hợp để triển khai mô hình của hợp tác xã. Bà con nơi đây thực hiện dự án, cũng như vùng lân cận rất đồng tình ủng hộ và quan tâm sâu sắc đến mô hình. Có nhiều bà con mong muốn được hợp tác xã phối hợp để thí điểm trên chính mảnh đất của gia đình họ”, anh Nam chia sẻ.
Giúp hộ dân ổn định thu nhập, trẻ em an tâm đi học
Theo tâm sự của anh Nam, những ngày đầu triển khai mô hình, người dân cũng gặp một số khó khăn. Theo anh Nam, khó khăn đến từ việc xin giấy phép về sử dụng phần diện tích đất để thực hiện mô hình nuôi cá tầm, cá đặc sản và sản xuất một số sản phẩm nông nghiệp giá trị cao khác.
Bên cạnh đó còn là những rủi ro về biến đổi khí hậu ngày càng khắc nghiệt và khó lường.
Nhân sự có tay nghề cao tại địa phương còn hạn chế, nhất là tại các khu vực khó khăn, đặc biệt khó khăn, hợp tác xã gặp khó trong tuyển dụng nhân sự có tay nghề để đào tạo, nắm bắt kỹ thuật và công nghệ mới.
Cùng với đó, việc tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi của Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững với điều kiện vay vốn chưa đủ linh hoạt để hợp tác xã tiếp cận nguồn vốn, chưa có sự phân tích rõ ràng về chính sách ưu đãi đặc biệt cho các đơn vị, hợp tác xã có cơ sở sản xuất tại vùng khó khăn hoặc đặc biệt khó khăn. Điều này khiến không ít đơn vị còn lăn tăn, chưa mạnh dạn tham gia.
Ngoài ra, khó khăn còn đến từ sự biến động nhanh của thị trường buộc đơn vị phải thích ứng nhanh chóng với nền kinh tế số hiện nay.
Bằng sự nỗ lực từ chính quyền địa phương cho đến từng hộ dân, tính đến thời điểm hiện tại, mô hình nuôi cá nước lạnh trên địa bàn xã đã thu được kết quả nổi bật. Sau hơn 1 năm đã có lứa cá tầm đạt được trọng lượng yêu cầu từ 2-3kg/con, sản lượng năm 2025 đạt được trên 30 tấn, giá trị trên 3 tỷ đồng.
“Từ sau khi thực hiện mô hình, bản thân tôi cũng như các thành viên khác trong hợp tác xã có nhiều sự thay đổi về thu nhập, cơ bản đủ trang trải cho cuộc sống thường nhật, có đủ kinh phí để con cháu an tâm đi học và cũng có phần tích lũy để phát triển mô hình, thực hiện các ước mơ khác. Trong quá trình thực hiện mô hình, hợp tác xã cũng đã tạo được nhiều việc làm cho bà con thuộc diện hộ nghèo và cận nghèo trên địa bàn xã Thượng Lâm và một số xã lân cận.
Điều này chứng tỏ mô hình nuôi cá tầm, cá đặc sản của địa phương đã đi đúng đường, tạo sinh kế bền vững cho xã viên, các hộ dân có cùng đam mê và chí hướng”, anh Nam bày tỏ.
Từ góc nhìn của người trực tiếp tham gia mô hình này, anh Nam đánh giá cao sự quan tâm, chỉ đạo của lãnh đạo các cấp đối với công tác giảm nghèo bền vững tại xã Thượng Lâm. Anh Nam cũng mong thời gian tới, việc tuyên truyền, phổ biến chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, đặc biệt là các chính sách về giảm nghèo bền vững sẽ được triển khai nhanh hơn, quyết liệt hơn, chi tiết hơn nữa để các đơn vị trên địa bàn kịp thời nắm bắt cơ hội, biến cơ hội thành bàn đạp thúc đẩy mô hình kinh tế, góp phần phát triển xã Thượng Lâm ngày càng bền vững, giàu đẹp. Mỗi người dân biết nắm bắt cơ hội, sử dụng hiệu quả những sự hỗ trợ của nhà nước, cùng với đó chính quyền địa phương tạo điều kiện triển khai tối đa, bà con sẽ vươn lên làm giàu chính trên mảnh đất quê hương.
