Con người và tinh tinh (Pan troglodytes) là họ hàng gần gũi của nhau. Tinh tinh cũng có tư duy logic, kỹ năng làm công cụ lao động và khả năng tạo ra các ngôn ngữ giống con người.
Thậm chí, tinh tinh và loài người còn có bộ gene giống nhau tới 98,5% (theo một nghiên cứu trong năm 1970) hay thậm chí là tới 99,6% (theo một nghiên cứu của năm 2003).
Giống nhau nhiều tới mức đó nhưng tại sao chúng lại có một số cấu trúc cơ thể và sinh lý học khác con người?
Ban đầu, các nhà khoa học tin rằng nguyên nhân dẫn tới hiện tượng trên là do đột biến ADN. Tuy nhiên, các nghiên cứu sau đó đã bác bỏ giả thuyết này.
Một giả thuyết khác lại cho rằng sự khác biệt về số lượng bản sao của một số gene trong cơ thể người và tinh tinh mới chính là nguyên nhân dẫn tới sự khác biệt trong tiến hóa. Bản sao gene liên quan tới số lượng việc sản xuất protein và từ đó ảnh hưởng lớn tới sinh lý học và cấu trúc cơ thể.
Ví dụ như gene CCL3L1 ở người không giống như ở tinh tinh bởi gene này ở người chỉ có 3-4 bản sao, trong khi tinh tinh có tới hàng chục. Sự khác biệt này khiến con người nhạy cảm với virus HIV còn tinh tinh thì hoàn toàn không.
Từ giải thuyết thứ hai ở trên, các nhà khoa học đã đưa ra giải thuyết cho rằng các gene ở người và tinh tinh dù giống hệt nhau nhưng lại có thể có các chức năng khác nhau. Một nghiên cứu mới của các nhà khoa học tại Viện Công nghệ Georgia đã làm sáng tỏ giả điều đó sau khi phát hiện ra nguyên nhân dẫn tới hiện tượng này là do một yếu tố "di động" của gene được gọi là retrotransposons (ARN).
Theo Wikipedia: Retrotransposons (ARN) là những yếu tố di truyền có thể khuếch đại trong một bộ gene và là thành phần phổ biến trong DNA của nhiều động thực vật. ARN có rất nhiều trong thực vật (chiếm 70% trong gene ngô và 50% trong gene người). Nó có thể gây ra đột biến khi được chèn hoặc đặt gần các gene. Hơn nữa, nó gây ra đột biến tương đối ổn định.
Các nhà khoa học Mỹ đã tiến hành so sánh sự khác biệt trong hoạt động của gene người và tinh tinh. Họ phát hiện ra rằng, khi ARN xuất hiện ở gần gene nào đó, gene đó sẽ ngừng hoặc giảm hoạt động và ngược lại.
Và có thể là khi ARN đi lại trên toàn bộ gene người, nó đã gây ra các sự thay đổi ở bộ gene dẫn tới sự khác biệt giữa người và tinh tinh.
Ngoài ra, các nhà khoa học cũng không loại trừ rằng sự tiến hóa của con người có được là do virus. Những virus có khả năng thâm nhập và gene của động vật có vú cũng gây ảnh hưởng tới sự tiến hóa của chúng.
Thậm chí, tinh tinh và loài người còn có bộ gene giống nhau tới 98,5% (theo một nghiên cứu trong năm 1970) hay thậm chí là tới 99,6% (theo một nghiên cứu của năm 2003).
Giống nhau nhiều tới mức đó nhưng tại sao chúng lại có một số cấu trúc cơ thể và sinh lý học khác con người?
Ban đầu, các nhà khoa học tin rằng nguyên nhân dẫn tới hiện tượng trên là do đột biến ADN. Tuy nhiên, các nghiên cứu sau đó đã bác bỏ giả thuyết này.
 |
Ví dụ như gene CCL3L1 ở người không giống như ở tinh tinh bởi gene này ở người chỉ có 3-4 bản sao, trong khi tinh tinh có tới hàng chục. Sự khác biệt này khiến con người nhạy cảm với virus HIV còn tinh tinh thì hoàn toàn không.
Từ giải thuyết thứ hai ở trên, các nhà khoa học đã đưa ra giải thuyết cho rằng các gene ở người và tinh tinh dù giống hệt nhau nhưng lại có thể có các chức năng khác nhau. Một nghiên cứu mới của các nhà khoa học tại Viện Công nghệ Georgia đã làm sáng tỏ giả điều đó sau khi phát hiện ra nguyên nhân dẫn tới hiện tượng này là do một yếu tố "di động" của gene được gọi là retrotransposons (ARN).
Theo Wikipedia: Retrotransposons (ARN) là những yếu tố di truyền có thể khuếch đại trong một bộ gene và là thành phần phổ biến trong DNA của nhiều động thực vật. ARN có rất nhiều trong thực vật (chiếm 70% trong gene ngô và 50% trong gene người). Nó có thể gây ra đột biến khi được chèn hoặc đặt gần các gene. Hơn nữa, nó gây ra đột biến tương đối ổn định.
Các nhà khoa học Mỹ đã tiến hành so sánh sự khác biệt trong hoạt động của gene người và tinh tinh. Họ phát hiện ra rằng, khi ARN xuất hiện ở gần gene nào đó, gene đó sẽ ngừng hoặc giảm hoạt động và ngược lại.
Và có thể là khi ARN đi lại trên toàn bộ gene người, nó đã gây ra các sự thay đổi ở bộ gene dẫn tới sự khác biệt giữa người và tinh tinh.
Ngoài ra, các nhà khoa học cũng không loại trừ rằng sự tiến hóa của con người có được là do virus. Những virus có khả năng thâm nhập và gene của động vật có vú cũng gây ảnh hưởng tới sự tiến hóa của chúng.
Nguyễn Hường (Theo báo Sự thật)
