Các hệ thống phòng không Trung Quốc chỉ bóng bẩy, đẹp mã?

Tên lửa phòng không HQ-7 của Trung Quốc

Ngày 20 tháng 5 mạng bình luận quân sự Nga cho biết, lực lượng tên lửa phòng không Quân đội Trung Quốc hiện trang bị tổng cộng 110-120 tiểu đoàn hệ thống tên lửa phòng không gồm các loại như HQ-2, HQ-61, HQ-7, HQ-9, HQ-12, HQ-16, S-300PMU, S-300PMU-1 và S-300PMU-2, tổng cộng có khoảng 700 thiết bị phóng, quy mô chỉ đứng sau quân Nga.

Dòng HQ-9 là hệ thống tên lửa phòng không thế hệ thứ ba có tính năng tiên tiến nhất do Trung Quốc nghiên cứu chế tạo và trang bị, có năng lực đối kháng hiệu quả cao đối với các cuộc tấn công đường không quy mô lớn trong điều kiện gây nhiễu phức tạp.

Năng lực tác chiến phòng thủ tên lửa của HQ-9A phiên bản cải tiến mạnh hơn. Hệ thống phòng không tầm trung mới HQ-16 áp dụng phương thức phóng thẳng đứng nhiệt, có năng lực tác chiến trong mọi điều kiện thời tiến, đánh chặn hiệu quả cao đối với mục tiêu trên không hiện đại trong điều kiện gây nhiễu điện từ mạnh.

Trong thời gian hơn 10 năm gần đây, tính năng của hệ thống phòng không Trung Quốc được nâng lên rõ rệt, điều này chủ yếu được lợi từ hệ thống phòng không S-300PMU và Tor nhập khẩu từ Nga. Vào thập niên 90 của thế kỷ trước, Trung Quốc từng mua 4 hệ thống tên lửa S-300PMU và khoảng 100 quả tên lửa phòng không đồng bộ cùng với vài chục hệ thống phòng không cơ động Tor.

Những trang bị hiện đại do Nga chế tạo này đã hoàn thiện rất lớn hệ thống phòng không của Trung Quốc. Quân đội Trung Quốc rất hài lòng với hệ thống S-300, điều này cuối cùng thúc đẩy Trung Quốc tiếp tục mua S-300PMU-1 hoàn thiện hơn vào các năm 2002-2003.

Tên lửa phòng không S-300PMU2 Trung Quốc nhập khẩu của Nga

Thông qua hệ thống phòng không hiện đại do Nga chế tạo để tiến hành nghiên cứu, Trung Quốc đã khởi động kế hoạch nghiên cứu chế tạo hệ thống phòng không nội địa mới. Đến cuối thập niên 90 của thế kỷ trước, người Trung Quốc cuối cùng đã lấy phương án công nghệ của S-300 làm nền tảng và phát triển được hệ thống phòng không tầm xa nội địa là HQ-9.

Hệ thống này có năng lực tiến hành tấn công trong mọi điều kiện thời tiết đối với máy bay tầm thấp/tầm trung và tầm cao, tên lửa hành trình và máy bay trực thăng. Dòng HQ-9 là hệ thống tên lửa phòng không thế hệ thứ ba có tính năng tiên tiến nhất do Trung Quốc nghiên cứu chế tạo và trang bị, có năng lực đối phó hiệu quả với các cuộc tấn công đường không quy mô lớn trong điều kiện gây nhiễu phức tạp.

Hiện nay, Trung Quốc đã bắt đầu sản xuất HQ-9 phiên bản cải tiến, đó là HQ-9A. Dự vào thiết kế trình tự và thiết bị điện tử cải tiến, hiệu quả tác chiến của HQ-9A có vẻ được cải thiện, đặc biệt là năng lực phòng thủ.

Hệ thống phòng không mới HQ-16 do Trung Quốc nghiên cứu chế tạo có tính năng được dập khuôn, tích hợp các phương án công nghệ của S-300P và Buk-M2. Điều khác với Buk là, HQ-16 đã áp dụng phương thức phóng thẳng nhiệt, trọng lượng tên lửa của hệ thống HQ-16 là 328 kg, tầm phóng tối đa 40 km. Trong hộp vận chuyển-phóng của mỗi thiết bị phóng chứa 4-6 quả tên lửa. Cự ly dò tìm mục tiêu trên không của radar hệ thống này có thể đạt 150 km.

Tên lửa phòng không HQ-16A Trung Quốc có cả phiên bản dành cho Lục quân và Hải quân.

Dòng HQ-16 có thể dùng để đánh chặn các loại máy bay của lực lượng hàng không chiến lược và chiến thuật, máy bay trực thăng chi viện, tên lửa hành trình và máy bay không người lái đối phương, có năng lực tác chiến trong mọi điều kiện thời tiết, đánh chặn hiệu quả đối với các mục tiêu tiến công đường không hiện đại, trong điều kiện gây nhiễu điện từ mạnh.

Từ các hệ thống tên lửa phòng không phong phú nêu trên có thể thấy, Trung Quốc đã dành sự quan tâm rất lớn tới việc xây dựng và hoàn thiện hệ thống phòng không hiện đại.

Đồng thời, rất nhiều chuyên gia cho rằng, trên phương diện đối phó với rất nhiều loại mục tiêu đường không hiện đại như tên lửa hành trình, năng lực của hệ thống phòng không hiện có của Trung Quốc nhiều những thực sự vẫn rất hạn chế. Lấy tình hình hiện nay để phán đoán, Trung Quốc phải sau năm 2020 mới có thể xây dựng được hệ thống phòng không tương đối có hiệu quả.