Chuyên gia Nga thừa nhận hải quân của Moscow lạc hậu về tàu sân bay

Trang mạng tin tức tổ hợp công nghiệp quân sự Nga mới đây vừa có bài viết dẫn lời Khramchikhin, Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu phân tích chính trị và quân sự Nga phân tích về tiềm năng lực lượng hàng không hải quân của các nước lớn trên thế giới và chương trình chế tạo tàu sân bay.

Tàu sân bay Kuznetsov của Nga

Bên cạnh việc đánh giá về khả, tiềm năng cũng như chiến lược tàu sân bay của các cường quốc như Anh, Nhật, Mỹ, Pháp,TQ..., ông Khramchikhin chỉ ra, Nga cũng rất tích cực thảo luận vấn đề chế tạo tàu sân bay nội địa thực sự.

Có tin cho biết, năm 2017, doanh nghiệp chế tạo cơ khí Phương Bắc Severodvinsk sẽ bắt đầu chế tạo 2 chiếc tàu sân bay, có kế hoạch hạ thủy năm 2023, năm 2027 lần lượt trang bị cho Hạm đội Phương Bắc và Hạm đội Thái Bình Dương, mỗi hạm đội một cụm chiến đấu tàu sân bay, lần lượt sở hữu nhiều nhất 15 tàu chiến hộ tống, gồm tàu tuần dương, tàu khu trục, tàu hộ vệ, tàu hộ vệ nhẹ, tàu ngầm, thậm chí còn có tàu đổ bộ.

Tàu tuần dương có thể sẽ được cải tạo từ tàu chiến “cất trong kho” hiện có, còn các tàu chiến khác trong đó có bản thân tàu sân bay sẽ chế tạo mới. Do hầu như tất cả các tàu chiến mặt nước cỡ lớn hiện có trong biên đội Hải quân Nga đến hạn sẽ về hưu, vì vậy gây liên tưởng rằng phải chăng thực tế rất đáng nghi ngờ.

Thứ nhất, vấn đề tài chính. Dựa vào giá cả thông thường nhất, 2 tàu sân bay và 30 tàu chiến ít nhất có trị giá 15-20 tỷ USD, đây là một con số rất lớn. Nếu chia ra thời hạn 15 năm, ít nhiều còn có thể chấp nhận được.

Su-33 trên tàu sân bay Kuznetsov

Thứ hai, Nga thực sự đã lạc hậu trong lĩnh vực chế tạo tàu sân bay, thiếu kinh nghiệm thực tế, tất cả tàu sân bay trước đây đều được chế tạo tại Ukraine, hơn nữa không có một tàu sân bay thực sự. Huống hồ, chi phí thiết kế tàu sân bay cũng tương đối cao và phức tạp, độ khó công nghệ tương đối lớn.

Thứ tư, tàu chiến chỉ là sản phẩm cuối cùng, còn cần phải nghiên cứu chế tạo động cơ, các loại vũ khí trang bị, radar, hệ thống thông tin chỉ huy, thiết bị tự động hóa. Vì vậy, vấn đề khả năng sản xuất thiếu thốn sẽ vượt xa lĩnh vực chế tạo tàu.

Thứ năm, vấn đề thiếu hụt nguồn nhân lực có thể nghiêm trọng hơn vấn đề thiếu hụt khả năng sản xuất, hơn nữa không chỉ liên quan đến lĩnh vực nghiên cứu khoa học và sản xuất, mà còn có vấn đề tăng quân cho Hải quân, hiện nay rất khó tiếp tục tìm được hàng chục nghìn người làm công tác khoa học kỹ thuật cấp cao, kỹ sư cấp cao, công nhân lành nghề và binh sĩ hải quân ưu tú được huấn luyện có chất lượng.

Thứ sáu, tàu chiến cần được bảo đảm bởi hạ tầng cơ sở bờ biển, nhưng Vladivostok thiếu hụt bến cảng thích hợp cho tàu sân bay neo đậu.

Chiến đấu cơ J-15 trên tàu sân bay Liêu Ninh (TQ)

Thứ bảy, hiện nay cơ bản không rõ tàu sân bay tương lai sẽ mang bao nhiêu máy bay, máy bay dòng Su-27 nghiên cứu chế tạo hơn 30 năm trước không thể không ngừng hoạt động và sản xuất, hiện chưa có bất cứ thông tin gì cho thấy máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm T-50 có thể sẽ có phiên bản hải quân. Nếu có phiên bản hải quân thì cũng phải bắt đầu nghiên cứu chế tạo từ con số không, sẽ tiếp tục làm trầm trọng vấn đề nêu trên.

Huống hồ, một lực lượng hàng không chỉ có một cụm chiến đấu tàu sân bay cũng rất khó có sức chiến đấu mạnh thực sự, tàu sân bay phải được bảo trì định kỳ, có khi phải đại tu, sẽ làm cho hạm đội rơi vào khó khăn không có tàu sân bay sử dụng.

Vì vậy, cho dù Hạm đội Phương Bắc và Hạm đội Thái Bình Dương đều được trang bị 2 tàu sân bay, cũng cần phải chế tạo 4 chiếc, số lượng tàu chiến hộ tống tương ứng cũng tăng gấp đôi. Hơn nữa, cho dù sở hữu 4 cụm chiến đấu tàu sân bay, Hải quân Nga cũng không thể đối đầu với Hải quân Mỹ, càng chưa muốn nói đến toàn bộ NATO.

Trong tương lai, Hải quân Nga thậm chí không thể đối đầu với Hải quân Trung Quốc, bởi vì Trung Quốc chuẩn bị chế tạo ít nhất 4 tàu sân bay, hơn nữa khi đối mặt với Hải quân Nga thì chỉ nhằm vào một hạm đội là Hạm đội Thái Bình Dương. Ngoài ra, cơ hội cho chương trình tàu sân bay của Trung Quốc được tiến hành thuận lợi lớn hơn nhiều.

Tàu sân bay động cơ hạt nhân thế hệ mới lớp Ford Mỹ

Phương án duy nhất có thể xem xét hiện nay về việc sử dụng tàu sân bay Nga trong một cuộc chiến tranh quy mô lớn có thể xảy ra với NATO hoặc Trung Quốc là, đưa phòng tuyến phòng không và chống đổ bộ đẩy ra ngoài duyên hải hàng trăm hải lý, hơn nữa phương thức này có hiệu quả hơn, kinh tế hơn, thực tế và khả thi hơn, có thể thông qua phương thức tiếp tục phát triển và hoàn thiện không quân, lực lượng phòng không, hệ thống tên lửa chống hạm phòng thủ bờ biển và lực lượng tàu ngầm để thực hiện.

Tàu sân bay Kuznetsov Nga đã không phải là tàu sân bay tác chiến thực sự. Trong khi đó, tàu sân bay Charles de Gaulte Pháp là tàu sân bay không thành công lắm, hơn nữa cũng chỉ có 1 chiếc, không thể bảo đảm lúc nào cũng có tàu sân bay để dùng cho tác chiến.

Tàu đổ bộ Mistral có chức năng của tàu sân bay chở trực thăng của Hải quân Pháp

Tàu sân bay Sao Paulo của Brazil đã cũ kỹ, máy bay hải quân của nó càng cũ hơn, cơ bản không có gì để nói. Còn 2 chiếc tàu sân bay đang được Anh chế tạo có số phận chưa rõ ràng. Tàu sân bay INS Vikramaditya thì quá nhỏ khi so sánh ngay với tàu Kuznetsov Nga, chưa nói tới tàu sân bay Mỹ, khả năng chiến đấu của nó chắc chắn không cao.  

Hiện nay, chỉ có tàu sân bay lớp Nimitz của quân Mỹ đã được hoàn thiện, trong tương lai có thể sẽ chỉ tiến hành cải tiến thích hợp những linh kiện cá biệt.

Còn phương án tàu sân bay cỡ nhỏ trang bị máy bay cất/hạ cánh thẳng đứng của Anh rõ ràng không có tiền đồ phát triển, hơn nữa máy bay Harrier cũng phải nghỉ hưu, triển vọng thay thế bằng F-35B còn chưa có nhiều lạc quan.

Còn đối với Italia, Tây Ban Nha, Thái Lan, tàu sân bay chỉ có ý nghĩa mang tính tượng trưng thuần túy, chứ không phải là tàu sân bay có sức chiến đấu thực sự.

Phương án duy nhất có thể đem lại sự thay đổi mới về chất cho tàu sân bay là chế tạo máy bay tấn công không người lái hải quân. So với máy bay có người lái, kích cỡ của nó sẽ nhỏ hơn một chút, giá rẻ hơn. Vì vậy, có thể triển khai máy bay không người lái trên tàu sân bay với số lượng nhiều hơn.

Hơn nữa, việc đào tạo nhân viên điều khiển máy bay tấn công không người lái đơn giản hơn so với đào tạo phi công máy bay hải quân, kinh tế hơn nhiều.

Phương án có khả năng nhất trong tương lai sẽ là liên đội hàng không máy bay hải quân hỗn hợp gồm cả máy bay chiến đấu có người lái và máy bay tác chiến không người lái (trinh sát và tấn công). Mỹ và Trung Quốc rõ ràng đều sẽ thực hiện tư tưởng này.