Chủ tịch Cuba Raul Castro và người đồng nhiệm Trung Quốc Tập Cận Bình. |
Đa Chiều ngày 20/5 dẫn nguồn tờ Yomiuri Shimbun của Nhật Bản cho biết, trong mấy chục năm qua khi Cuba bị Hoa Kỳ phong tỏa, Trung Quốc là "đối tác tối quan trọng". Nhưng khi quan hệ Mỹ - Cuba ấm lên, quan hệ Cuba - Trung Quốc khó tránh khỏi bị ảnh hưởng.
Yomiuri Shimbun hôm nay dẫn nguồn tin giấu tên từ quan chức quân sự Trung Quốc hoạt động trong ngành ngoại giao, thường trú tại Mỹ Latinh cho biết, cuối năm 2014 Cuba đột nhiên rút khỏi hiệp định vừa mới thống nhất với Bắc Kinh cho phép tàu chiến Trung Quốc thường trú tại hải cảng của Cuba.
Việc rút khỏi hiệp định với Trung Quốc diễn ra trong bối cảnh quan hệ Cuba - Hoa Kỳ đã có những dấu hiệu cải thiện, đúng lúc Havana và Washington đang đàm phán bí mật về việc khôi phục quan hệ ngoại giao.
Nguồn tin nói với Yomiuri Shimbun rằng, cuối năm 2012 Cuba đề nghị Trung Quốc phái chiến hạm đến biển Caribbean tập trận chung. Bắc Kinh vì tham vọng muốn thọc vào sân sau, bên sườn của Mỹ nên đã chấp nhận yêu cầu này, cho tàu chiến sang Cuba.
Tháng 7/2014 ông Tập Cận Bình dẫn đoàn quan chức cấp cao sang thăm Cuba, hai bên xác nhận kế hoạch tàu chiến Trung Quốc sẽ thăm Cuba, đồng thời 2 nước tích cực thúc đẩy kế hoạch để tàu khu trục mang tên lửa thế hệ mới nhất của Trung Quốc sẽ thường trú tại Cuba.
Tuy nhiên đúng lúc đàm phán kế hoạch thường trú tàu chiến bước vào giai đoạn nước rút, Cuba đột ngột thay đổi lập trường. Nguồn tin nói rằng mùa xuân năm 2013, Tổng thống Mỹ Obama đã phái 2 trợ lý cấp cao đàm phán bí mật với quan chức chính phủ Cuba. Sau khi 2 bên đạt được một loạt đồng thuận, cấp độ đàm phán được tăng lên.
18 tháng đàm phán bí mật giữa Mỹ với Cuba cuối cùng đã ảnh hưởng đến việc thực hiện kế hoạch cho tàu chiến Trung Quốc thường trú tại Cuba. Thấy được khả năng bình thường hóa quan hệ với Hoa Kỳ, Cuba đã quyết định rút khỏi hiệp định này.