Chuyên gia Nga Leonid Ivashov. |
Đài Tiếng nói nước Nga bản tiếng Trung Quốc ngày 4/10 đưa tin, xung quanh việc Mỹ nới lỏng lệnh cấm vận vũ khí đối với Việt Nam thì cách đây ít lâu các chuyên gia còn đưa ra dự đoán khá bảo thủ cho rằng, Việt Nam và Mỹ chỉ mới ở mức tỏ thái độ muốn tiếp cận gần gũi như giao lưu thăm viếng, diễn tập chống cướp biển hoặc cứu nạn cứu hộ.
Tuy nhiên chính vì cục diện Biển Đông ngày một căng thẳng, chuyến thăm Việt Nam của Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mỹ đã cho thấy Việt Nam và Hoa Kỳ đã có những bước tiến lớn trong hợp tác quốc phòng an ninh. Trong đàm phán, 2 bên không chỉ nhắc tới việc Mỹ cung cấp cho Việt Nam vũ khí hiện đại mà còn chuẩn bị lên kế hoạch tăng cường hợp tác mật thiết hơn giữa quân đội 2 nước.
Tạm thời có thể thấy việc nới lỏng lệnh cấm vận vũ khí cho Việt Nam là một dự án, một động thái, nhưng nó lại liên quan đến cả hệ thống phòng ngự của hải quân Việt Nam, giúp Việt Nam nâng cao năng lực phòng thủ hàng hải.
Nhưng các hoạt động hợp tác quân sự Mỹ - Việt trên tầng nấc mới không thể không khiến Bắc Kinh lo ngại. Washington đang tìm kiếm đồng minh, đối tác quân sự mới thể hiện sự cạnh tranh quyết liệt giữa Mỹ và Trung Quốc với vai trò bá chủ toàn cầu và khu vực, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Địa chính trị Nga Leonid Ivashov bình luận.
Ông Ivashov cho rằng, Trung Quốc từ lâu tuyên bố mọ hy vọng thế giới sẽ trở thành đa cực. Nhưng chính Trung Quốc lại mong muốn (tham vọng) châu Á trở thành thế giới đơn cực nằm dưới sự "bảo hộ" của Bắc Kinh. Trong khi người Mỹ muốn một thế giới đơn cực, ý đồ thông qua hệ thống tài chính và sức mạnh quân sự để thể hiện vai trò lãnh đạo thế giới.
Ở châu Á, Washington lại mong muốn duy trì cộng đồng đa cực, bởi thế nên người Mỹ hy vọng có các quốc gia và lực lượng làm tiêu hao thực lực của Trung Quốc, làm giảm vai trò và nỗ lực bá chủ châu Á của Bắc Kinh.
Chuyên gia Nga cho rằng đó mới là thực chất mối liên hệ quân sự, củng cố hợp tác giữa Mỹ và các quốc gia trong khu vực, bao gồm Việt Nam. Lý do phù hợp nhất để Mỹ tham gia vào khu vực châu Á - Thái Bình Dương là ngăn chặn xu thế bành trướng lãnh thổ của Trung Quốc.
Leonid Ivashov cho rằng, nguy hiểm của sự can thiệp của Mỹ nằm ở chỗ các nước trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương sẽ khởi động một kế hoạch quân sự mới. Cục diện diễn biến ngày một phức tạp hơn sẽ xảy ra nguy cơ xung đột.
Theo ông Ivashov, đối phó với các hoạt động trên của Mỹ là lý do chính để Trung Quốc phát triển lực lượng hàng không mẫu hạm, hạm đội tàu ngầm và lực lượng không quân. Có những thứ này rồi, Bắc Kinh lại ngày càng tỏ ra "tự tin" hơn trước Mỹ ở châu Á - Thái Bình Dương.