Năm 2014, Công ty TNHH Sông Vàng đưa tiền đền bù 5 triệu cho dân rồi đặt bẫy báo công an bắt, và nay lại có dấu hiệu "cài văn bản" đối với Trưởng Công an xã Tề Lễ (huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ).
Vi phạm rồi lại lừa dân…
Ngày 7/5/2014, Báo Điện tử Giáo dục Việt Nam đã đăng tải thông tin phản ánh về việc Công ty TNHH Sông Vàng (có trụ sở tại thị trấn Thanh Sơn, huyện Thanh Sơn, tỉnh Phú Thọ), trong quá trình khai thác cát tại xã Tề Lễ (huyện Tam Nông, Phú Thọ) đã làm sạt lở đất liên quan tới gia đình ông Nhận (con trai là Nguyễn Công Thức).
Xuất phát từ sự việc trên, theo yêu cầu của anh Thức, công ty trả cho anh Thức 5 triệu đồng, vì làm sạt lở đất. Tuy nhiên, khi đưa tiền đền bù cho người dân thì công ty này lại đồng thời báo công an đến bắt, dẫn đến việc hàng trăm người dân xã Tề Lễ, huyện Tam Nông bức xúc kéo lên huyện Tam Nông khiếu nại gây mất an ninh trật tự trên địa bàn.
Năm 2014, Công ty TNHH Sông Vàng đưa 5 triệu tiền đền bù, nhưng lại đặt bẫy để công an bắt, khiến hàng trăm người dân bức xúc kéo lên trụ sở UBND huyện Tam Nông. |
Từ sự việc này, lãnh đạo UBND huyện Tam Nông đã phải tổ chức hai cuộc họp đối thoại với dân, nhằm thực hiện tốt quy chế dân chủ. Sau đó, người dân đã hiểu được sự việc và trở về địa phương, không gây ra sự việc đáng tiếc nào.
Ngoài ra, Công ty TNHH Sông Vàng còn để xảy ra nhiều sai phạm khác: Khai thác không đúng thiết kế (theo thiết kế dùng bơm hút cát, nhưng thực tế lại sử dụng cả tàu cuốc khai thác) vi phạm quy định giấy phép, khai thác cát, sỏi gây hiện tượng sạt lở bờ vở sông, ảnh hưởng đến sản xuất, đời sống của người dân và môi trường.
Nhằm đảm bảo ổn định trật tự an toàn xã hội trên địa bàn, không dẫn tới những sự việc đáng tiếc tương tự và chấp hành các quy định của pháp luật, UBND huyện Tam Nông đã chỉ đạo quyết liệt xử lý nghiêm hành vi vi phạm của Công ty TNHH Sông Vàng và đề nghị UBND tỉnh Phú Thọ xem xét thu hồi giấy phép khai thác cát, sỏi lòng sông Bứa của Công ty TNHH Sông Vàng.
Tháng 5/2014, UBND tỉnh Phú Thọ đã tạm dừng hoạt động khai thác và yêu cầu đơn vị này thực hiện nghiêm các quy định trong việc khai thác khoáng sản.
Công văn số 1727/UBND-KT4 của UBND tỉnh Phú Thọ về việc tạm dừng hoạt động khai thác cát sỏi lòng sông Bứa đối với Công ty TNHH Sông Vàng. |
Trao đổi với phóng viên Báo Điện tử Giáo dục Việt Nam, ông Bùi Đình Thi - Chủ tịch UBND huyện Tam Nông cho biết, quan điểm của huyện là ủng hộ doanh nghiệp nếu đơn vị khai thác cát, sỏi chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật và văn bản của UBND tỉnh.
Đồng thời, ông Thi khẳng định: "Khi khai thác không gây sạt lở bờ vở sông và đất canh tác của nhân dân, không gây ô nhiễm môi trường nước làm ảnh hưởng đến 180 lồng cá của các hộ dân đang tham gia dự án nuôi cá lồng trên sông Bứa. Đồng thời, phải đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn".
Trước đó, ngày 22/7/2014, UBND huyện Tam Nông đã có báo cáo UBND tỉnh về việc khai thác cát, sỏi trên sông Bứa, trong đó nêu rõ nhưng vi phạm của Công ty TNHH Sông Vàng và Công ty TNHH Trung Thành.
Theo đó, kiến nghị UBND tỉnh thu hồi giấy phép khai thác khoáng sản tại địa bàn xã Tề Lễ của Công ty TNHH Sông Vàng và yêu cầu khắc phục thanh lọc lại dòng chảy của sông do hậu quả của việc khai thác cát sỏi gây ra.
Đối với Công ty TNHH Trung Thành, thu hồi giấy phép khai thác khoáng sản tại địa bàn xã Quang Húc (khu vực S1 theo chỉ giới từ điểm 1 đến 21 với diện tích 4,41 ha, khu vực S2 theo chỉ giới từ điểm 22 đến 28 với diện tích 1,19ha, chiều dài của đoạn sông không được khai thác tính từ cầu phao Quang Húc đến điểm khống chế số 29 về phía thượng lưu sông Bứa là 2.335m). Vì đây là khu vực đình, chùa, chợ, cột điện, trạm bơm, cầu phao, trụ sở xã Quang Húc và khu vực thuộc dự án nuôi thủy sản đã được UBND huyện phê duyệt.
Ông Bùi Đình Thi cũng cho biết, thẩm quyền cấp phép khai thác cát, sỏi lòng sông Bứa thuộc UBND tỉnh Phú Thọ.
“UBND huyện Tam Nông chỉ kiểm tra việc thực hiện, ngăn chặn, xử lý vi phạm và kiến nghị với tỉnh thu hồi giấy phép nếu doanh nghiệp không thực hiện nghiêm các quy định. Đối với Công ty TNHH Sông Vàng, UBND tỉnh Phú Thọ đã có Công văn số 1727/UBND-KT4 ngày 6/5/2014 và Công văn số 2562/UBND-KT4 ngày 23/6/2014 ghi rõ “Tạm dừng hoạt động khai thác cát, sỏi lòng sông Bứa đối với Công ty TNHH Sông Vàng…”, ông Thi cho hay.
Ngày 8/4/2015, Sở Tài nguyên và Môi trường Phú Thọ đã ban hành văn bản số 32 báo cáo UBND tỉnh Phú Thọ nêu rõ: "...Tại buổi kiểm tra đột xuất đối với Công ty TNHH Sông Vàng ngày 3/4/2015, Sở Tài nguyên và Môi trường đã lập biên bản xác định vi phạm và yêu cầu Công ty TNHH Sông Vàng tạm dừng các hoạt động khai thác theo đúng chỉ đạo của UBND tỉnh. Đề nghị UBND tỉnh xem xét cho chủ trương thu hồi, chấm dứt hiệu lực Giấy phép khai thác cát sỏi lòng sông Bứa thuộc xã Sơn Hùng, huyện Thanh Sơn và xã Tề Lễ, huyện Tam Nông của Công ty TNHH Sông Vàng theo quy định của pháp luật...”.
Cài văn bản, lừa cả Trưởng Công an xã?
Căn cứ các văn bản của UBND tỉnh, Sở Tài Nguyên và Môi trường Phú Thọ, qua kiểm tra đã phát hiên Công ty TNHH Sông Vàng không chấp hành, UBND huyện Tam Nông đã chỉ đạo UBND xã Tề Lễ, Công an huyện lập biên bản để xử lý đồng thời yêu cầu Công ty TNHH Sông Vàng phải dừng ngay các hoạt động khai thác cát sỏi sông Bứa, khắc phục các tồn tại theo đúng chỉ đạo của UBND tỉnh và chấp hành nghiêm các nội dung của công văn số 449/TNMT ngày 13/4/2015 của Sở Tài Nguyên và Môi trường.
Lãnh đạo UBND huyện Tam Nông khẳng định, các văn bản của UBND tỉnh và Sở Tài Nguyên Môi trường Phú Thọ hiện vẫn có hiệu lực cao nhất phải thực hiện và chưa có văn bản nào đồng ý cho Công ty tiếp tục khai thác. Bên cạnh đó, thẩm quyền cấp phép khai thác khoáng sản là UBND tỉnh thì chỉ có cấp tỉnh mới có quyết định đồng ý hay không đồng ý cho doanh nghiệp tiếp tục khai thác.
Đối với công văn số 14/TTr của Chánh Thanh tra Sở Tài nguyên Môi trường gửi phúc đáp Công ty TNHH Sông Vàng, đây chỉ là văn bản trả lời chứ không phải quyết định thể thay thế quyết định của UBND tỉnh. Hơn nữa trong văn bản này cũng ghi rõ “... phải chấp hành nghiêm chỉnh các quy định của pháp luật về hoạt động khoáng sản và các yêu cầu của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền".
Yêu cầu như vậy, tuy nhiên Công ty TNHH Sông Vàng vẫn tiếp tục vi phạm khi chưa có ý kiến chính thức của UBND tỉnh.
Đặc biệt, Công ty TNHH Sông Vàng có dấu hiệu "cài văn bản" để Trưởng Công an xã Tề Lễ xác nhận có lợi cho công ty (văn bản số 04 ký ngày 24/4/2015 đứng tên Công an xã Tề Lễ xác nhận cho 7 trường hợp làm việc cho Công ty Sông Vàng).
Tuy nhiên, trong biên bản làm việc của Công an huyện Tam Nông với lãnh đạo chủ chốt xã Tề Lễ ngày 8/5/2015 đã khẳng định: “Hồ sơ lưu giữ tại Ban Công an xã Tề Lễ không có số văn bản và ngày, tháng phát hành văn bản đã có chữ ký và đóng dấu của đồng chí Đặng Hồng Tín - Trưởng Công an xã có nội dung như nội dung văn bản trên”.
"Về hình thức văn bản đúng quy chuẩn thì "Công an huyện Tam Nông bên trên rồi mới tới Công an xã Tề Lễ", nhưng trong văn bản số 04 thì ngược lại và thậm chí ghi sai quy cách "Công an xã Tề Lễ - Huyện Tam Nông" (tức là không có đơn vị quản lý cấp trên là Công an huyện Tam Nông). Điều này cho thấy rất rõ những dấu hiệu trục lợi. Hiện nay, Công an huyện Tam Nông đang tiến hành làm rõ vụ việc trên".
Công an huyện Tam Nông đang tiến hành làm rõ dấu hiệu "cài văn bản" đối với Trưởng Công an xã Tề Lễ. |
Trao đổi với phóng viên Báo Điện tử Giáo dục Việt Nam, ông Nguyễn Quang Bộ - Chủ tịch UBND xã Tề Lễ (huyện Tam Nông), cho biết: "Sau khi công ty khai thác cát làm sạt lở đất canh tác, đưa tiền đền bù nhưng lại báo công an bắt thì người dân ở địa phương rất bức xúc, gây mất trật tự tại địa phương.
Gần đây khi Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Phú Thọ lấy ý kiến, UBND xã Tề Lễ đã tổ chức họp và cả 9 khu dân cư của xã đều nhất trí không đồng ý cho công ty khai thác cát tại địa bàn. Người dân phản đối rất quyết liệt. Xã đã có văn bản báo cáo rõ với cấp trên, chúng tôi tôn trọng ý kiến của nhân dân là phải dừng việc khai thác cát".
Đối với văn bản số 04 ký tên của Trưởng Công an xã, ông Bộ cho biết: "Công an huyện đã làm việc với UBND xã Tề Lễ và Trưởng Công an xã Tề Lễ. Đồng chí Tín cho biết, Công ty Sông Vàng tự soạn thảo văn bản và trình lên công an xã, khi ký thì đồng chí Tín sơ xuất chưa đọc thật kỹ. Ngay ngày hôm sau thì Trưởng Công an xã đã phát hiện ra sơ xuất và yêu cầu công ty trả lại văn bản".
Vào đầu tháng 4/2015, Thủ tướng Chính phủ đã có chỉ thị về việc tăng cường hiệu lực thực thi chính sách, pháp luật về khoáng sản.
Chỉ thị nêu rõ, hiện nay công tác quản lý nhà nước về khoáng sản vẫn còn một số hạn chế như chưa kiểm soát chặt chẽ sản lượng khoáng sản thực tế và tổn thất khoáng sản trong khai thác;
Một số địa phương, việc quyết định chủ trương đầu tư, xây dựng các cơ sở chế biến khoáng sản không gắn với nguồn nguyên liệu; nhiều khu vực khai thác khoáng sản tác động xấu đến môi trường sinh sống của người dân và cảnh quan nhưng chưa được khắc phục triệt để, đặc biệt là việc khai thác cát, sỏi ở lòng sông, cửa sông, ven biển chưa được quản lý chặt chẽ, gây bức xúc trong dư luận xã hội; khai thác, buôn bán, vận chuyển, xuất khẩu khoáng sản trái phép vẫn còn diễn ra.
Thủ tướng giao Bộ Tài nguyên và Môi trường tăng cường thanh tra, kiểm tra chấp hành pháp luật về khoáng sản theo thẩm quyền; thanh tra trách nhiệm đối với các tổ chức hành chính và người đứng đầu trong quản lý nhà nước về khoáng sản; xử lý nghiêm các vi phạm pháp luật về khoáng sản và bảo vệ môi trường.