Thiếu giáo viên là nguyên nhân chính khiến một số môn học trong chương trình giáo dục phổ thông mới chưa thể giảng dạy theo kế hoạch trong năm học 2022-2023 (như môn Âm nhạc, Mỹ thuật cấp trung học phổ thông) ở một số địa phương.
Các địa phương cũng phải sắp xếp lớp học, giáo viên rất vất vả cho môn tiếng Anh, Tin học cấp tiểu học. Dù thiếu nhân lực ngành giáo dục nhưng các địa phương vẫn phải thực hiện tinh giản biên chế khiến nhiều trường than khó trong việc lấp khoảng trống thiếu giáo viên khi năm học 2022-2023 cận kề.
Vận động mạnh thường quân hỗ trợ sách giáo khoa, máy tính
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, cô Nguyễn Thị Thúy Phụng, Phó Hiệu trưởng Trường Tiểu học và Trung học cơ sở Hướng Việt (huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị) cho biết, hiện tại, ở cấp tiểu học của trường đang thiếu 3 giáo viên, trong đó thiếu 1 giáo viên tiếng Anh và thiếu 2 giáo viên dạy văn hóa.
 |
Cô Nguyễn Thị Thúy Phụng, Phó Hiệu trưởng Trường Tiểu học và Trung học cơ sở Hướng Việt (huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị). Ảnh: Nhân vật cung cấp |
“Huyện Hướng Hóa là một trong 2 địa phương có tình trạng thiếu giáo viên cục bộ, nhất là ở môn tiếng Anh và Tin học. Vừa qua, nhà trường cũng đã làm việc với Ủy ban nhân dân huyện, báo cáo tình trạng thừa, thiếu giáo viên và đang chờ hướng dẫn cụ thể.
Khi triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới, môn Tin học trở thành bắt buộc đối với học sinh lớp 3. Về cơ sở vật chất, trước đó, nhà trường đã cơ bản vận hành 1 phòng máy với 22 bộ máy tính.
Toàn bộ số máy tính này được quyên góp từ các mạnh thường quân, các nhà hảo tâm trên cả nước gửi về cho nhà trường từ năm 2020. Từ đó, phòng máy này đã được sử dụng cho khối lớp 4 và lớp 5. Năm nay sẽ mở rộng sử dụng cho cả lớp 3. Thời gian đưa vào sử dụng đã lâu, có những máy đã hỏng nên khó đáp ứng được nhu cầu dạy và học thực tế của thầy và trò.
Giáo viên môn Tin học đang dạy lớp 4, 5 sẽ dạy thêm cho lớp 3 trong năm học này”, cô Nguyễn Thị Thúy Phụng chia sẻ.
Cũng theo cô Nguyễn Thị Thúy Phụng, riêng cấp tiểu học, trường có 275 học sinh, cấp trung học cơ sở ít hơn.
Trường nằm ở khu vực miền núi, điều kiện kinh tế của nhiều hộ gia đình rất khó khăn, do đó, hàng năm, nhà trường hỗ trợ học sinh trang bị sách giáo khoa với mục tiêu không để học sinh thiếu sách trước thềm năm học mới.
“Năm nay, nhà trường tiếp tục huy động các nguồn lực để thực hiện việc xin sách cho học sinh. Theo kết quả, đến thời điểm này, nhà trường xin được 30 bộ sách cho học sinh khối lớp 3 và 60 bộ sách cho học sinh khối lớp 6. Đối với các khối lớp còn lại, trường sẽ tiếp tục vận động các mạnh thường quân kết hợp với việc cho các em mượn sách cũ của học sinh khóa trước”, Phó Hiệu trưởng Trường Tiểu học và Trung học cơ sở Hướng Việt chia sẻ thêm.
Bên cạnh việc thiếu giáo viên, thời điểm này, nhiều học sinh vẫn chưa đến trường tập trung dù đã có thông báo. Do đó, trường huy động các thầy, cô nỗ lực đến từng nhà học sinh này để nắm bắt tình hình và vận động các em đến trường. Thông thường, những gia đình có hoàn cảnh khó khăn, đông con thì tỷ lệ nghỉ học sẽ rất cao.
 |
Giờ ăn trưa của học sinh Trường Tiểu học và Trung học cơ sở Hướng Việt (huyện Hướng Hóa, Quảng Trị). Ảnh: Nhà trường cung cấp |
Theo cô Phó Hiệu trưởng, trường xác định công tác tư tưởng, vận động học sinh đến trường là việc làm quan trọng, thiết thực và phải thực hiện thường xuyên. Thực tế, tình trạng học sinh bỏ học xảy ra nhiều hơn ở cấp trung học cơ sở, cụ thể là ở học sinh lớp 8, lớp 9. Song, nhờ đẩy mạnh công tác tuyên truyền đến từng hộ gia đình, tỷ lệ học sinh bỏ học tiếp tục giảm trong 1-2 năm gần đây.
“Cùng với làm tốt các công tác chuẩn bị năm học mới, chủ động khắc phục khó khăn, mong mỏi chung của nhà trường là sẽ được bổ sung đủ đội ngũ giáo viên còn thiếu, phân bổ kinh phí sớm để trang bị cơ sở vật chất, thiết bị dạy học nhằm đáp ứng mục tiêu, yêu cầu đào tạo khi triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới.
Đồng thời, đẩy mạnh công tác chăm lo, quan tâm đời sống của học sinh để giáo dục không trở thành gánh nặng của nhiều gia đình, các em được bình đẳng tới trường”, cô Nguyễn Thị Thúy Phụng kiến nghị.
Chủ động đẩy nhanh tiến độ chuẩn bị sách giáo khoa
Về vấn đề chuẩn bị sách giáo khoa, nhất là sách phục vụ chương trình giáo dục phổ thông mới, Thạc sĩ Mai Huy Phương, Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Quảng Trị chia sẻ: “Đối với sách giáo khoa phục vụ cho chương trình giáo dục phổ thông mới, Sở Giáo dục và Đào tạo đã có thông báo cụ thể đến các trường, các đơn vị phòng, ban liên quan.
Sở giao quyền chủ động cho các trường linh hoạt triển khai chuẩn bị sách giáo khoa. Cách thức thực hiện phải tiến hành theo quy trình thống nhất. Cụ thể, trong các danh mục sách giáo khoa được tỉnh phê duyệt và công bố, sau khi các trường chốt danh mục sách sẽ đưa vào giảng dạy thì trường thông báo rộng rãi đến phụ huynh, học sinh để chuẩn bị, hoặc đăng ký tiếp cận sách thông qua trường.
Sở dĩ, Sở Giáo dục và Đào tạo giao quyền chủ động cho các trường là do mỗi địa phương thuộc tỉnh có nhiều cấp học mà mỗi cấp học, trường học khi triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới lại lựa chọn các loại sách khác nhau. Sau khi thông báo danh mục đầu sách, nhiệm vụ của các trường là sẽ phối với các đơn vị cung cấp sách giáo khoa uy tín, tốt nhất để thực hiện đặt hàng và giao sách đúng thời gian quy định”.
Cũng theo thông tin từ Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Quảng Trị, vấn đề thiếu giáo viên trên địa bàn toàn tỉnh đang phải đối mặt cũng là khó khăn chung của nhiều địa phương trong cả nước. Tính đến thời điểm này, tỉnh Quảng Trị thiếu 513 giáo viên ở tất cả các cấp học. Trong đó, cấp tiểu học thiếu nhiều nhất, đặc biệt ở môn Tin học và tiếng Anh.
Cụ thể, năm học vừa qua, có 44 trường chưa có giáo viên Tin học. Nhiều trường học chưa đủ giáo viên dạy môn tiếng Anh theo quy định. Năm học 2022-2023, theo chương trình giáo dục phổ thông mới, môn tiếng Anh và Tin học thành môn bắt buộc nên việc thiếu giáo viên trở thành vấn đề “đau đầu” với ngành giáo dục tỉnh.
Giải pháp tình thế được ngành giáo dục tỉnh đưa ra là sẽ tiến hành cắt cử giáo viên dạy liên trường, liên cấp và tuyển dụng giáo viên hợp đồng theo đúng quy định. Song, lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Quảng Trị cho biết, việc thực hiện hợp đồng giáo viên cũng rất khó triển khai do vướng cơ chế.
Thiếu giáo viên là nguyên nhân chính khiến công tác giáo dục và đào tạo của các trường gặp khó khăn, nhất là đối với những trường ở miền núi khó thu hút giáo viên như ở các huyện Hướng Hóa, Đakrông của tỉnh Quảng Trị nói riêng, các trường vùng cao tương tự nói chung.
Mong mỏi chung của các trường là sớm củng cố đội ngũ giáo viên, nhất là giáo viên các bộ môn nằm trong chương trình giáo dục phổ thông mới như tiếng Anh, Tin học, Âm nhạc, Mỹ thuật…
“Nhà trường sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác vận động các nguồn tài trợ sách giáo khoa cho học sinh và bổ sung sách theo chương trình giáo dục phổ thông mới vào thư viện.
Học sinh của trường chủ yếu là đồng bào dân tộc miền núi, gia cảnh khó khăn. Do đó, công tác chăm lo đời sống của con em luôn được nhà trường chú trọng. Qua hơn 2 tuần tập trung học sinh đến trường, thăm hỏi các em, tôi nhận thấy, hầu hết các em chỉ có duy nhất 1 bộ quần áo đồng phục để mặc cho cả tuần đi học. Hơn nữa, có em mặc những bộ quần áo cũ, rách đến trường. Chứng kiến những cảnh này, giáo viên chúng tôi rất thương cảm, nhất là vào mùa đông, quần áo các em mặc không đủ ấm.
Nhưng trên thực tế, đồ dùng học tập, sách giáo khoa còn phải thông qua sự nỗ lực của nhà trường thì các em mới có thể tiếp cận được nên để các gia đình chuẩn bị trang phục mới cho các em đi học là điều rất khó.
Do đó, bản thân học sinh cũng như nhà trường rất mong muốn sẽ có thêm sự quan tâm của các mạnh thường quân, nhà hảo tâm để học sinh được nhận những bộ quần áo mới. Đây là những món quà góp phần vơi bớt khó khăn, sẻ chia, động viên tinh thần để các em tiếp tục hành trình học tập của mình, đồng thời hạn chế tình trạng học sinh vì khó khăn mà bỏ học, nghỉ học”, cô Nguyễn Thị Thúy Phụng, Phó Hiệu trưởng Trường Tiểu học và Trung học cơ sở Hướng Việt nói.
