Sáng ngày 15/5, tại Hà Nội, Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức Lễ trao giải thưởng Tạ Quang Bửu năm 2024. Đây là giải thưởng danh giá dành cho các nhà khoa học có thành tựu nghiên cứu xuất sắc vượt trội.
Hồ sơ đăng ký Giải thưởng Tạ Quang Bửu được Bộ Khoa học và Công nghệ triển khai tiếp nhận từ tháng 11/2023 – 1/2024. Đã có tổng số 97 hồ sơ gửi về, trong đó có 76 hồ sơ thuộc lĩnh vực khoa học tự nhiên và kỹ thuật, 21 hồ sơ thuộc lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn; 71 hồ sơ đề cử Giải thưởng chính và 26 hồ sơ đề cử Giải thưởng trẻ.
Vượt qua nhiều hồ sơ, công trình xuất sắc, năm nay, giải thưởng Tạ Quang Bửu được trao cho hai nhà khoa học là Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Mạnh Trí và Tiến sĩ Nguyễn Thị Kim Thanh. Hai nhà khoa học này đã có nghiên cứu xuất sắc trong lĩnh vực hoá học và vật lý.
Theo đó, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Mạnh Trí (Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội) được trao giải thưởng qua cụm ba công trình được công bố trên các tạp chí khoa học thuộc top 5% hàng đầu thế giới trong các ngành kỹ thuật môi trường, độc học, sức khỏe và đột biến gen. Những nghiên cứu này góp phần giải quyết vấn đề cấp bách mang tính toàn cầu hiện nay là ô nhiễm môi trường do sự phát tán của các hóa chất tổng hợp.
Còn Tiến sĩ Nguyễn Thị Kim Thanh (Viện Vật lý, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam) được trao giải thưởng qua một công trình được công bố trên Tạp chí Physical Review Letters – tạp chí khoa học hàng đầu thế giới của ngành Vật lý. Công trình thể hiện 3 kết quả đột phá về hướng nghiên cứu, có ý nghĩa quan trọng cho phát triển công nghệ máy tính lượng tử. Theo Giáo sư Kiselev (đồng tác giả của công trình), ý tưởng của Tiến sĩ Nguyễn Kim Thanh là một kiệt tác tao nhã về vật lý hiện đại.
Giải thưởng Tạ Quang Bửu được Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức lần đầu tiên vào ngày 18/5/2014 nhằm khích lệ, tôn vinh các nhà khoa học có thành tựu nổi bật trong nghiên cứu khoa học cơ bản thuộc lĩnh vực khoa học tự nhiên và kỹ thuật, góp phần thúc đẩy Khoa học và Công nghệ Việt Nam hội nhập và phát triển. Đến nay, Giải thưởng này đã trở thành một trong những Giải thưởng khoa học uy tín tại Việt Nam, thu hút sự quan tâm của cộng đồng khoa học.
Sau 10 năm tổ chức (2014 – 2024), Giải thưởng Tạ Quang Bửu đã trao 18 giải chính và 4 giải cho nhà khoa học trẻ.