Mỗi nơi chọn một bộ sách riêng, thi cử sẽ như thế nào?

05/01/2019 06:50
Thùy Linh
(GDVN) - Học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở chọn môn học ở trung học phổ thông là theo định hướng nghề nghiệp của bản thân chứ không phải chọn với mục đích thi.

Theo chương trình giáo dục phổ thông mới vừa được công bố, ở cấp trung học phổ thông, các môn học bắt buộc bao gồm: Ngữ văn, Toán, Ngoại ngữ 1, Giáo dục thể chất, Giáo dục quốc phòng và an ninh.

Các môn học được lựa chọn theo nhóm Khoa học Xã hội (gồm Giáo dục kinh tế và pháp luật, Lịch sử, Địa lý), nhóm Khoa học Tự nhiên (gồm Vật lý, Hóa học, Sinh học), nhóm Công nghệ và Nghệ thuật (gồm Công nghệ, Tin học, Nghệ thuật), Tiếng dân tộc thiểu số, Ngoại ngữ 2. 

Điều này đặt ra vấn đề liệu học sinh có đổ xô chọn một số môn và "từ chối" một số môn dẫn tới tình trạng giáo viên quá tải và giáo viên thất nghiệp hay không. 

Trước lo ngại này, trao đổi với báo chí, ông Nguyễn Xuân Thành, Vụ phó Vụ Giáo dục Trung học (Bộ Giáo dục và Đào tạo) cho hay:

Mục tiêu của chương trình giáo dục trung học phổ thông là giúp học sinh tiếp tục phát triển những phẩm chất, năng lực cần thiết đối với người lao động, ý thức và nhân cách công dân, khả năng tự học và ý thức học tập suốt đời, khả năng lựa chọn nghề nghiệp phù hợp với năng lực và sở thích, điều kiện và hoàn cảnh của bản thân để tiếp tục học lên, học nghề hoặc tham gia vào cuộc sống lao động, khả năng thích ứng với những đổi thay trong bối cảnh toàn cầu hoá và cách mạng công nghiệp mới. 

Vì vậy, chương trình đã xây dựng để học sinh chọn 5 môn học từ 3 nhóm môn học trên, mỗi nhóm chọn ít nhất 1 môn học cùng với việc chọn 3 cụm chuyên đề học tập của 3 môn học phù hợp với nguyện vọng của bản thân và khả năng tổ chức của nhà trường. 

Học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở chọn môn học ở trung học phổ thông là theo định hướng nghề nghiệp của bản thân chứ không phải chọn với mục đích thi. (Ảnh minh họa: Nguồn từ website Trường Trung học phổ thông Tô Hiến Thành)
Học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở chọn môn học ở trung học phổ thông là theo định hướng nghề nghiệp của bản thân chứ không phải chọn với mục đích thi. (Ảnh minh họa: Nguồn từ website Trường Trung học phổ thông Tô Hiến Thành)

Đồng thời, chương trình cũng quy định “Các trường có thể xây dựng các tổ hợp môn học từ 3 nhóm môn học và chuyên đề học tập nói trên để vừa đáp ứng nhu cầu của người học vừa bảo đảm phù hợp với điều kiện về đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất, thiết bị dạy học của nhà trường.”

“Bộ sẽ có hướng dẫn cụ thể vấn đề này để không xảy ra tình trạng một số môn hoặc không có học sinh hoặc quá đông học sinh, vượt quá khả năng đáp ứng của nhà trường’, ông Thành nhấn mạnh. 

Ngoài ra, dư luận cũng cho rằng, khi chưa rõ phương án thi thì học sinh vào cấp 3 sẽ chọn môn học theo định hướng nghề nghiệp như thế nào? Hơn nữa, kỳ thi sẽ như thế nào khi các địa phương sẽ sử dụng bộ sách riêng? 

Về điều này, Vụ phó Vụ Giáo dục Trung học cho rằng, mọi phương án thi đều có 2 vấn đề là nội dung thi và hình thức tổ chức thi, trong đó nội dung thi mới là điều quan trọng nhất và đã được thể hiện rõ trong “Yêu cầu cần đạt” của các chủ đề ở tất cả các chương trình môn học. 

Chương trình giáo dục phổ thông mới khác chương trình cũ ở điểm nào?

Do đó, học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở chọn môn học ở trung học phổ thông là theo định hướng nghề nghiệp của bản thân (căn cứ vào sở trường, hứng thú, những hiểu biết của bản thân về nghề nghiệp và nhu cầu thị trường xã hội mà học sinh được trang bị trong chương trình trung học cơ sở) chứ không phải chọn với mục đích thi. 

Thực hiện chương trình mới, theo Nghị quyết 88/2014/QH13, có thể có một số sách giáo khoa cho mỗi môn học.

Các sách giáo khoa đều phải thể hiện đúng mục tiêu, nội dung, phương pháp giáo dục và đánh giá kết quả giáo dục của chương trình theo các tiêu chí quy định tại Thông tư số 33/2017/TT-BGDĐT; được Hội đồng quốc gia thẩm định sách giáo khoa thẩm định mới được Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo phế duyệt, cho phép sử dụng. 

“Mặc dù vậy, việc dạy học và thi phải căn cứ vào mục tiêu và yêu cầu cần đạt về phát triển phẩm chất và năng lực quy định trong chương trình các môn học”, ông Thành nói. 

Cũng trong chương trình mới đưa ra 6 biện pháp "giảm tải" nhưng dư luận chưa rõ ràng về việc đã đánh giá kết quả thử nghiệm chương trình trên học sinh như thế nào để biết giảm tải hay chưa đồng thời, giảm tải có thực sự là giảm tải hay chỉ là cắt xén thì Vụ phó Vụ Giáo dục Trung học thông tin: 

Giảm tải về kiến thức, nhất là những kiến thức hàn lâm để bảo đảm gắn nội dung dạy học với thực tiễn, tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực thi phương pháp dạy học tích cực là yêu cầu bắt buộc của chương trình giáo dục định hướng phát triển năng lực học sinh. 

Sự giảm tải của chương trình không phải chỉ được thể hiện bởi giảm số môn, số tiết mà quan trọng hơn là lượng kiến thức trong mỗi môn học/hoạt động giáo dục.

Bao giờ con em chúng ta sẽ học chương trình giáo dục phổ thông mới?

Thời gian học sinh học ở trường không phải chỉ ngồi học trong lớp mà có nhiều môn học/hoạt động giáo dục được thực hiện bên ngoài không gian lớp học như: Giáo dục thể chất, Hoạt động trải nghiệm, Chuyên đề học tập. 

Về nội dung giáo dục, tuy số tiết dành cho các môn học cơ bản giữ không đổi (vì đó là quỹ thời gian cho phép) nhưng lượng kiến thức được tinh giản, gắn với thực tiễn để có thời gian dành cho học sinh học tích cực, tự lực để tiếp nhận và vận dụng kiến thức. 

Đồng thời trong mỗi chủ đề của các môn học đều có tính đến thời lượng dành cho học sinh hoạt động trải nghiệm vận dụng kiến thức. 

“Việc thực nghiệm chương trình trong quá trình xây dựng vừa qua là thực nghiệm những điểm mới về nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức dạy học; nhất là để khẳng định tính khả thi về phương pháp và hình thức tổ chức dạy học, bảo đảm cho học sinh học tích cực, tự lực để tiếp nhận và vận dụng kiến thức. 

Điều đó mới thực sự là giảm tải để đáp ứng mục tiêu phát triển phẩm chất, năng lực học sinh”, ông Thành khẳng định. 

Thùy Linh