Reuters ngày 18/3 đưa tin, Hoa Kỳ đã phát hiện thấy các hoạt động bất thường của Trung Quốc ở bãi cạn Scarborough mà nước này chiếm quyền kiểm soát của Philippines trong cuộc khủng hoảng tháng 4/2012.
Những hoạt động này có thể khởi đầu cho việc bồi đắp, xây dựng đảo nhân tạo (bất hợp pháp) ở khu vực (Trung Quốc nhảy vào) tranh chấp.
 |
| Tham mưu trưởng Hải quân Hoa Kỳ, Đô đốc John Richardson. Ảnh: Business Insider. |
Tham mưu trưởng Hải quân Hoa Kỳ, Đô đốc John Richardson tỏ ra lo ngại, phán quyết của Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) ở The Hague về việc Philippines kiện Trung Quốc áp dụng, giải thích sai Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS) ở Biển Đông có thể (trở thành cái cớ) khiến Trung Quốc kích hoạt các hành vi leo thang trong khu vực.
Ông cho hay, quân đội Mỹ đã nhìn thấy các hoạt động của Trung Quốc xung quanh Scarborough: "Tôi nghĩ chúng tôi đã thấy một số tàu bè hoạt động, khảo sát đang xảy ra. Đó là một khu vực đáng quan tâm, một khu vực tiếp theo có thể bồi lấp, xây dựng đảo nhân tạo."
Khi được hỏi liệu Trung Quốc có vin cớ PCA ra phán quyết bất lợi cho họ ở Biển Đông để tuyên bố đơn phương áp đặt Vùng nhận diện phòng không như đã làm ở Hoa Đông năm 2013 hay không, Đô đốc Richardson nói: "Đó chắc chắn là một mối quan tâm. Chúng tôi sẽ theo dõi xem những gì sẽ xảy ra. Chúng tôi đã cân nhắc tình huống dự phòng và phản ứng".
Tham mưu trưởng Hải quân Hoa Kỳ nói rằng ông đã bị sốc trước cách quân sự hóa Biển Đông mà Trung Quốc tiến hành. Đồng thời Hải quân Mỹ đã sẵn sàng tăng cường làm việc cùng nhau không chỉ với cơ chế song phương mà còn đa phương.
Ông cũng khẳng định, quân đội Mỹ xem đây là cơ hội tốt để xây dựng và xây dựng lại mối quan hệ hợp tác với Việt Nam, Philippines và Ấn Độ, những nước đang nhận ra tầm quan trọng của việc bảo vệ tự do hàng không, hàng hải ở Biển Đông.
Đô đốc Richardson cho hay, hải quân Mỹ đang khám phá, tìm kiếm các cơ hội để gia tăng khả năng sử dụng (dịch vụ tại) các căn cứ quân sự của Philippines và Việt Nam, bao gồm Cam Ranh. Tuy nhiên Washington sẽ tiến hành nó một cách thận trọng và không ép buộc bất kỳ đối tác nào, mà để họ thoải mái lựa chọn đảm bảo tốt nhất lợi ích cho các đối tác.
