The New York Times ngày 12/10 đưa tin, Hoa Kỳ đã thông báo vắn tắt cho các đồng minh ở châu Á về kế hoạch tiến hành tuần tra đảm bảo tự do hàng hải, hàng không vùng biển vùng trời quốc tế phạm vi 12 hải lý xung quanh các đảo nhân tạo Trung Quốc xây dựng bất hợp pháp ở quần đảo Trường Sa (thuộc chủ quyền Việt Nam).
 |
| Đô đốc Harry Harris, Tư lệnh Hạm đội 7 Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương và hình ảnh đường băng Trung Quốc xây dựng bất hợp pháp trên đá Chữ Thập, Trường Sa, Khánh Hòa, Việt Nam. Ảnh: AP/The New York Times. |
Việc tuần tra trong phạm vi 12 hải lý của ít nhất một trong số 7 đảo nhân tạo nhằm thách thức những nỗ lực của Trung Quốc xác lập chủ quyền bất hợp pháp trên tuyến hàng hải chiến lược bằng cách bồi lấp, xây dựng, biến các rặng san hô và bãi cạn nửa nổi nửa chìm thành các đảo nhân tạo đủ lớn cho máy bay quân sự cất hạ cánh, trận địa radar tên lửa và doanh trại cho binh lính đồn trú.
Trung Quốc yêu sách "chủ quyền" vô lý với hầu như toàn bộ Biển Đông, yêu sách 12 hải lý "vùng lãnh hải" đối với các đảo nhân tạo là đặc biệt nhạy cảm vì vi phạm luật pháp quốc tế. Các thực thể này không được hưởng quy chế lãnh hải theo Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS) dưới bất kỳ hình thức nào.
Các quan chức Philippines cho biết, họ đã được Hoa Kỳ thông báo về quyết định tuần tra theo kế hoạch từ mấy hôm trước. Thượng nghị sĩ Antonio Trillanes, Chủ tịch Ủy ban Quốc phòng an nin hôm Thứ Hai 12/10 nói rằng ông hoan nghênh sự thay đổi này của Mỹ.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ash Carter và Ngoại trưởng John Kerry đã lên kế hoạch trao đổi với Úc, một trong những đồng minh thân cận nhất của Mỹ ngày 12, 13/10 ở Boston, nơi các cuộc tuần tra đã được thảo luận.
Cố vấn cao cấp về Trung Quốc tại Hội đồng An ninh quốc gia Hoa Kỳ Daniel Kritenbrink nói với một nhóm các nhà phân tích Mỹ trong cuộc họp tại Washington sau khi Tập Cận Bình vừa rời khỏi Hoa Kỳ rằng, Nhà Trắng đã quyết định tuần tra gần các đảo nhân tạo. Nhà Trắng và Lầu Năm Góc đã thống nhất kế hoạch.
Kritenbrink không tiết lộ khi nào sẽ tiến hành tuần tra, nhưng ông cho biết kế hoạch được tạm hoãn để không làm gián đoạn chuyến thăm Hoa Kỳ của Tập Cận Bình.
