Tom Nichols – Giáo sư chuyên ngành An ninh quốc gia tại Đại học Chiến tranh Hải quân Mỹ đồng thời là trợ giảng cấp giáo sư của Trường mở rộng Harvard gần đây có bài viết nhận định về tình hình đối đấu giữa Nga và NATO liên quan đến cuộc khủng hoảng ở Ucraine.
 |
| Tổng thống Nga Putin |
Tom Nichols mở đầu bài phân tích của mình bằng câu hỏi “Liệu Nga có khả năng đánh thắng NATO không” và câu trả lời ông đưa ra là “Không”, đồng thời khẳng định rằng quân đội của Tổng thống Nga Putin sẽ không thể giành được ưu thế nếu đụng độ trực tiếp với Khối hiệp ước quân sự Bắc Đại Tây Dương rất giàu và mạnh.
Mối quan tâm đang ngày càng gây sức ép với phương Tây hiện nay phải là câu hỏi “liệu lãnh đạo Nga Putin có đủ lý do để buộc quân đội của ông ta tham gia chiến đấu chống lại NATO, bất chấp hậu quả khó lường hay không?”.
Trong con mắt của phương Tây, ông Putin luôn được mô tả giống như một người “Yêu quý Liên Xô kiểu mới” hay “luôn khát khao phục thù cho Liên Xô” bởi họ cho rằng nhà lãnh đạo Nga được đào tạo và trưởng thành trong “trường học Kremlin kiểu cũ” với tư tưởng cho rằng "phương Tây lân cận luôn yếu kém".
Tom Nichols nói rằng nếu cuộc phiêu lưu của ông Putin ở Ucraine trở thành một sự kiện để thử nghiệm phản ứng và sức mạnh của NATO thì sự tính toán nhầm của ông sẽ gây ra các thảm họa trên quy mô toàn cầu.
 |
| Quân đội Nga |
Nếu giả thuyết này là hiện thực thì đối với Mỹ và phương Tây, đã đến lúc họ phải tung ra các đòn thế nhằm ngăn chặn cái gọi là “tính toán không cân nhắc” của Tổng thống Nga Vladimir Putin.
Hiện nay, NATO đã không còn đối mặt với mối đe dọa mất cân bằng vũ trang thông thường vốn phủ bóng đen lên toàn bộ châu Âu thời Chiến tranh Lạnh.
Các chiến lược gia phương Tây vẫn đang lo ngại và thừa nhận rằng “Dù người Nga không cao 10 thước thì họ vẫn có thể tấn công ở khoảng các tám mét rưỡi đổ lại” – câu nói ví von nhiều hình ảnh này là thực ra ý chỉ thực tế hiện nay quân đội Nga bố trí rất nhiều vũ khí quân sự bao quanh lãnh thổ nước này cùng với các thông tin cho rằng ông Putin đầu tư rất nhiều tiền của nước Nga để mua sắm vũ khí thông qua ngân sách quân sự.
Tom Nichols cho rằng các quốc gia phương Tây không nên quan ngại điều này, thực tế họ đã mạnh hơn rất nhiều. Tom Nichols cho biết vũ khí của Nga nhiều nhưng đa số đang ở tình trạng lỗi thời, lạc hậu, đặc biệt là vũ khí thông thường của lực lượng Lục quân.
Hơn nữa, theo chuyên gia an ninh quân sự Tom Nichols, cơ sở hạ tầng các bộ tư lệnh của quân đội Nga đang có những xung đột về vai trò, chức năng cũng như quyền hành động trong khi đó lực lượng quân nhập ngũ của Nga tương đối yếu về chất.
“Quân đội Nga là một đội quân đông, có thể gây phiền phức cho nhiều đối thủ đơn lẻ nhưng điều đó không có nghĩa là họ sẽ có thể chịu đựng một khi phải đụng độ với một liên minh quân sự mạnh có ít nhất từ 3 quốc gia trở lên”.
 |
| NATO - Nga |
Tom Nichols cho rằng quân đội của NATO có khẳ năng tạo ra các tổn thất lớn cho các lực lượng quân của Nga trong ngắn hạn, đặc biệt là trong môi trường không trung. Không quân các nước NATO những năm gần đây thường xuyên phát hiện và bay đánh chặn, cảnh báo thành công đối với nhiều máy bay ném bom, tuần tra chiến đấu của Không quân Nga.
Cuối cùng, theo Tom Nichols NATO đang có một thứ mà quân đội Nga có ít hơn đó là kinh nghiệm tác chiến.
Tom Nichols thừa nhận có thể ông nhận xét khôn ngoan hoặc quá tự tin nhưng rõ ràng quân đội Mỹ và các đồng minh NATO của mình đã tham chiến nhiều ở Trung Đông, Trung Á. Kinh nghiệm này ít nhất đã được 15 năm.
Quân đội của Mỹ và các đồng minh có đủ các thành phần từ nam đến nữ. Tom Nichols ví rằng binh sỹ của phương Tây được huấn luyện tốt “như được sát muối”, họ có thể lái máy bay chiến đấu, làm nhiệm vụ trinh sát, hậu cần, thậm chí, cổ điển nhất là kỹ năng cận chiến – đánh giáp lá cà.
Tom Nichols cho rằng quân đội Nga mạnh bởi họ sở hữu vũ khí răn đe cũng nhờ tuyên truyền tốt sau Thế chiến lần II và Chiến tranh ở Afghanistan. Kinh nghiệm của quân đội Nga không phong phú và “thời sự” như quân NATO.
Đến nay, kinh nghiệm mới nhất của quân Nga chủ yếu là từ cuộc chiến ở Chechnya và bây giờ ở miền Đông Ucraine.
 |
| Tàng hình cơ F-22 của Mỹ |
Tuy vậy, Tom Nichols cũng thừa nhận rằng, không thể nói chắc được rằng quân Nga sẽ không tạo được bứt phá từ đầu nhờ vào tốc độ và khí thế đánh trận của mình. Theo chuyên gia này, quân đội của Moscow có thể phong tỏa ngang biển Baltics, chặn ngang biên giới với Ba Lan trong vài ngày ở cấp độ chiến thuật.
Theo Tom Nichols, NATO không phải là Ucraine. Quân đội Nga sẽ phải tìm chỗ an toàn cho mình trong xung đột sốc pháo kích và oanh tạc nếu đánh nhau với NATO.
Tom Nichols cho rằng “Nga không thể đánh bại NATO”, đồng thời, cho rằng cả ông Putin và các tướng tá cấp dưới cũng hiểu điều này nhưng có nhiều tính toán nhầm cũng vẫn có thể khiến cho “Putin có thể liều thử”.
Có phân tích cho rằng Tổng thống Mỹ Obama và các quan chức trong ê kíp của ông đã không tìm cách thuyết phục Tổng thống Putin rằng nếu xung đột với NATO đồng nghĩa với việc xung đột với Mỹ và vì vậy ông Putin có thể vẫn đang tin rằng mình đang ở cửa trên bởi những gì liên quan đến phản ứng của Washington với hành động của Nga ở Đông Ucraine được cho là bình tĩnh và kiên nhẫn thì lãnh đạo Nga coi đó là yếu kém và sợ hãi.
