Ngành nào cũng "hot", người học nên chọn Thiết kế nội thất hay Kiến trúc?

Trong xã hội ngày càng hiện đại, không gian sống càng là nơi thể hiện cá tính, gu thẩm mỹ và lối sống. Những ngành như Thiết kế nội thất và ngành Kiến trúc đang thu hút sự quan tâm mạnh mẽ của giới trẻ. Bên cạnh những điểm giống nhau như cùng chạm đến "nghệ thuật tổ chức không gian" nhưng mỗi ngành lại có sắc riêng, khi một bên thiên về cảm xúc, chất liệu và sự tinh tế trong từng chi tiết, còn bên kia lại đậm tính cấu trúc, kỹ thuật và tư duy hệ thống.

Là địa chỉ đào tạo uy tín ngành Thiết kế nội thất và ngành Kiến trúc, Trường Đại học Mở Hà Nội đã và đang kiến tạo những tư duy thiết kế khác biệt, mở cánh cửa vào nghề cho hàng nghìn sinh viên.

Khác biệt tạo nên màu sắc riêng

Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Tiến sĩ Bùi Văn Long - Phó Trưởng khoa Khoa Tạo dáng công nghiệp, Trường Đại học Mở Hà Nội chia sẻ, cả hai ngành Thiết kế nội thất và ngành Kiến trúc đều có mục tiêu chung là tạo ra không gian cho người sống, làm việc và sử dụng đảm bảo các tiêu chí về công năng, thẩm mỹ và phù hợp với nhu cầu xã hội.

Cả hai ngành đều có kiến thức nền tảng và hiểu biết về vật liệu, chất liệu màu sắc, ánh sáng và các yếu tố kỹ thuật, thi công. Ngoài ra, còn phải làm việc nhóm phối hợp với các bên liên quan như nhà thầu, chủ đầu tư, các chuyên gia trong lĩnh vực khác,...

Ngành Thiết kế nội thất và ngành Kiến trúc đều sử dụng các công cụ hỗ trợ làm việc như các phần mềm AutoCAD, SketchUp, Revit, 3Ds Max,...

“Xuất phát từ những điểm tương đồng giữa 2 ngành đào tạo, sinh viên theo học 2 ngành này cần có những tư duy chung về sự sáng tạo, khả năng tưởng tượng không gian, màu sắc, vật liệu. Ngoài ra, sinh viên cần có kỹ năng vẽ tay phác thảo ý tưởng và vẽ kỹ thuật để trình bày bản vẽ chính xác, kỹ năng sử dụng các phần mềm thiết kế, ví dụ: AutoCAD, SketchUp, Revit, 3ds Max, Rhino, Adobe Photoshop/Illustrator,... Bên cạnh đó, các em cũng cần có kỹ năng giao tiếp và làm việc nhóm, kỹ năng quản lý thời gian và dự án”, thầy Long chia sẻ.

Theo chia sẻ của thầy Long, giữa ngành Thiết kế nội thất và ngành Kiến trúc cũng có sự khác biệt, tạo nên màu sắc riêng cho mỗi ngành. Trong đó, ngành Thiết kế nội thất tập trung vào thiết kế không gian bên trong công trình (ví dụ như bố trí đồ đạc, bố cục không gian màu sắc, ánh sáng, vật liệu, công năng sử dụng, thẩm mỹ công trình), còn ngành Kiến trúc tập trung vào thiết kế toàn bộ công trình (ví dụ như từ kết cấu, hình khối, mặt bằng, cảnh quan, đến hạ tầng kỹ thuật cần kiến thức về kết cấu, kỹ thuật xây dựng, pháp lý, quy hoạch đô thị, môi trường).

Thời gian đào tạo của mỗi ngành cũng có sự khác biệt. Cụ thể, ngành Thiết kế nội thất có 2 hệ đào tạo (cử nhân 4 năm và kỹ sư 5 năm). Trong khi đó, thời gian đào tạo ngành Kiến trúc từ 5 năm trở lên.

Đặc biệt, về pháp lý thì ngành Thiết kế nội thất thường không yêu cầu giấy phép chứng chỉ hành nghề (trừ những công trình lớn), còn ngành Kiến trúc bắt buộc phải có chứng chỉ hành nghề.

Hai ngành đào tạo này của Trường Đại học Mở Hà Nội có những học phần chuyên biệt nhằm phục vụ người học đạt được những kiến thức và kỹ năng chuyên sâu mỗi ngành nghề.

Cụ thể, đối với ngành Thiết kế nội thất, chương trình đào tạo được thiết kế với những học phần chuyên sâu đặc thù, ví dụ như Phương pháp thiết kế nội thất và sáng tạo Design, Vật liệu kỹ thuật thi công nội thất, Cây xanh trang trí), triển khai bản vẽ kỹ thuật và các đồ án chuyên môn từ các công trình dân dụng đến công cộng, dịch vụ, ví dụ như Thiết kế nội thất khách sạn (thiết kế nội thất công trình nhà ở và dịch vụ lưu trú, nhà ở, biệt thự, chung cư, homestay). thiết kế nội thất công trình thương mại và dịch vụ (bida, nhà hàng, café, bar, spa, salon), thiết kế nội thất công trình văn hóa và công cộng (khu vui chơi, nhà hát, trung tâm văn hóa, bảo tàng, rạp chiếu phim).

Còn đối với ngành Kiến trúc, ngoài các đồ án cơ sở ngành, sinh viên được trang bị các đồ án chuyên sâu từ đồ án cơ sở đến đồ án chuyên ngành. Ví dụ như nhập môn kiến trúc, Cơ sở kiến trúc, Hình học họa hình, Nguyên lý thiết kế nhà ở, Cơ lý thuyết, Cấu tạo kiến trúc. Cơ học công trình, Kết cấu nền móng, Âm học kiến trúc, Quy hoạch đô thị, Kiến trúc nhà công nghiệp, Kiến trúc cảnh quan, Đồ án quy hoạch, Nghiên cứu kiến trúc truyền thống Việt, Thi công công trình, Kinh tế xây dựng, Khí hậu chiếu sáng Công trình văn hóa, Công trình giáo dục, Nhà ở nhiều tầng, Công trình kết cấu nhịp lớn, Thực tập nghề nghiệp.

Độ “hot” và cơ hội nghề nghiệp của hai ngành ngang nhau

Từ những điểm khác biệt đặc thù giữa hai ngành đào tạo, thầy Long cho rằng, sinh viên ngành Thiết kế nội thất cần thêm những kỹ năng xử lý không gian nhỏ, chi tiết, kiến thức về mỹ thuật ứng dụng và xu hướng nội thất, thiết kế nội thất theo công năng và trải nghiệm người dùng, kỹ năng trang trí và lựa chọn sản phẩm nội thất. Mặt khác, ngành Kiến trúc cần kỹ năng tư duy không gian tổng thể và quy mô lớn, hiểu biết sâu về kỹ thuật xây dựng và kết cấu, khả năng phân tích quy hoạch đô thị, môi trường và xã hội, nắm vững quy chuẩn xây dựng và pháp lý.

Trong bối cảnh chuyển đổi số hiện nay, khi xã hội càng phát triển thì nhu cầu về sự hoàn chỉnh không gian sống làm việc và sử dụng ngày càng cao. Do vậy, cả hai ngành Thiết kế nội thất và ngành Kiến trúc đều rất cần và “hot”, cơ hội cho người học là ngang nhau.

Theo đó, sinh viên sau khi tốt nghiệp ngành Thiết kế nội thất có thể đảm nhận công việc của Nhà thiết kế nội thất (Interior Designer), bao gồm: tư vấn Thiết kế không gian sống, làm việc, giải trí, thương mại (nhà ở, văn phòng, khách sạn, nhà hàng...), thiết kế 3D, phối cảnh nội thất; dựng mô hình 3D, phối cảnh không gian bằng các phần mềm như 3Ds Max, SketchUp, Lumion… Làm nhân viên giám sát thi công nội thất; tư vấn trang trí nội thất (Interior Stylist); làm việc với các công ty sản xuất đồ gỗ, nội thất thông minh – thiết kế sản phẩm theo đơn đặt hàng. Hoặc làm việc tại công ty thiết kế, studio, hoặc mở văn phòng, doanh nghiệp riêng.

Sinh viên sau khi trở thành Kiến trúc sư có thể đảm nhận thiết kế tổng thể công trình như nhà ở, biệt thự, cao ốc, trường học, bệnh viện, resort,... Kiến trúc sư có thể đề xuất giải pháp kiến trúc phù hợp với công năng, thẩm mỹ và môi trường; làm việc trong quy hoạch đô thị, nông thôn, khu dân cư, khu công nghiệp. Làm chuyên viên triển khai bản vẽ kỹ thuật. Chuyển ý tưởng kiến trúc thành bản vẽ kỹ thuật thi công chi tiết. Giám sát thi công công trình xây dựng. Một số kiến trúc sư làm thêm cả mảng nội thất, vì đã có nền tảng không gian và kỹ thuật. Làm việc với các mô hình công trình 3D thông minh, tích hợp dữ liệu kỹ thuật – xu hướng nghề mới. Làm việc tại các viện quy hoạch, công ty tư vấn xây dựng, studio kiến trúc, hoặc mở văn phòng công ty riêng.

Chưa kể, người học tốt nghiệp 2 ngành trên có thể giảng dạy hoặc nghiên cứu chuyên ngành tại cơ sở giáo dục đại học, viện thiết kế.

Làm freelancer – thiết kế tự do, làm việc từ xa, du học hoặc học cao học (thạc sĩ, tiến sĩ) về Kiến trúc, Thiết kế nội thất, Mỹ thuật đô thị,...

“Các thí sinh dự thi tốt nghiệp trung học phổ thông chắc hẳn sẽ có những phân vân chọn học ngành Thiết kế nội thất hay ngành Kiến trúc của Trường Đại học Mở Hà Nội.

Điều này là tâm lý rất bình thường bởi đây đều là 2 ngành học rất hấp dẫn của nhà trường.

Để biết ngành học nào phù hợp với bản thân, thí sinh có thể xem xét đến các yếu tố như tính cách, sở thích bản thân và mục tiêu nghề nghiệp”, thầy Long chia sẻ.

Sinh viên tốt nghiệp được doanh nghiệp “săn đón”, đánh giá cao

Từ góc độ doanh nghiệp, ông Phạm Duy Long Giang - Phó Giám đốc Công ty cổ phần Kiến trúc Đông Phương bày tỏ, người học hãy hiểu đúng bản chất của hai ngành học này để đưa ra lựa chọn phù hợp với sở thích và năng lực của bản thân.

Nhà kiến trúc sư phải xử lý các yếu tố liên quan đến cấu trúc, công năng sử dụng, kỹ thuật xây dựng và thẩm mỹ kiến trúc ở quy mô lớn. Do đó, người có tư duy không gian tốt, đam mê sáng tạo trên quy mô lớn, yêu thích xây dựng công trình và làm việc với cấu trúc tổng thể thì ngành Kiến trúc có thể là lựa chọn phù hợp. Trong khi đó, nhà thiết kế nội thất làm việc sâu về cảm xúc, thẩm mỹ và trải nghiệm không gian của con người ở quy mô chi tiết hơn. Vì vậy, ngành Thiết kế nội thất phù hợp với những người yêu cái đẹp, có óc thẩm mỹ tinh tế, thích sự tỉ mỉ và muốn làm việc với cảm xúc con người qua từng chi tiết.

Ông Giang cho biết, công ty đã nhiều lần đón sinh viên ngành Kiến trúc Trường Đại học Mở Hà Nội về thực tập cũng như vào làm chính thức sau khi các em tốt nghiệp đại học. Qua quá trình làm việc, ông Giang đánh giá cao chất lượng sinh viên nhà trường. Bởi, các em được trang bị kiến thức chuyên môn, nắm vững các môn khoa học liên ngành, có khả năng làm việc độc lập và thích ứng nhanh với môi trường thực tế.

“Trong khoảng 4–5 năm gần đây, chúng tôi nhận thấy sự tiến bộ rõ nét của sinh viên Trường Đại học Mở Hà Nội, không chỉ ở năng lực nghề nghiệp mà còn thái độ làm việc và kỹ năng mềm. Các em có tư duy thiết kế tốt, biết lắng nghe, có tinh thần trách nhiệm và phối hợp hiệu quả trong làm việc nhóm, những yếu tố rất cần thiết trong môi trường doanh nghiệp”, ông Giang nhận xét.

Một điểm nổi bật khác là sinh viên nhà trường sử dụng thành thạo các phần mềm chuyên ngành như AutoCAD, Photoshop, 3Ds Max, SketchUp, PowerPoint... Ngay từ năm nhất, năm hai, nhiều em đã có thể làm quen và ứng dụng phần mềm vào học tập và thực hành. Điều này giúp các em có nhiều lợi thế trong quá trình thực tập và tìm kiếm việc làm.

Ông Giang đánh giá ngành Kiến trúc của Trường Đại học Mở Hà Nội là một cơ sở đào tạo có uy tín trong giới chuyên môn. Chương trình đào tạo mang tính thực tiễn cao, kết hợp hài hòa giữa lý thuyết và thực hành, chú trọng phát triển tư duy thiết kế, năng lực nghề nghiệp và đạo đức hành nghề. Đồng thời, nhà trường còn chủ động kết nối với các doanh nghiệp, viện nghiên cứu, tạo điều kiện cho sinh viên trải nghiệm thực tế và mở rộng cơ hội nghề nghiệp.

Với những điểm mạnh đó, ông Giang tin tưởng rằng Trường Đại học Mở Hà Nội đang đóng góp tích cực vào việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cho ngành kiến trúc – xây dựng tại Việt Nam.

Tại Công ty cổ phần Kiến trúc Đông Phương, sinh viên tốt nghiệp ngành Kiến trúc có thể đảm nhiệm nhiều vị trí khác nhau, tùy theo thế mạnh và kinh nghiệm của từng cá nhân. Trong đó, đối với sinh viên mới ra trường thường nhận mức khởi điểm trung bình khoảng 10 triệu đồng/tháng, tùy thuộc vào vị trí công việc và khả năng thích nghi. Với những bạn có tư duy thiết kế tốt, kỹ năng sử dụng thành thạo phần mềm chuyên ngành, biết quản lý thời gian và có kinh nghiệm làm việc, mức lương có thể đạt từ 15 triệu đồng/tháng. Riêng với những vị trí cao hơn như kiến trúc sư chủ trì, trưởng nhóm thiết kế hoặc quản lý dự án, mức thu nhập dao động từ 20 đến 30 triệu đồng/tháng. Công ty áp dụng chế độ lương – thưởng theo năng lực, xét tăng lương định kỳ và đảm bảo các quyền lợi theo quy định; chú trọng đào tạo và phát triển nguồn nhân lực.

Cùng đưa ra nhận xét về chất lượng đào tạo sinh viên 2 ngành học này của nhà trường, ông Đinh Bá Thái - Giám đốc Sáng tạo Công ty Thiết kế Xây dựng Á Đông chia sẻ, Trường Đại học Mở Hà Nội đã khẳng định được vị thế trong lĩnh vực thiết kế sáng tạo, đặc biệt là ở hai ngành Thiết kế Nội thất và Kiến trúc. Với sinh viên tốt nghiệp ngành Thiết kế Nội thất và ngành Kiến trúc của Trường Đại học Mở Hà Nội, doanh nghiệp có thể tuyển dụng vào nhiều vị trí khác nhau tùy theo năng lực và định hướng phát triển cá nhân.

“Chúng ta đang ở trong một giai đoạn bản lề của sự phát triển và biến động lớn không chỉ trong nước mà còn trên toàn thế giới. Đó là sự bùng nổ của công nghệ, khoa học kỹ thuật, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI) và tự động hóa (Automation Agency). Những tiến bộ này mang lại nhiều lợi ích tích cực như tăng hiệu suất và rút ngắn thời gian sản xuất.

Tuy nhiên, cũng đồng thời kéo theo nguy cơ: hệ thống AI kết hợp robot và dây chuyền tự động hóa sẽ thay thế rất nhiều lao động con người, đặc biệt ở các ngành kỹ thuật và lao động phổ thông. Nhưng với những ngành nghề liên quan đến sáng tạo và cảm xúc, như Thiết kế Nội thất và Kiến trúc, thì máy móc vẫn chưa thể thay thế hoàn toàn được. Do đó, 2 ngành học này vẫn là lựa chọn rất tốt và bền vững cho thí sinh đang phân vân không biết nên học ngành gì”, ông Đinh Bá Thái chia sẻ.

Sinh viên có cảm nhận ra sao về hai ngành học chưa bao giờ hết “hot”?

Chia sẻ với phóng viên, sinh viên Trần Thị Lan Phương - Lớp K32_KT ngành Kiến trúc, Trường Đại học Mở Hà Nội cho biết rất ấn tượng với đội ngũ giảng viên giàu kinh nghiệm, tâm huyết với nghề và sẵn sàng đồng hành cùng sinh viên trong quá trình học, giúp sinh viên phát triển tư duy thiết kế một cách bài bản và thực tế.

“Chương trình đào tạo của ngành Kiến trúc rất chú trọng thực hành. Ngay từ những năm đầu, em đã được tiếp cận với các hoạt động thiết kế thực tế, tham gia các buổi thực tập và trải nghiệm công trình thực tiễn, từ đó hình thành tư duy nghề nghiệp và rèn luyện kỹ năng từ sớm. Mức học phí của ngành cũng hợp lý, tạo điều kiện cho nhiều sinh viên có cơ hội tiếp cận với giáo dục chất lượng cao mà không quá lo lắng về tài chính. Với những nền tảng nhà trường mang lại, em sẽ có cơ hội phát triển bản thân và theo đuổi đam mê kiến trúc một cách vững vàng trong tương lai”, Phương chia sẻ.

Trong quá trình học ngành Kiến trúc, Phương được trang bị khá toàn diện cả về kiến thức chuyên môn lẫn kỹ năng nghề nghiệp; giúp sinh viên không chỉ nắm vững các nguyên lý thiết kế kiến trúc mà còn hiểu rõ về kết cấu, vật liệu, kỹ thuật xây dựng và thẩm mỹ không gian. Bên cạnh đó, kỹ năng sử dụng các phần mềm chuyên ngành như AutoCAD, SketchUp, Revit hay Photoshop cũng được chú trọng đào tạo ngay từ những năm đầu, tạo nền tảng tốt để sinh viên có thể tham gia vào các dự án thiết kế thực tế.

“Em đánh giá cao cơ hội thực hành và thực tập. Nhà trường thường xuyên phối hợp với các doanh nghiệp, văn phòng kiến trúc để tổ chức các đợt kiến tập, thực tập giúp sinh viên cọ xát với môi trường làm việc thực tế. Cá nhân em đã được tham gia một số dự án nhỏ trong quá trình học, từ đó hiểu hơn về quy trình làm việc của một kiến trúc sư. Ngoài ra, nhà trường cũng hỗ trợ rất tích cực trong việc kết nối sinh viên với nhà tuyển dụng. Nhờ đó, chúng em có thêm nhiều thông tin tuyển dụng phù hợp và cơ hội được giới thiệu vào đúng chuyên ngành”, Phương cho biết.

Tự hào khi là sinh viên năm 3, ngành Thiết kế nội thất Trường Đại học Mở Hà Nội, sinh viên Hoàng Phương Nga chia sẻ, việc chọn học ngành Thiết kế nội thất của nhà trường do đây là một trong những trường đầu tiên đào tạo về Thiết kế nội thất. Nhà trường có thế mạnh, uy tín trong đào tạo nhóm ngành mỹ thuật ứng dụng. Chương trình học thiết kế bài bản, cân bằng giữa lý thuyết và thực hành giúp mình phát triển tư duy sáng tạo cũng như kỹ năng chuyên môn một cách toàn diện.

Ngoài ấn tượng về đội ngũ giảng viên vừa giỏi chuyên môn, vừa tận tâm hỗ trợ sinh viên trong định hướng nghề nghiệp, Nga đặc biệt ấn tượng khi nhà trường thường xuyên tổ chức hoạt động triển lãm; workshop; tham quan trải nghiệm thực tế tại các xưởng, showroom của doanh nghiệp và các thương hiệu lớn như TOTO, Vicostone, An Cường, VietCeramics…, tạo cơ hội để sinh viên được tiếp cận và thực hành trong môi trường làm việc thực tế, kết nối với các chuyên gia trong ngành. Không gian học tập rất truyền cảm hứng, có đủ xưởng thực hành, phòng lab và thiết bị hỗ trợ học thiết kế.

“Sau 3 năm học tập, Nga thích thú khi được học qua nhiều đồ án thực tế, làm việc nhóm và bảo vệ đồ án trước hội đồng, giống như mô phỏng môi trường công việc thật. Nhà trường cũng tạo điều kiện để chúng em tham gia thực tập tại các công ty thiết kế nội thất và kết nối với doanh nghiệp, hỗ trợ giới thiệu việc làm sau tốt nghiệp. Nhờ đó, sinh viên có thể tự tin hơn khi bước vào nghề”, Nga nói.