The Sydney Morning Herald ngày 17/2 đưa tin, trong cuộc họp báo chung với Ngoại trưởng Úc Julie Bishop đang ở thăm Bắc Kinh, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã không xác nhận hay phủ nhận thông tin nước này kéo tên lửa ra Hoàng Sa.
Trước đó Fox News cùng ngày cho rằng, quân đội Trung Quốc đã kéo 2 khẩu đội tên lửa đất đối không HQ-9 hạ đặt (bất hợp pháp) ở Hoàng Sa (Đà Nẵng, Việt Nam).
 |
| Ông Vương Nghị, ảnh: Sanghee Liu/The Sydney Morning Herald. |
Tuy nhiên ông Nghị ngụy biện rằng: Trung Quốc có quyền tự vệ theo luật quốc tế, có quyền cài đặt các trang bị tự vệ giới hạn và cần thiết. "Không nên đặt câu hỏi về chuyện đó".
Đô đốc Harry Harris, Tư lệnh Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương Hoa Kỳ đã nói thẳng, nếu Trung Quốc kéo tên lửa ra Hoàng Sa là đã làm ngược lại cam kết của ông Tập Cận Bình rằng, Trung Quốc sẽ không theo đuổi quân sự hóa Biển Đông.
Tướng Harris nói với báo chí từ Tokyo: "Đây là một dấu hiệu rõ ràng về quân sự hóa". Chính quyền đảo Đài Loan cũng đã xác nhận thông tin của Fox News rằng, Trung Quốc đã triển khai HQ-9 ở Hoàng Sa ít nhất từ ngày 14/2 vừa qua.
Giáo sư Carl Thayer từ Học viện Quốc phòng Úc nói với The Sydney Morning Herald, việc Trung Quốc triển khai hệ thống tên lửa phòng không tiên tiến "chết người" như thế ở Hoàng Sa là phản ứng với việc Mỹ tuần tra tự do hàng hải bên trong 12 hải lý đảo Tri Tôn, Hoàng Sa hôm 31/1. Tuy nhiên theo người viết, thì đây chỉ là cái cớ mà Bắc Kinh vớ được - PV.
Còn học giả Rory Medcalf từ Đại học Quốc gia Úc cho rằng, Trung Quốc kéo tên lửa ra Hoàng Sa trong khi lại tìm cách né tránh đàm phán COC. Điều đó cho thấy Trung Quốc không quan tâm đến giải pháp ngoại giao một cách nghiêm túc.
Theo Reuters, Đô đốc Harry Harris cho rằng việc Trung Quốc kéo tên lửa HQ-9 ra Hoàng Sa không phải một bất ngờ, nhưng sẽ là một mối quan tâm của Mỹ. Nó đi ngược với cam kết của Tập Cận Bình không quân sự hóa khu vực.
"Chúng tôi sẽ tiến hành các hoạt động tuần tra tự do hàng hải hàng không nhiều hơn và phức tạp hơn ở Biển Đông thời gian tới. Chúng tôi không có ý định dừng lại", Tư lệnh Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương Hoa Kỳ nhấn mạnh.
Bà Thái Anh Văn, tân lãnh đạo Đài Loan cũng đã phải lên tiếng về vụ việc. Tiến sĩ Văn kêu gọi "tất cả các bên" giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình và có kiểm soát.
