11 năm nay, diễn viên Quang Tèo phải nuôi cả gia đình 1 vợ, 2 con. Lấy vợ muộn nên dù đã bước qua tuổi 53, 2 đứa con sinh đôi của anh nay chỉ mới 11 tuổi. Trước đó, vợ anh làm ở xí nghiệp may, dù tiền lương ít ỏi nhưng cũng phụ chồng lo tiền chợ. Kể từ khi chị sinh, phải nghỉ việc, ở nhà chăm sóc con, gánh nặng kinh tế bắt đầu đè nặng lên vai anh.
Chăm chỉ “cày”
Quang Tèo cho hay: “Khi vợ sinh con, tôi định thuê người giúp việc để cô ấy đi làm trở lại nhưng tính ra tiền thuê cũng mất 3 triệu đồng/ tháng mà vợ đi làm cũng chừng ấy tiền. Vậy nên thôi, để vợ ở nhà chăm sóc các con, mình tôi đi làm cũng được”. Bạn bè cùng trang lứa với anh, ai cũng có cuộc sống không quá vất vả vì không phải một thân một mình nuôi cả gia đình như vậy. Có người cho rằng nên kinh doanh để kiếm tiền phụ thêm nhưng anh bảo: “Tôi không có máu kinh doanh. Vả lại, không có vốn liếng nên không dám liều. Thấy nhiều người kinh doanh bị thất bại, tôi sợ. Thôi thì chăm chỉ làm nghề vậy!”.
Hơn 10 năm nay, mọi chi phí trong gia đình đều dựa vào tiền đi diễn của nghệ sĩ Quang Tèo và bài toán chi tiêu càng lúc càng khó có đáp án. “Tiền ăn uống, sinh hoạt, học hành các con… tôi không sao xoay xở kịp. Con càng lớn càng phải lo nhiều thứ. Có khi nhận tiền cát-sê về đóng tiền học cho con, đưa vợ đi chợ là hết nhẵn” - anh thở dài. Là người duy nhất làm ra tiền, anh chạy sô diễn khắp nơi để kiếm thêm thu nhập. Dù đôi lúc thấy vai trĩu nặng nhưng vì vợ con, nghệ sĩ Quang Tèo cố gắng chèo chống con thuyền gia đình vượt qua sóng gió.
Ngoài việc phải tham gia các vở diễn của Nhà hát kịch Quân đội, Quang Tèo luôn tranh thủ nhận thêm các vai diễn bên ngoài. Có thời gian rảnh, anh tìm kịch bản, tìm bạn diễn, tập luyện để có dịp đi diễn. Công việc bận rộn cuốn anh đi về như con thoi, chuyện vắt chân lên cổ mà chạy là bình thường. Anh kể: “Có lần đi diễn ở tỉnh này xong là đã 12 giờ đêm, tôi phải chạy xe máy mấy chục cây số về một tỉnh khác để kịp quay vào sáng mai. Mới hôm rồi, tôi đi diễn ở Ninh Bình xong lại chạy về Thanh Hóa diễn tiếp”.
Bươn bả theo những chuyến đi diễn khắp nơi, thời gian Quang Tèo dành cho vợ con rất ít. Anh khoe: “Mới hôm rồi tôi có sô diễn ở Lai Châu nên đưa vợ con theo. Một phần vì đi xa, để vợ con ở nhà không yên tâm, phần nữa là muốn cô ấy biết công việc của chồng vất vả như thế nào và tiện cả nhà đi tham quan cho biết đó biết đây”.
Nỗ lực bền bỉ
Thời gian gần đây, tên tuổi nghệ sĩ Phi Phụng được khán giả biết đến, sô diễn cũng đều đặn. Nhưng suốt mấy chục năm theo nghề, chị cũng mang trên vai gánh nặng áo cơm. Theo nghiệp diễn của ba (nghệ sĩ Phi Thoàn), những năm mới vào nghề, nghệ sĩ Phi Phụng gặp nhiều trắc trở, có lúc phải về học may. Khi trở lại sân khấu, chị có chồng, sinh con và đi tấu hài kiếm sống. “Tôi đi tấu hài ở những tụ điểm, tiền chẳng có là bao. Trong khi đó, cuộc sống gia đình khó khăn tứ bề, tôi phải đi bán yaourt để có thêm tiền trang trải” - chị bộc bạch.
Nếu hình ảnh người nữ diễn viên không ngại chạy xe máy đến phim trường quay phim, đi diễn kịch, tấu hài… quen thuộc với đồng nghiệp thì hình ảnh người đàn bà tất tả đội nón ra chợ bán buôn như người bình thường cũng trở nên quen thuộc với người dân. “Dẫu biết cái nghề này thu nhập bấp bênh nhưng từ trước đến nay, tôi vẫn xác định sẽ chăm chỉ đi diễn, đi bán chỉ mong có cuộc sống đầy đủ hơn xưa” - nghệ sĩ Phi Phụng chia sẻ.
Diễn viên Quang Tèo cho biết có rất nhiều nghệ sĩ tại các nhà hát ở Hà Nội phải vất vả mưu sinh, xoay xở đủ nghề để kiếm sống. NSƯT Tiến Mộc (Nhà hát Quân đội) đã có thời gian rong ruổi theo đoàn làm phim với cái xe máy cà tàng còn phải phụ vợ bán cơm bụi.
Nghệ sĩ Hồng Tuyến, nghệ sĩ Trọng Vinh (Nhà hát Cải lương Hà Nội) gần 20 năm gắn bó với nghề vẫn “kẹp bên nách” cái nghề chạy xe ôm phòng thân. Nhiều nghệ sĩ ở Nhà hát Tuổi Trẻ như Mai Huê, Hoàng Hường, Quách Thu Phương… đã rẽ sang con đường khác để kiếm sống vì đồng lương nghệ thuật không nuôi sống nổi họ và gia đình.
Sống chết với nghề
Nghệ sĩ Lê Bình có một cuộc đời như chính gương mặt phảng phất sự buồn khổ từ ánh mắt, nụ cười đến dáng đi của mình. Gắn bó với nghệ thuật hơn 30 năm, điều ông tự hào nhất không chỉ là những vai diễn trên sân khấu, màn ảnh in đậm trong lòng khán giả mà còn là cái nghề giúp ông nuôi sống gia đình. Người trong giới ai cũng bảo ông may mắn vì có vai diễn liên tục, vai này chưa xong vai khác đã tới nhưng lý do ông lao theo công việc ấy còn vì cả một áp lực mưu sinh ở phía sau. Lang lạt khắp nơi theo đoàn làm phim với chiếc xe 2 bánh, ông chỉ mong có thể lo cho gia đình êm ấm, bình yên. Thế nhưng, số phận nghiệt ngã đã không cho ông yên bình. Kinh tế khó khăn đã đành, con cái hư hỏng khiến ông buồn và vất vả hơn.
Cả một đời vất vả nhưng ông vẫn đầy lửa đam mê với nghề. Ông quả quyết: “Tôi đã đi qua quãng đời cơ cực, dốc lòng làm nghề vì gia đình, bây giờ dẫu có ra sao cũng quyết tâm sống chết với nó”.