Philippine Daily Inquirer vừa dẫn lời ông Gregory Poling, Giám đốc Tổ chức Sáng kiến minh bạch hàng hải châu Á (AMTI) thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và quốc tế (CSIS) tại Washington dự đoán, Tòa Trọng tài Thường trực Liên Hợp Quốc (PCA) tại The Hague, Hà Lan gần như chắc chắn sẽ phán quyết “đường chín đoạn” (đường lưỡi bò) của Trung Quốc không có hiệu lực.
 |
| Chuyên gia Mỹ Gregory Poling |
Theo ông Gregory Poling, cho dù Bắc Kinh từ chối tham gia vụ kiện, nhưng phán quyết của Tòa sẽ có hiệu lực pháp lý đối với cả Trung Quốc và Philippines.
Nếu Bắc Kinh từ chối chấp nhận sự ràng buộc của kết quả phán quyết thì hình tượng “nước lớn mới nổi có trách nhiệm” bị tổn hại và bị cộng đồng quốc tế lên án là nước “không tuân thủ luật pháp”, từ đó làm cho các nước trong khu vực ngày càng xích lại gần hai nước Mỹ-Nhật, vì vậy Bắc Kinh có thể sẽ đưa ra “một số thỏa hiệp” với Philippines.
Nhưng theo Gregory Poling, phán quyết bất lợi có thể được Tòa đưa ra cho Trung Quốc hoàn toàn không ảnh hưởng đến những chủ trương “cá biệt” (bất hợp pháp) của Bắc Kinh đối với các đảo và bãi cạn ở Biển Đông.
Bởi vì, Tòa chỉ yêu cầu Bắc Kinh lấy “địa vật trên biển” làm căn cứ để chủ trương quyền lợi biển, chứ không phải chỉ dựa vào “tuyến đường ảo” vẽ ra trên bản đồ.
Bắc Kinh hiện lấy “đường chín đoạn” làm căn cứ, đòi tới khoảng 80% diện tích Biển Đông. Nhưng, nếu “đường chín đoạn” bị phán quyết là vô hiệu, chuyển sang dựa vào hiệu lực pháp lý các thực thể trên Biển Đông. Bắc Kinh yêu sách một cách vô lý vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý.
Philippines gần đây rất tích cực đề cập đến vụ kiện Biển Đông do họ tiến hành đã khiến cho Trung Quốc rất khó chịu.
 |
| Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario |
Ngày 29/2, Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario cho biết, vụ kiện Biển Đông có thể có kết quả trước tháng 5/2016. Philippines và cộng đồng quốc tế đều yêu cầu Trung Quốc tôn trọng kết quả trọng tài Biển Đông và thúc đẩy nguyên tắc thượng tôn pháp luật làm nền tảng.
Ông Rosario cho rằng, nếu Trung Quốc không nghe lời kêu gọi này, không chấp nhận kết quả phán quyết thì có nghĩa là “Trung Quốc tự cho mình cao hơn luật pháp”.
Ngoài ra, các quan chức cấp cao Mỹ cũng liên tục yêu cầu Trung Quốc chấp nhận phán quyết của Tòa, gây sức ép to lớn đối với Trung Quốc.
