Từ cô giáo trở thành… Tổng giám đốc ngân hàng

Mang trong mình ước mơ cháy bỏng được làm bác sĩ, nhưng khi ước mơ ấy đang dần trở thành hiện thực thì chị lại theo cha đi hoạt động cách mạng. Sau đó, chị làm việc tại Ngân hàng Nhà nước, rồi trở thành cô giáo. Nhưng cuối cùng, chị lại quay về với kinh doanh ngân hàng, như một định mệnh đã được sắp đặt. Chị là Trần Thị Việt Ánh – Tổng giám đốc Ngân hàng Sài Gòn Công Thương (SaigonBank).

Cô giáo lao vào thương trường

Sinh quán tại Cần Thơ, rồi thoát ly vào vùng kháng chiến năm 1973 khi đang là sinh viên ĐH Khoa học, chị Ánh công tác tại Ban Kinh tài R TƯ Cục miền Nam – thuộc huyện Tân Biên – tỉnh Tây Ninh, giáp biên giới Campuchia. Trong chuyến đi đầu tiên ấy, cô nữ sinh bé nhỏ hút chết trước họng súng kẻ thù.

Chị Ánh nhớ lại: “Hai chị em vượt qua 28 trạm kiểm soát, đi tới trạm thứ 29 thì em gái thoát được, còn tôi bị giữ lại. Tôi còn nhớ lúc ấy tôi mặc bộ áo dài trắng, người thì mảnh khảnh lắm. Tôi bị chúng đánh và bắt khai vô trong đó làm chi? Nhưng chúng lầm, vì tuy nhìn tôi ốm yếu nhưng lì lắm, đừng hòng moi móc được gì.

Đánh một hồi, chúng thả tôi ra và cho người theo dõi. Tôi tìm tới một gia đình cách mạng thay bộ đồ, rồi nhanh chân ra phía sau chạy một mạch. Quân địch đuổi theo sau lưng bắn như vãi đạn, tôi tưởng mình không sống nổi. Chạy được chừng gần hai cây số thì có cán bộ ra đón, tôi thoát chết trong gang tấc. Những ngày tháng ấy tuy gian khổ, nhưng đối với tôi thật đáng quý, bởi chính nhờ thế mà tôi vững tin hơn trong suốt mười mấy năm lăn lộn với SaigonBank”.

Doanh nhân Trần Thị Việt Ánh

Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, chị Ánh được điều về làm tại Vụ Phát hành ngân quỹ của Ngân hàng Nhà nước, rồi được cử đi học nâng cao tại Học viện Ngân hàng. Tốt nghiệp (1982), chị quyết định về làm công tác giảng dạy kế toán ở ĐH Ngân hàng TP.HCM. Chẳng bao lâu sau, chị Ánh lại được giao trách nhiệm làm Phó chủ nhiệm Khoa Kế toán Ngân hàng.

Chị Ánh chia sẻ: “Hẳn sẽ có nhiều người thắc mắc không hiểu vì sao tôi có thể chuyển sang giảng dạy? Đó là nhờ thời gian tôi thoát ly vào công tác tại Ban kinh tài R, và lúc đó bắt đầu làm quen với nghề tài chính kế toán, đồng thời kiêm việc giảng dạy bổ túc cho anh chị em trong ban, với mọi trình độ từ vỡ lòng đến các lớp cao hơn. Nhờ quãng thời gian ấy, tôi có được kinh nghiệm truyền đạt kiến thức và phương pháp sư phạm, và là bước đệm chắc chắn cho tôi trở thành giảng viên ở ĐH Ngân hàng TP.HCM”.

Nhưng dường như những thành công ấy vẫn là chưa đủ với người phụ nữ luôn mang trong mình bầu nhiệt huyết cháy bỏng niềm đam mê kinh doanh. Tới năm 1994, chị Ánh chuyển công tác về SaigonBank giữ chức vụ Phó Tổng giám đốc. Trải qua gần chục năm phấn đấu không biết mệt mỏi, chị Ánh luôn tạo được uy tín tốt với đồng nghiệp trong cơ quan và có tiếng nói quyết định đến những chiến lược đầu tư kinh doanh của Saigonbank. Bởi vậy, tới tháng 11/2004, chị Ánh tiếp tục được tín nhiệm với cương vị là Tổng Giám đốc SaigonBank cho đến nay.

Chị Ánh cho biết: “Từ chỗ nắm bắt việc hạch toán kế toán chặt chẽ, khi vào tác nghiệp thực tế tại Saigonbank, tôi nhanh chóng nhận ra việc cần làm là phải bảo toàn và nâng cao giá trị tài sản tích lũy. Từ mức vốn cố định 2 tỉ đồng (1994), phần lớn trụ sở làm việc phải thuê, chi phí cao và rất bị động, chúng tôi liên tục đầu tư trang bị cơ sở mở rộng mạng lưới hoạt động trên toàn quốc. Ngoài ra, chúng tôi cũng mạnh dạn đổi mới phân cấp hạch toán, giao quyền tự chủ tài chính kèm với những yêu cầu cơ bản về hiệu quả hoạt động cho từng chi nhánh, nếu hoàn thành tốt, vượt mức chỉ tiêu kế hoạch được giao thì chi nhánh sẽ được hưởng thành quả tương xứng”.

Với tất cả những thành công đạt được cùng SaigonBank, Trần Thị Việt Ánh là hình mẫu lý tưởng của rất nhiều phụ nữ Việt Nam. Chị đã nhiều lần được trao tặng Cúp bông hồng Vàng, Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ và Huân chương lao động hạng 3.

Vậy nhưng khi nói về những dấu ấn của mình với Saigonbank, chị Ánh lại cho rằng, cuộc đời chẳng cho không ai cái gì cả, mà cũng chẳng lấy đi của ai cái gì, những gì được và mất chỉ là sự hoán đổi cho nhau mà thôi. Khi người ta thành công rồi thì không được ngủ quên trên chiến thắng, nhưng nếu chẳng may sa cơ lỡ vận thì phải có ý chí vươn lên. Chị không muốn mình trở thành người “khổng lồ”, mà chỉ muốn là một người phụ nữ nhỏ bé, nhưng luôn giữ được nghị lực phi thường để vượt qua mọi khó khăn trong cuộc sống.

“Lãnh đạo ngân hàng cần lắm một chữ tâm”

Mấy chục năm trước, đồng lương của giáo viên rất ít ỏi, vì sao sau khi học xong nâng cao chị lại không quay về Vụ phát hành quỹ NHNN mà chuyển sang giảng dạy?

Thực ra, ước mơ đầu đời của tôi là được làm bác sĩ. Tôi đã học chứng chỉ  sinh lý sinh hóa tại ĐH Khoa học Sài Gòn cũng giống như dự bị để vào ĐH Y khoa. Còn chuyện ra học nâng cao tại Học viện Ngân hàng ngoài Hà Nội là chỉ thi thử thôi, nhưng đỗ thật, và rồi cơ quan cử đi học. Vừa học xong thì hiệu trưởng của ĐH Ngân hàng TP.HCM xin tôi về trường. Thực sự lúc ấy tôi không thích làm giáo viên, nhưng lên lớp rồi thấy quen và thấy yêu nghề thực sự. Cho tới tận bây giờ, tôi vẫn thích được đi giảng như hồi nào, cách làm việc của tôi là thầy chỉ hướng dẫn còn học trò chính là trung tâm, phải tự tìm tòi nghiên cứu để phát triển.

Người ta thường nói rằng, từ lý thuyết tới thực tiễn là một quãng đường khá dài. Khi quyết định chuyển về làm việc tại Saigonbank, chị đã gặp khó khăn gì?

Khi tôi quyết định đến làm việc tại một ngân hàng nào đó thì có rất nhiều nơi đã đề nghị tôi về giúp sức với những điều kiện tương đối tốt. Nhưng cuối cùng, tôi chọn SaigonBank, mặc dù lúc ấy nơi đây điều kiện còn hạn chế. Tôi về với SaigonBank và nhận nhiệm vụ làm Phó Tổng giám đốc phụ trách mảng kế toán, kho quỹ , hành chánh… Đúng là từ lý thuyết tới thực tiễn khác nhau nhiều lắm, nhưng phải nghĩ mà làm cho được. Tôi thấy rằng mình nắm vững lý thuyết, nên áp dụng vào thực tế cũng nhanh... Lúc ấy, mọi người cũng không ngờ là tôi lại quen việc nhanh đến thế, cứ khen tôi giỏi, nhưng tôi bảo giảng thì được chứ làm thì chưa có giỏi (Cười).

Dư âm của cuộc khủng hoảng tài chính thế giới dường như vẫn còn, và chị làm thế nào để Saigonbank đối phó với những khó khăn ấy trong thời gian tới?

Cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu trong thời gian qua đã ít nhiều gây khó khăn cho các doanh nghiệp Việt Nam nói chung và hệ thống ngân hàng nói riêng, nhưng tôi tin rằng những chính sách điều chỉnh kịp thời của Chính phủ trong thời gian qua sẽ giúp hệ thống ngân hàng Việt Nam có thêm nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển mạnh trong thời gian tới.

Sau hơn 23 năm hoạt động, ngoài việc đưa các sản phẩm dịch vụ ngân hàng có chất lượng, phù hợp với nhu cầu khách hàng, mở rộng mạng lưới hoạt động… với đối tượng khách hàng là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, SaigonBank còn quan tâm và mở rộng các hoạt động đến các đối tượng khách hàng là các cá nhân, công ty liên doanh, doanh nghiệp nước ngoài… hoạt động trong các khu chế xuất, khu công nghiệp, hỗ trợ sự phát triển các ngành nghề nông, lâm, ngư nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và các ngành nghề truyền thống tại các địa phương trong cả nước.

Trong thời gian tới, theo xu thế phát triển - hội nhập của hệ thống NH Thương mại Việt Nam vào nền kinh tế khu vực và thế giới, SaigonBank sẽ liên tục đổi mới hoạt động: cung ứng thêm nhiều sản phẩm dịch vụ, thay đổi phong cách phục vụ, ưu đãi các khách hàng giao dịch thường xuyên, mở rộng mạng lưới hoạt động, hướng tới phục vụ khách hàng bằng những sản phẩm dịch vụ Ngân hàng hiện đại với chất lượng tốt nhất dựa trên nền tảng công nghệ NH tiên tiến… nhằm thực hiện thành công mục tiêu là một trong những Ngân hàng TMCP phát triển bền vững .

Theo chị, phẩm chất quan trọng nhất của người lãnh đạo ở một ngân hàng là gì?

Người giữ vai trò lãnh đạo, điều hành bất kỳ doanh nghiệp nào cũng cần có chuyên môn giỏi, có năng lực quản lý đáp ứng theo tầm phát triển của thời đại. Tuy nhiên, tôi nghĩ rằng đó mới là điều kiện cần, còn điều kiện đủ phải là cái tâm với công việc. Tài chính – ngân hàng là một lĩnh vực kinh doanh đặc thù, mỗi quyết định của người đứng đầu đều có ảnh hưởng tới hoạt động của cả bộ máy của ngân hàng đó, thậm chí nếu nhiều lãnh đạo cùng đưa ra quyết định mang tính cá nhân thì còn có nguy cơ gây ra những hệ lụy lớn hơn nữa. Vì thế, lãnh đạo ngân hàng cần lắm một chữ tâm.