Phạm Quang Hiếu (sinh năm 2000) là cựu sinh viên khóa 9, ngành Khoa học và Công nghệ thực phẩm, Trường Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội (USTH). Hiện tại, anh đang làm việc tại Fazer - một trong những tập đoàn thực phẩm lớn và uy tín tại Phần Lan.
Hành trình du học thạc sĩ tại châu Âu của Quang Hiếu bắt đầu từ những câu hỏi rất thực tế, không chỉ dựa trên sở thích cá nhân.
Hành trình du học thạc sĩ châu Âu bắt đầu với những câu hỏi “rất thực tế”
“Lúc còn nhỏ, nếu ai hỏi tôi muốn đi du học ở đâu, khi ấy Phần Lan không nằm trong danh sách đầu tiên. Tuy nhiên, khi bắt đầu định hướng cho bậc học sau đại học, tôi nhận ra việc lựa chọn điểm đến không đơn giản chỉ vì cảnh đẹp hay văn hóa đặc sắc.
Thay vào đó, tôi đặt ra cho mình những câu hỏi cụ thể và có chiều sâu hơn: ngành Công nghệ thực phẩm có phát triển ở quốc gia đó không? Chương trình đào tạo có thực sự được đầu tư bài bản? Đội ngũ giảng viên nghiên cứu điều gì, cơ hội nghiên cứu, phát triển sau khi tốt nghiệp ra sao?”, Quang Hiếu nhớ lại.
Chính những trăn trở ấy đã đưa anh đến với ba lựa chọn hàng đầu: Phần Lan, Hà Lan và Bỉ. Hoàn thành bậc đại học, Hiếu nhận được học bổng bán phần thạc sĩ Đại học Helsinki (Phần Lan) và học bổng toàn phần thạc sĩ Chính phủ Bỉ - Đại học KU Leuven.
Sau khi tìm hiểu kỹ lưỡng, cân nhắc nhiều yếu tố, Đại học Helsinki (Phần Lan) đã trở thành quyết định cuối cùng cho hành trình học thạc sĩ của chàng trai trẻ đam mê lĩnh vực công nghệ thực phẩm.
Quang Hiếu chia sẻ: “Đại học Helsinki được biết đến là ngôi trường lâu đời và danh tiếng bậc nhất tại Phần Lan. Tôi học tại cơ sở Campus Viikki - nơi tập trung đào tạo các ngành khoa học sự sống. Chương trình học ngành khoa học thực phẩm ở đây được thiết kế rất bài bản, chia thành các chuyên ngành nhỏ và luôn được cập nhật theo xu hướng mới nhất.
Đặc biệt, điều khiến tôi ấn tượng nhất là đội ngũ giảng viên và nghiên cứu không chỉ giỏi chuyên môn mà còn rất tâm huyết. Họ không chỉ giảng dạy mà còn là những nhà nghiên cứu có tiếng trong lĩnh vực, với những công bố khoa học được biết đến rộng rãi trên thế giới.
Dù là chương trình thạc sĩ, nơi học viên phải chủ động tự học là chính, nhưng tôi chưa bao giờ cảm thấy bị bỏ lại phía sau. Thầy cô luôn sẵn sàng hỗ trợ, giải thích tận tình, kể cả với những câu hỏi tưởng chừng rất cơ bản.
Ngoài giờ học lý thuyết, chương trình còn có rất nhiều giờ thực hành trong phòng thí nghiệm, giúp sinh viên rèn luyện kỹ năng nghiên cứu thực tiễn với những công nghệ tiên tiến nhất. Tại đây, học viên cũng có cơ hội tham gia vào các nhóm nghiên cứu với vai trò trợ giảng hoặc trợ lý nghiên cứu - một trải nghiệm quý giá để học hỏi và phát triển kỹ năng chuyên môn nhằm ứng dụng cho công việc sau này”.
Vượt qua những khác biệt để thích nghi và trưởng thành
Chia sẻ về những trải nghiệm lần đầu đặt chân đến Phần Lan, Quang Hiếu bồi hồi kể: “Lần đầu đặt chân đến Phần Lan, tôi như bước vào một thế giới hoàn toàn khác - nhịp sống có phần chậm rãi hơn. Là một người hướng ngoại, tôi cũng mất kha khá thời gian để thích nghi.
May mắn là tôi không gặp quá nhiều khó khăn với đồ ăn - điều mà nhiều du học sinh khác thường than phiền. Nhưng thời tiết tại Phần Lan lại là một thử thách lớn. Mùa đông kéo dài hơn nửa năm, trời xám xịt, ánh sáng mặt trời hiếm hoi, cảm giác như mọi thứ đều chậm lại. Tôi đã mất gần hai năm để thật sự quen với cái lạnh khắc nghiệt ấy”.
Cũng theo cựu sinh viên USTH, một trong những yếu tố quan trọng mà các bạn trẻ cần lưu ý khi có ý định du học châu Âu nói chung và Phần Lan nói riêng chính là chi phí sinh hoạt.
Quang Hiếu cho biết, chi phí sinh hoạt tại Phần Lan từ 700-800 EUR/tháng (khoảng 21-24 triệu đồng). Khoản này bao gồm tiền nhà, ăn uống, đi lại bằng phương tiện công cộng và các nhu yếu phẩm cơ bản.
Tại Phần Lan, có hệ thống nhà ở dành riêng cho sinh viên, do đó có thể tiết kiệm được một phần đáng kể chi phí trong giai đoạn học thạc sĩ. Sau một thời gian, khi mọi thứ đã vào “guồng”, Hiếu bắt đầu làm thêm, mức chi tiêu hàng tháng tăng lên khoảng 1.000-1.200EUR/ tháng (tương đương 30-36 triệu đồng).
“Sự thay đổi chi tiêu này chủ yếu đến từ việc tôi chuyển ra ngoài sống để gần công ty hơn, đồng thời tham gia nhiều hơn vào các hoạt động xây dựng và phát triển các mối quan hệ - điều mà tôi cho là rất quan trọng nếu muốn xây dựng sự nghiệp tại đây”, Hiếu lý giải.
Cựu sinh viên USTH cũng lưu ý thêm: “Lạm phát tại châu Âu trong thời gian gần đây đã khiến chi phí sinh hoạt tăng lên ít nhất khoảng 10–15% so với thời điểm tôi trải nghiệm. Do đó, việc cập nhật thông tin mới nhất về mức sống và chuẩn bị kỹ lưỡng về mặt tài chính là điều không thể xem nhẹ.
Một kế hoạch tài chính rõ ràng, thực tế sẽ giúp chúng ta chủ động hơn trong quá trình chuẩn bị, đồng thời có được tâm thế vững vàng khi bắt đầu hành trình học tập và sinh sống tại môi trường mới. Đây cũng là bước đệm quan trọng để đảm bảo quá trình học không bị gián đoạn bởi những áp lực tài chính bất ngờ”.
Với Quang Hiếu, thời gian học thạc sĩ tại Đại học Helsinki không chỉ là cơ hội nâng cao chuyên môn mà còn là hành trình trưởng thành sâu sắc về mặt cá nhân.
Từ những ngày đầu bỡ ngỡ đặt chân đến Phần Lan, Hiếu dần học cách thích nghi, tự lập và lắng nghe bản thân nhiều hơn. Mỗi trải nghiệm - từ việc tự chăm sóc cuộc sống hàng ngày đến việc đối diện với cô đơn, áp lực học tập và công việc, đều trở thành chất liệu giúp Quang Hiếu thấu hiểu chính mình.
“Có lẽ, bài học lớn nhất mà Phần Lan mang lại cho tôi không chỉ nằm ở kiến thức hay kỹ năng, mà nằm ở cách sống. Ở một quốc gia mà nhịp sống diễn ra chậm rãi, không ồn ào, không thúc giục, tôi nhận ra rằng hạnh phúc không nhất thiết phải đến từ việc chạy thật nhanh hay làm thật nhiều. Đôi khi, chính việc sống chậm lại, dành thời gian để hiểu rõ mình thật sự cần gì và tập trung vào điều đó mới là chìa khóa để có một cuộc sống trọn vẹn ý nghĩa”, Quang Hiếu bộc bạch.
Hành trình xây dựng sự nghiệp tại Phần Lan của cựu sinh viên USTH
Nhắc đến hành trình xây dựng sự nghiệp tại Phần Lan, Quang Hiếu bày tỏ: “Hành trình xây dựng sự nghiệp của tôi ở Phần Lan bắt đầu từ khá sớm, ngay trong năm đầu tiên của chương trình thạc sĩ. Khi ấy, một nhóm nghiên cứu trong trường tìm người cho dự án phát triển sữa chua chức năng bổ sung postbiotics, tôi đã mạnh dạn gửi email xin cơ hội, dù vị trí đó ban đầu chỉ dành cho sinh viên năm 2 làm luận văn.
May mắn thay, họ đã cho tôi một buổi phỏng vấn, và sau đó, tôi chính thức bước chân vào thế giới nghiên cứu tại Phần Lan. Thời gian làm việc trong nhóm nghiên cứu ấy không chỉ giúp tôi học được những kỹ năng chuyên môn quý giá, mà còn mở ra cho mình những mối quan hệ mới và tư duy khoa học nền tảng”.
Quang Hiếu cho rằng, những trải nghiệm quý giá đó đã giúp anh tiếp tục giành được cơ hội làm luận văn tại VTT - trung tâm nghiên cứu khoa học và kỹ thuật lớn nhất Phần Lan.
Tại đây, Quang Hiếu tập trung nghiên cứu phát triển một loại sữa chua hạt mới từ đậu vàng và yến mạch, hướng đến việc tăng cường protein, chất xơ và phù hợp với người mắc hội chứng ruột kích thích (IBS).
“Sau khi hoàn thành luận văn, cũng là khoảng thời gian tôi nhận ra bản thân muốn làm việc trong môi trường ‘công nghiệp’ thay vì tiếp tục theo đuổi con đường học thuật. Nhờ những kinh nghiệm tích lũy được, cùng sự may mắn, tôi đã trúng tuyển vào vị trí Scientist (nhà khoa học nghiên cứu chuyên sâu) tại Fazer - tập đoàn thực phẩm lâu đời và lớn nhất Phần Lan.
Hiện tại, tôi đang tham gia hai hướng nghiên cứu chính: tìm kiếm các phương pháp thay thế cacao trong sản xuất chocolate; và phát triển cacao từ tế bào thực vật thay vì nuôi trồng ngoài tự nhiên”, Hiếu cho biết thêm.
Chia sẻ về cơ hội việc làm sau khi tốt nghiệp thạc sĩ tại Phần Lan, cựu sinh viên USTH nhìn nhận: “Thị trường việc làm ở Phần Lan, cũng như nhiều nước châu Âu khác, đang trải qua một giai đoạn khá nhiều thử thách. Nền kinh tế vẫn còn đang trong giai đoạn suy thoái, điều đó kéo theo tỷ lệ thất nghiệp tăng cao, đặc biệt sẽ khó khăn với sinh viên mới ra trường.
Hiện tại, trung bình một người ở Phần Lan có thể mất đến nửa năm để tìm được việc làm phù hợp. Với người nước ngoài, hành trình thậm chí còn gian nan hơn, rào cản ngôn ngữ, khác biệt văn hóa, và sự dè dặt từ phía nhà tuyển dụng khiến cánh cửa cơ hội trở nên hẹp hơn.
Nhưng không vì thế mà mọi cánh cửa đều đóng lại. Điều quan trọng là không ngừng học hỏi, tích lũy thêm kỹ năng, chủ động mở rộng mối quan hệ, và kiên nhẫn với chính hành trình của bản thân.
“Phần Lan là một phần của châu Âu, nên nếu cánh cửa tại đây chưa thực sự rộng mở, đừng ngần ngại hướng sang những quốc gia châu Âu khác - nơi đam mê và năng lực của bạn có thể được đón nhận và phát huy,” Phạm Quang Hiếu chia sẻ như một lời khuyên dành cho những bạn trẻ đang cân nhắc hành trình du học.
Một số thành tích nổi bật của Phạm Quang Hiếu trong quá trình học ở USTH:
- Tốt nghiệp loại Giỏi với điểm bảo vệ luận án đứng đầu ngành Khoa học và Công nghệ thực phẩm khóa 9 (năm 2021).
- Thành viên Hội đồng nội trị Trường Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội.
- Chủ tịch Hội Sinh viên Trường Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội.
- Thành viên thường trực ban chấp hành Đoàn Trường Khoa học và Công nghệ Hà Nội.
- Học bổng bán phần thạc sĩ Đại học Helsinki, Phần Lan.
- Học bổng toàn phần thạc sĩ chính phủ Bỉ (VLIR-UOS) - Đại học KU Leuven.
