Trong bài trả lời phỏng vấn báo Giáo dục Việt Nam, luật sư Trần Vũ Hải nêu nhận định: vì quyết định thu hồi đất là sai nên việc cưỡng chế cũng sai và việc anh Vươn bắn vào lực lượng cưỡng chế là hành vi phòng vệ chính đáng. Do đó anh Vươn vô tội. Sau khi có kết luận bước đầu của ban thường vụ Thành ủy Hải Phòng về vụ cưỡng chế ở huyện Tiên Lãng, đã có nhiều ý kiến cho rằng nhận định trên là có cơ sở. Trước vấn đề như vậy, một số luật sư đã phân tích một số khía cạnh pháp lý trong hành vi của ông Đoàn Văn Vươn và bày tỏ quan điểm của mình.
 |
| Bị can Đoàn Văn Vươn tại cơ quan công an (Ảnh: ANHP) |
Trao đổi với Phóng viên báo Giáo dục Việt Nam, Luật sư Cao Bá Trung (Công ty luật hợp danh Incip, HN) cho biết: “Tôi không cho rằng anh Đoàn Văn Vươn vô tội vì anh Vươn đã có hành vi bắn vào lực lượng cưỡng chế.
Quyết định cưỡng chế của UBND huyện Tiên Lãng đối với ông Đoàn Văn Vươn là quyết định hành chính. Nếu không đồng tình với quyết định này thì ông Vươn có thể khiếu nại hoặc khởi kiện theo quy định của pháp luật.
Theo quy định tại Điều 5 của Nghị định số 136/2006/NĐ-CP ngày 14/11/2006 của Chính phủ thì “Trong quá trình thực hiện việc khiếu nại, người khiếu nại vẫn phải chấp hành quyết định hành chính, hành vi hành chính mà mình khiếu nại, trừ trường hợp quyết định, hành vi đó bị tạm đình chỉ thi hành theo quy định tại Điều 35 của Luật Khiếu nại, tố cáo và khoản 15 Điều 1 của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Khiếu nại, tố cáo năm 2005”.
Trong trường hợp của anh Vươn thì hành vi chống người thi hành công vụ của anh là đã rõ ràng. Tuy nhiên, theo tôi, anh Vươn phạm tội giết người hay không thì còn phụ thuộc vào mục đích và động cơ chống trả của anh. Nếu anh Vươn không có động cơ giết người thì hành vi bắn vào lực lượng cưỡng chế chỉ là hành vi cố ý gây thương tích thôi.
 |
| Luật sư Cao Bá Trung |
Còn về quyết định thu hồi đất, cưỡng chế thu hồi đất của UBND huyện Tiên Lãng là trái pháp luật, cưỡng chế sai pháp luật thì đó có thể coi là một tình tiết giảm nhẹ cho anh Vươn theo Điểm đ Khoản 1 Điều 46 Bộ Luật hình sự: “Phạm tội trong trường hợp bị kích động về tinh thần do hành vi trái pháp luật của người bị hại hoặc người khác gây ra”.”
Cùng quan điểm với LS Trung, luật sư Nguyễn Huy Thiệp (Văn phòng luật sư Nguyễn Huy Thiệp và cộng sự, HN) nói: “Hành vi của anh Vươn không đến mức gọi là phòng vệ chính đáng được bởi vì luật buộc con người phải xử sự theo đúng quy định chứ không thể khác được. Việc thu hồi sai, cưỡng chế sai chỉ có thể là tình tiết giảm nhẹ khi xác định mức độ cần phải xử lý, thậm chí là giảm nhẹ đặc biệt”.
Luật sư Nguyễn Huy Thiệp nói tiếp: “Trong trường hợp này, khi thu hồi không đúng, cưỡng chế không đúng, anh Vươn có quyền khiếu nại thậm chí yêu cầu cơ quan cưỡng chế không đúng ấy bồi thường cho anh toàn bộ thiệt hại. Cái đó được nhà nước cũng như luật là cho phép và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người bị xâm hại.
Nhưng pháp luật cũng không cho phép anh tự phát, dùng những hành động của mình để xâm phạm đến những người khác là người đang thừa hành công vụ. Người nào ban hành lệnh trái, lệnh sai thì người đó phải chịu trách nhiệm. Còn những người cưỡng chế là những người thừa hành theo lệnh cấp trên mà phải làm. Đó là các quy định của luật.
Nhưng pháp luật cũng không cho phép anh tự phát, dùng những hành động của mình để xâm phạm đến những người khác là người đang thừa hành công vụ. Người nào ban hành lệnh trái, lệnh sai thì người đó phải chịu trách nhiệm. Còn những người cưỡng chế là những người thừa hành theo lệnh cấp trên mà phải làm. Đó là các quy định của luật.
Không thể có chuyện anh Vươn vô tội. Nếu người ta gây hại thì pháp luật sẽ bảo vệ anh và việc bảo vệ này có biện pháp, phương pháp. Đó có thể là tính tiết đặc biệt để xem xét giảm nhẹ cho anh Vươn”.
 |
| Luật sư Nguyễn Huy Thiệp |
Khi nói về hành vi bắn súng vào lực lượng cưỡng chế của ông Vươn đã bị khởi tố về tội giết người, LS Thiệp cho biết: “Cũng không loại trừ khả năng anh Vươn bị khép vào tội cố ý gây thương tích nhưng cái đó hơi khó bởi vì phương pháp mà anh Vươn thực hiện có nguy cơ dẫn đến chết người rất cao”.
“Tuy nhiên điều này cũng có thể vì trong điều kiện đặc biệt như do cưỡng chế sai, do thu hồi sai, do những việc làm của chính quyền không đúng dẫn đến bức xúc và nung nấu mà anh ta bột phát dẫn hành vi như vậy và xét đến hậu quả thì cơ quan chức năng có thể xem xét ở góc độ có ý gây thương tích…” LS Thiệp cho biết thêm.
Tuệ Minh
