Chủ tịch Hội đồng quốc gia thẩm định sách thầy Hồ Ngọc Đại lên tiếng

Phương pháp dạy học đánh vần theo tài liệu Tiếng Việt 1 - Công nghệ Giáo dục của Giáo sư Hồ Ngọc Đại đang gây tranh cãi những ngày qua về phân biệt âm /k/ (cờ) và chữ “k” (ca), “q” (cu),… 

Ngày 28/8, Phó giáo sư Bùi Mạnh Hùng hiện là điều phối viên chính Ban Phát triển Chương trình Giáo dục phổ thông mới, từng là Chủ tịch Hội đồng quốc gia thẩm định Tài liệu Tiếng Việt 1 - Công nghệ Giáo dục chính thức có chia sẻ với Báo Điện tử Giáo dục Việt Nam về tài liệu Tiếng Việt 1 - Công nghệ giáo dục đang xôn xao dư luận. 

Phó giáo sư Bùi Mạnh Hùng hiện là điều phối viên chính Ban Phát triển Chương trình Giáo dục phổ thông mới, từng là Chủ tịch Hội đồng quốc gia thẩm định Tài liệu Tiếng Việt 1 - Công nghệ Giáo dục (Ảnh: Phó giáo sư Bùi Mạnh Hùng cung cấp cho phóng viên)

Báo Điện tử Giáo dục Việt Nam trích nguyên văn ý kiến của Phó giáo sư Bùi Mạnh Hùng như sau: 

Thứ nhất, đoạn clip cô giáo hướng dẫn dạy học đánh vần tiếng Việt phát trên mạng đang được dư luận rất quan tâm. 

Qua clip có thể thấy cô giáo đang hướng dẫn dạy học đánh vần theo phương pháp của tài liệu Tiếng Việt lớp 1 - Công nghệ Giáo dục. 

Dấu hiệu nhận biết là: sử dụng cụm từ “luật chính tả” (cách gọi được dùng nhiều trong tài liệu Tiếng Việt lớp 1 - Công nghệ Giáo dục);

Hướng dẫn đánh vần dựa trên cơ sở phân tích cấu trúc âm tiết tiếng Việt và sử dụng những thuật ngữ ngữ âm học như nguyên âm, âm đệm, âm cuối, ….; chú ý phân biệt rạch ròi âm và chữ, ví dụ phân biệt âm /k/ (cờ) và chữ “k” (ca), “q” (cu),… 

Phương pháp dạy học tiếng Việt nói chung và dạy học đánh vần nói riêng của tài liệu của Tiếng Việt lớp 1 - Công nghệ Giáo dục phần nào gây tranh cãi và còn có ý kiến trái chiều. 

Tuy nhiên, thực tế cho thấy, tài liệu này đã giúp học sinh phát triển khá hiệu quả kĩ năng đọc thành tiếng và viết đúng chính tả.

Đây cũng chính là những điểm mạnh của tài liệu Tiếng Việt lớp 1 - Công nghệ Giáo dục.

Thứ hai, phương pháp dạy học đánh vần trong đoạn clip nói trên không thuộc nội dung được quy định trong Chương trình Tiếng Việt – Ngữ văn mới (sắp được ban hành), cũng như Chương trình Tiếng Việt năm 2000 (Chương trình hiện hành).

Chương trình chỉ quy định các yêu cầu cần đạt về kĩ năng đọc, viết, nói và nghe. 

Cụ thể là sau một năm học, học sinh có khả năng đọc, viết, nói và nghe đến mức độ nào, ví dụ Chương trình Tiếng Việt – Ngữ văn mới quy định, học xong lớp 1, học sinh: 

“Đọc đúng âm, vần, tiếng, từ, câu (có thể đọc chưa thật đúng một số tiếng có vần khó, ít dùng); đọc đúng và rõ ràng đoạn văn hoặc văn bản ngắn, tốc độ đọc: 40 – 60 tiếng 01 phút; biết ngắt hơi ở chỗ có dấu phẩy, dấu kết thúc câu hay ở chỗ kết thúc dòng thơ; bước đầu biết đọc thầm”, chứ không bắt buộc học sinh phải được học theo phương pháp nào. 

Nói cách khác, chương trình giáo dục chỉ quy định mục tiêu cần đến, còn con đường đi đến mục tiêu, trên thực tế, khá đa dạng và sẽ được lựa chọn bởi tác giả sách giáo khoa và giáo viên. 

Sắp tới, khi chương trình giáo dục phổ thông mới được ban hành, với chủ trương “một chương trình, nhiều sách giáo khoa”, sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 1 của các nhóm tác giả khác nhau có thể sử dụng những phương pháp dạy học đánh vần khác nhau. 

Chắc hẳn cuốn sách giáo khoa nào giúp học sinh đạt được các yêu cầu của chương trình bằng phương pháp hiệu quả nhất sẽ được nhà trường, giáo viên và cha mẹ học sinh ưu tiên lựa chọn.

Thứ ba, cũng cần nói rõ thêm, hiện nay các trường tiểu học trên cả nước đều thực hiện một Chương trình giáo dục phổ thông cấp Tiểu học (Ban hành kèm theo Quyết định số 16/2006/QĐ-BGDĐT ngày 05/5/2006 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo). 

Do vậy, dù dạy theo sách giáo khoa Tiếng Việt 1 hiện hành hay tài liệu Tiếng Việt lớp 1 - Công nghệ Giáo dục cũng đều phải đạt được mục tiêu môn học đã được quy định trong Chương trình. 

Tiếng Việt lớp 1 - Công nghệ Giáo dục không phải là một chương trình riêng mà chỉ là tài liệu dạy học do Giáo sư Hồ Ngọc Đại chủ biên. 

Dạy học theo tài liệu Tiếng Việt lớp 1 - Công nghệ Giáo dục là một trong những phương án dạy học tiếng Việt cho học sinh tiểu học, nhất là ở những vùng khó khăn, vùng có nhiều học sinh dân tộc và đến nay đã có nhiều địa phương lựa chọn, tự nguyện áp dụng. 

Phương pháp dạy học đánh vần theo tài liệu Tiếng Việt lớp 1 - Công nghệ Giáo dục đã khiến một số người cảm thấy băn khoăn và có phần lo ngại vì đã quen với phương pháp dạy học đánh vần truyền thống và đã hiểu lầm rằng cách dạy học này sẽ được Bộ Giáo dục và Đào tạo áp dụng trong thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông mới.

Danh sách Hội đồng quốc gia thẩm định tài liệu Tiếng Việt 1 Công nghệ giáo dục gồm 13 người (Ảnh Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Kim Thúy - đoàn Đà Nẵng chụp tài liệu)

Trước đó, như Báo Điện tử Giáo dục Việt Nam thông tin, tại kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XIV, Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy (đoàn Đà Nẵng) đặt ra nhiều câu hỏi đề nghị Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ làm rõ trách nhiệm trong việc thử nghiệm sách công nghệ giáo dục ở nhiều tỉnh trên cả nước.

Ngày 23/10, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã chính thức gửi kết quả đánh giá Tài liệu Tiếng Việt 1 Công nghệ giáo dục tới Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Kim Thúy.

Ngày 31/10/2017, phóng viên Báo Điện tử Giáo dục Việt Nam có cuộc trao đổi với Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy về kết luận mà Bộ Giáo dục và Đào tạo đánh giá Tài liệu Tiếng Việt 1 Công nghệ giáo dục và chính thức gửi  Đại biểu này thông qua bài viết “Kết quả thẩm định Tiếng Việt 1 Công nghệ giáo dục của Giáo sư Hồ Ngọc Đại”. 

Theo đó, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo - Phùng Xuân Nhạ cho rằng:

Tài liệu Tiếng Việt 1 - Công nghệ giáo dục thể hiện rõ nhiệt huyết và công phu của nhóm tác giả trong việc biên soạn và thể nghiệm một hướng dạy học tiếng Việt cho học sinh lớp 1. 

Tài liệu được tạo ra một số nét khác biệt đáng ghi nhận trong phương pháp dạy học tiếng Việt.

Trong tương lai, nếu được nâng cao chất lượng, tài liệu này có thể được sử dụng như là một cuốn sách giáo khoa trong số những cuốn sách giáo khoa khác nhau khi cả nước áp dụng chương trình giáo dục phổ thông mới và chủ trương “một chương trình, nhiều sách giáo khoa” có hiệu lực. 

Dĩ nhiên, điều kiện tiên quyết là tài liệu này phải được Hội đồng quốc gia thẩm định sách giáo khoa mới thẩm định và thông qua như tất cả các sách giáo khoa khác. 

Trước mắt, tài liệu Tiếng Việt 1 - Công nghệ giáo dục cần được chỉnh sửa cẩn thận theo yêu cầu của Hội đồng thẩm định.

Nếu việc chỉnh sửa đáp ứng yêu cầu của Hội đồng và được Bộ Giáo dục và Đào tạo cho phép thì tài liệu này có thể đưa vào nhà trường như là sách giáo khoa (có thể dưới hình thức thử nghiệm trong phạm vi không rộng) cho đến khi có chương trình mới. 

Sau khi nhóm tác giả chỉnh sửa (và giải trình, nếu có), Chủ tịch, Phó chủ tịch và Thư ký sẽ thay mặt Hội đồng thẩm định đọc lại tài liệu Tiếng Việt 1 Công nghệ giáo dục để có kết luận về kết quả chỉnh sửa....