LTS: Thẳng thắn cho rằng, một khi đề thi làm tốt được hai nhiệm vụ vừa công nhận tốt nghiệp trung học phổ thông vừa xét tuyển sinh đại học thì hà cớ gì lại không tiếp tục tổ chức kỳ thi trung học phổ thông quốc gia các năm sau này, tác giả Thiên Ấn đã có bài viết đưa ra quan điểm của mình về vấn đề này.
Tòa soạn trân trọng gửi đến độc giả bài viết.
Công tác coi thi của kỳ thi trung học phổ thông Quốc gia 2018 được đánh giá là an toàn, đúng quy chế với số lượng thí sinh bị kỷ luật do vi phạm quy chế thi giảm hẳn so với những năm trước.
Đề thi có tính phân hóa tốt hơn, sẽ không có hiện tượng “mưa” điểm 10 như kỳ thi trung học phổ thông Quốc gia năm 2017.
Tuy nhiên, các nhà quản lý giáo dục cho rằng nên chuyển thi tốt nghiệp trung học phổ thông sang hình thức xét tốt nghiệp, giao trách nhiệm này cho các cơ sở giáo dục Nhà trường và chỉ giữ kỳ thi tuyển sinh đại học.
| Phương thức tổ chức kỳ thi quốc gia sẽ được giữ ổn định trong 3 năm tới |
Vì điểm của kỳ thi phải "cõng" 2 mục tiêu khác nhau để đáp ứng cho 2 đối tác khác nhau là một bài toán khó cho Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Một bên là các Sở Giáo dục Đào tạo và đặc biệt là gần 240 ngàn thí sinh (chiếm 26% tổng số thí sinh năm 2018) thi chỉ để xét tốt nghiệp.
Một bên là các trường đại học và gần 670.000 thí sinh thi để xét tuyển vào 450.000 chỉ tiêu.
Liệu các bên có thể "song hành" đến khi nào trong kỳ thi trung học phổ thông Quốc gia?
Thực ra mấy năm gần đây, yếu tố về kết quả điểm thi không còn quan trọng trong việc xét tuyển đại học nữa khi mà nhiều trường đại học đã chuyển sang hình thức xét học bạ lớp 12 hoặc 3 năm học trung học phổ thông.
Khác với thời trước kia, trúng tuyển vào đại học là việc rất khó khăn thì nay vào đại học rất dễ dàng và chỉ cần tốt nghiệp trung học phổ thông là đủ điều kiện vào đại học.
Vì vậy, việc học tập, thi cử của học sinh đã đỡ bớt áp lực, căng thẳng hơn nhiều.
Do đó, nhận thức, quan điểm của chúng ta về học tập, thi cử, điểm số, đầu vào các trường đại học của thí sinh cũng cần phải thay đổi để thích nghi, phù hợp với xu thế mới.
| Tôi vẫn chưa hết lo về tiêu cực có thể phát sinh trong coi thi |
Không đặt nặng về chất lượng đầu vào mà coi trọng quá trình giáo dục - đào tạo ở bậc đại học kể cả bậc phổ thông.
Sau khi công tác coi thi trung học phổ thông Quốc gia năm nay hoàn tất, lại nổi lên luồng ý kiến đề xuất đã đến lúc Bộ Giáo dục và Đào tạo cần bỏ kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông mà chuyển sang hình thức xét công nhận tốt nghiệp như bậc tiểu học (hết lớp 5), trung học cơ sở (hết lớp 9) đang thực hiện thì sẽ tốt hơn, giảm được nhiều áp lực và tốn kém cho học sinh, phụ huynh và nhà nước.
Theo tôi, với đặc thù giáo dục phổ thông ở Việt Nam hiện tại thì chưa thể bỏ kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông này được, cần có thêm thời gian, lộ trình để ổn định, củng cố vững chắc chất lượng giáo dục phổ thông rồi mới tính chuyện ấy.
Vì học sinh Việt Nam lâu nay luôn thường trực tư tưởng tiêu cực: “không thi, không học”, học lệch, thiếu toàn diện căn cơ, ý thức tự học, tự trau dồi tri thức phổ thông của con trẻ chúng ta còn rất thấp.
Một số người có tư duy, suy nghĩ chưa đúng, thi tốt nghiệp mà đỗ gần hết, loại ra được mấy thí sinh thì cần gì thi nữa, giao hẳn cho trường xét công nhận là xong.
Quan điểm của người thầy giáo đang quản lý và dạy học ở bậc trung học phổ thông, tôi thiết nghĩ, chúng ta nên nhìn nhận cho toàn diện, thấu đáo vấn đề, không vì tỉ lệ đỗ tốt nghiệp trung học phổ thông cao ngất ngưởng, có nhiều trường, địa phương đạt 100% mà bỏ thi tốt nghiệp.
 |
| Thi tốt nghiệp trung học phổ thông cần duy trì (Ảnh minh họa: TTXVN). |
Bởi lẽ, có một đợt sát hạch, kiểm tra sau 12 năm học phổ thông là cần thiết để đánh giá được một số mặt về chất lượng dạy và học của thầy và trò.
Nó cũng là động lực quan trọng của mục tiêu giáo dục, nâng cao ý thức trách nhiệm của người dạy và người học.
Còn dựa vào kết quả thi đại học chỉ có vài, ba môn để lựa chọn thí sinh tốt nhất học đại học thì không phản ánh được đầy đủ bức tranh giáo dục phổ thông.
Soi vào thực tế, nhiều năm nay, bỏ thi tốt nghiệp trung học cơ sở chuyển sang xét công nhận, bên cạnh mặt tích cực, đúng đắn thì ở bậc học này đang bộc lộ “sức ỳ” thấy rõ trong dạy học của thầy và trò.
Không ít học sinh lớp 9 có biểu hiện học lệch, chỉ tập trung đầu tư học mấy môn thi tuyển sinh vào 10, còn những môn học khác, môn “phụ” thì học sơ sài, qua loa, thậm chí bỏ luôn.
Nhà trường trung học cơ sở thiếu đi một căn cứ, tiêu chí quan trọng để đánh giá, nhìn nhận hoạt động giáo dục của mình trong hoàn cảnh nhiều giáo viên còn dễ dãi, tháo khoán, nhiều nhà trường còn chạy theo bệnh thành tích, đánh giá, ghi điểm thiếu thực chất.
| Thi quốc gia và những đóng góp xây dựng chính sách đặc biệt của Hiệp hội |
Hơn nữa, nhiều các quốc gia trên thế giới, nhiều nước có nền giáo dục tiên tiến, phát triển, dân trí cao vẫn duy trì hình thức thi tốt nghiệp bậc trung học phổ thông.
Bởi, họ nhận thấy tính cần thiết, tính đúng đắn, tác động tích cực của hình thức sát hạch đó đối với quá trình phát triển của giáo dục.
Thi tốt nghiệp trung học phổ thông cần tiếp tục duy trì, song ngành giáo dục nên hoàn thiện, cải tiến hơn nữa khâu phân hóa đề thi, đặc biệt công tác coi thi, chấm thi để đảm bảo tính nghiêm túc, công bằng cho mọi thí sinh.
Khoảng 10 ngày nữa sẽ có kết quả của kỳ thi trung học phổ thông Quốc gia năm 2018, với những chỉ số cụ thể giúp cho chúng ta đánh giá, nhìn nhận đầy đủ, chính xác và khách quan về tính hiệu quả của sự phân hóa ở các thí sinh qua đề thi.
Một khi đề thi làm tốt được hai nhiệm vụ vừa công nhận tốt nghiệp trung học phổ thông vừa xét tuyển sinh đại học thì hà cớ gì lại không tiếp tục tổ chức kỳ thi trung học phổ thông quốc gia các năm sau này.
