Cô giáo Nguyễn Băng Tú - Giáo viên Trường trung học phổ thông Kim Liên, Hà Nội
Tôi cho rằng, đề thi Ngữ văn từ cấu trúc đến nội dung đề đều nằm trong chương trình, học sinh không xa lạ gì với đề thi này.
 |
| Cô giáo Nguyễn Băng Tú. |
Phần đọc hiểu, từ câu 1-3 với các mức độ khác nhau học sinh đều có thể làm được. Riêng câu 4 cần yêu học sinh có kĩ năng tư duy, suy luận, có chính kiến bảo vệ quan điểm.
Đối với học sinh ở Hà Nội cũng không xa lạ gì, nhưng học sinh phải thường xuyên rèn luyện (suy luận, chính kiến, bảo vệ chính kiến,...).
Đây là tác phẩm thơ từ những thập niên 80 của thế kỉ trước nhưng với câu hỏi này không hề cũ ở thời điểm hiện tại, đó là về tiềm lực của đất nước, điều này luôn luôn được quan tâm.
Tiềm lực ai cũng biết nhưng phát huy như thế nào thì nền giáo dục nào cũng quan tâm.
Câu “ta ca hát nhiều về tiềm lực”, có thể là khoáng sản, rừng vàng, biển bạc..., nhưng phải đánh thức được tiềm năng trí tuệ.
Bài học từ Isarel là một ví dụ cho việc khơi dậy tiềm năng trí tuệ.
Với câu hỏi trên có một phản biện trong câu hỏi, chúng ta đang có tiềm lực “trí tuệ” nhưng đang ở dạng “ngủ”, và điều quan trọng là đánh thức được nó.
Trong các phần đọc hiểu và làm văn, đã thấy được sự thay đổi, không chỉ ở nội dung ra đề mà đòi hỏi giáo viên, học sinh cần thay đổi cách học và dạy.
Đối với câu làm văn đòi hỏi học sinh kĩ năng có sự tiếp nói phần đọc hiểu, tuy nhiên học sinh cần có thêm kĩ năng về viết bài luận thuộc nghị luận xã hội. Nếu học sinh nào làm tốt phần đọc hiểu (câu 4) thì phần làm văn sẽ tốt hơn.
Với phần “tiềm lực” ở đây có thể hiểu là tài nguyên trí tuệ, nhưng càng đặc biệt hơn ở cấp trung học phổ thông khi học sinh đang chuẩn bị bước vào ngưỡng cửa cuộc đời, ý nghĩa của tiềm lực với các em rất hay.
“Đích của con người là gì, khi xác định được đích thì sống mới có ý nghĩa. Phần này đã gợi mở thêm kĩ năng sống, học sinh cần có ý nghĩa từ khi còn trẻ tuổi.
Rất nhiều học sinh chỉ cần đạt tốt nghiệp, mức độ đề văn không có gì khó khăn, nhưng đề có sự phân hóa cao, nhất là câu 2 phần làm văn.
Để chọn lựa ra học sinh vào đại học thì cần có phân hóa. Điều này học sinh không có gì bất ngờ.
Cô Vũ Đỗ Quyên, giáo viên Trường trung học phổ thông Quang Trung, Đống Đa, Hà Nội
Bố cục đề thi đã theo đúng yêu cầu của Bộ Giáo dục và Đào tạo, kết cấu hợp lý.
Phần đọc hiểu, đã đảm bảo đủ các nội dung nhận biết, thông hiểu và vận dụng.
 |
| Cô giáo Vũ Đỗ Quyên. |
Đoạn thơ trích trong “Đánh thức tiềm lực” của Nguyễn Duy với những hình ảnh thơ bình dị, xúc động đã mang đến nhiều suy ngẫm về trách nhiệm của mỗi cá nhân, đồng thời bám sát thực tiễn đời sống xã hôi.
Phạm vi kiến thức thể hiện sự xuyên suốt chương trình 3 năm học, từ thể thơ, biện pháp tu từ. Vì vậy, thí sinh có lực học trung bình có thể làm được.
Phần làm văn, nội dung câu hỏi nghị luận xã hội, suy nghĩ về sứ mệnh của mỗi cá nhân trong việc đánh thức tiềm lực đất nước.
Đề thi có ý nghĩa phân loại học sinh, nhắc nhở trách nhiệm cá nhân với sự phát triển của đất nước của dân tộc, từ nhận thức đến đánh thức tiềm lực, để hiểu và bình luận, không phải học sinh nào cũng làm được tốt.
Đề thi như vậy, có giá trị phân loại, học sinh đạt điểm cao là câu hỏi này.
Câu 2 phần làm văn, nghị luận văn học, đây là dạng đề liên hệ, nó đúng với yêu cầu về dung lượng và phạm vi kiến thức 30% chương trình lớp 11.
Trong đó, nội dung liên hệ “vẻ đẹp hình ảnh chiếc thuyền” với “cảnh bạo lực gia đình hàng chài”, so sánh sự đối lập “cảnh phố huyện lúc đêm khuya và hình ảnh đoàn tàu”.
Dạng đề liên hệ này là quen thuộc, không khiến học sinh bất ngờ, các em đã được rèn luyện nhiều với dạng đề này nên sẽ làm tốt.
Nhận xét chung, đây là đề văn hay, đảm bảo kiến thức cơ bản, phát uy tính sáng tạo của học trò, đề cao tính trách nhiệm của công dân với học sinh.
Đề phù hợp với khả năng học sinh, đúng với trọng tâm chương trình, rất gần gũi về hình thức và nội dụng, cách thức ra đề minh hoạ.
Tuy nhiên, dạng đề này phát huy sự sáng tạo, học sinh phải hiểu văn bản mới làm bài tốt nhất.
Dạng đề này không cho phép hiểu máy móc, chống được cách làm theo bài văn mẫu, học sinh phải hiểu cảm nhận đúng về tác phẩm, nghệ thuật xây dựng, hình tượng, của nhà văn mới có thể đạt điểm cao nhất.
Do đó, để đạt điểm trung bình không khó, đạt điểm khá giỏi phải hiểu sâu, kỹ về văn bản.
Cô giáo Nguyễn Thị Tố Nga, giáo viên Trường trung học phổ thông Nguyễn Gia Thiều, Hà Nội
Đề Ngữ Văn hay, bám sát yêu cầu chuẩn kiến thức kỹ năng, gần với đề minh họa của Bộ, đề quen thuộc với học sinh, đảm bảo mức độ phân hóa, phát huy được tính sáng tạo của học sinh.
 |
| Cô giáo Nguyễn Thị Tố Nga. |
Ở phần đọc hiểu, đề đề cập đến vấn đề thời sự, đòi hỏi học sinh có kỹ năng đọc hiểu văn bản, đề cũng yêu cầu học sinh những mức độ đọc hiểu khác nhau, từ nhận biết, thông hiểu, vận dụng.
Học sinh phải có kiến thức, hiểu biết, đánh giá về trách nhiệm của cá nhân với đất nước. Gắn với tình yêu và trách nhiệm với quê hương đất nước.
Câu phân hóa là câu thứ 4 hỏi suy nghĩ của học sinh về quan điểm của tác giả.
Câu này đỏi hỏi học sinh đánh giá được quan điểm của tác giả về tiềm lực của đất nước gắn với tình hình thực tiễn của xã hội, qua đó các em bộc lộ được quan điểm cá nhân.
Để làm tốt được câu hỏi này, học sinh phải có tư duy độc lập, sáng tạo, có quan điểm riêng.
Ở phần làm văn, đây là câu hỏi phân hoá mức độ cao, so với những đề thi thử thì đề khó hơn vì mức độ mở cao hơn.
Nếu như một số đề học sinh chỉ cần dựa vào đọc hiểu để viết thì đề này đòi hỏi học sinh phải có suy nghĩ độc lập vì đặt ra vấn đề tương đối rộng, phải hiểu thế nào là tiềm lực đất nước trên nhiều phương diện.
Câu hỏi này dành cho học sinh khá giỏi và sẽ hơi khó đối vớ với học sinh trung bình.
Câu 2 của phần làm văn, theo tôi, yêu cầu của đề là cơ bản, quen thuộc, học sinh cũng được luyện nhiều ở dạng này.
Câu này không bất ngờ với học sinh. Nằm trong dạng đề học sinh được luyện tập nhiều.
Tuy nhiên, phần liên hệ đòi hỏi học sinh phải có tư duy tổng hợp, khái quát, biết so sánh đối chiếu, từ đó mới rút ra được quan điểm sáng tác của các tác giả.
Với đề thi này, theo tôi học sinh chủ yếu được 5-6 điểm, điểm 8 trở lên dành cho những học sinh giỏi.
