Giáo sư Nguyễn Lân Dũng đọc giùm bạn (41) - Quyết đoán

LTS: Tiếp tục chia sẻ với bạn đọc những điều tâm đắc mình từng đọc được, tuần này, Giáo sư Nguyễn Lân Dũng truyền cảm hứng đến các bạn trẻ qua bài viết thứ 41 - Quyết đoán.

Tòa soạn trân trọng gửi đến độc giả.

Hideo Ohkubo sinh năm 1954 tại Tokyo, ông là người sáng lập và là chủ tịch của tập đoàn Forval .

Ohkubo tốt nghiệp khoa Luật, Đại học Kokugakuin. Ông thành lập Nippon Kouhan vào năm 1980.

Ông là thành viên ủy ban lãnh đạo của Phòng Thương mại Tokyo, Phó Chủ tịch Ủy ban Phát triển Công nghiệp mới, Phó Chủ tịch Công ước Kinh doanh mới, Chủ tịch Ủy ban Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa Nhật Bản đầu tư ra nước ngoài.

Ông cũng là thành viên của Hội học thuật Nhật Bản dành cho doanh nhân. Ông đã sang thăm Việt Nam và góp phần đầu tư tại nước ta.

Cuốn “Quyết đoán - Bí quyết thành công khi khởi nghiệp” được Nhà xuất bản Phụ nữ phát hành với bản dịch của Vũ Hồng Thu.

Tác giả Hideo Ohkubo (Ảnh minh họa: vov.vn).

- Cuộc đời con người là một chuỗi khoảnh khắc ra quyết định. Mỗi quyết định đều ẩn chứa trong nó ngàn vạn cơ duyên khác nhau. Những cơ duyên đó sẽ là chiếc đòn bẩy để đưa chúng ta đến những ngã rẽ khác nhau trong mệnh lộ bí ẩn của đời người.

- Trên thực tế, mỗi khoảnh khắc của cuộc sống đều thiên biến vạn hoá và sẽ thay đổi tuỳ theo cách chúng ta lựa chọn hướng đi tiếp theo của mình như thế nào.

- Ngày xưa, tôi hoàn toàn không có ý định khởi nghiệp. Tôi theo học ngành Luật Tư pháp và đã có giai đoạn học tập điên cuồng để trở thành một công tố viên trong tương lai. Thi trượt trong kỳ thi lấy chứng chỉ về Luật Tư pháp tôi xin đi làm tại một công ty dệt may lâu đời. Sau 3 năm đi làm tôi quyết định xin nghỉ việc. Thật may mắn, vợ tôi đã nhanh chóng thấu hiểu cho tình cảnh của tôi.

- Công ty tiếp theo là một công ty đầu tư của nước ngoài chuyên sản xuất giáo cụ đào tạo tiếng Anh. Tiền lương tăng đáng kể. Tôi nghĩ: Không ngờ kinh doanh lại thú vị đến vậy. Tuy nhiên, hưng phấn của tôi lại mau chóng nguội lạnh. Khi bắt đầu tin rằng: Một công ty không quan tâm đến con người sẽ không thể có tương lai. Tôi quyết định để lại sau lưng điểm đến thứ hai của mình trong sự nghiệp.

- Tôi bắt đầu tự hỏi: Đâu là công việc mà tôi thực sự muốn làm? Bất kể tiền lương có thấp đến đâu, chỉ cần cuộc đời tôi có thể đắm chìm trong niềm hạnh phúc được làm công việc mình yêu thích. Tôi đã thực sự đi tìm chính mình.

- Tại thời điểm đó, Internet hoàn toàn chưa xuất hiện trên thị trường, phương tiện liên lạc duy nhất giữa các công ty là điện thoại. Tôi thắc mắc: Vì sao hễ cứ điện thoại thì phải là điện thoại của công ty quốc doanh? Phần lớn điện thoại do các công ty tư nhân sản xuất sẽ được chuyển về cho các công ty viễn thông này để phân phối. Từ đây các công ty viễn thông sẽ cho các doanh nghiệp và hộ gia đình thuê lại.

- Rõ ràng có gì đó không ổn, mình sẽ không bị lôi kéo bởi những luật ngầm trong cái giới này nữa. Mình sẽ mở công ty, đây chính là cuộc sống của mình. Là con đường tương lai của mình.

- Thật không may, thời điểm đó công ty gặp khó khăn về kinh tế. Ý tưởng đầu tiên nảy ra là: Thu nhỏ quy mô công ty để kinh doanh. Có 20 nhân viên đã tháo huy hiệu công ty để rời bỏ.

Nhưng cho nhân viên bán hàng ở Osaka và nhân viên văn phòng Tokyo nghỉ việc quả là một trong những quyết định hết sức khó khăn. Nếu hỏi ai có tội, thì người đó chỉ có thể là tôi. Tôi đã ra quyết định: Một người cũng không đuổi!

- Vay tiền ngân hàng không được, lần đầu tiên trong đời tôi quyết định vay tiền của cha mình để làm vốn kinh doanh. Một năm trôi qua, những thành quả to lớn cứ thay nhau đâm chồi nảy lộc. Tuy nhiên đó vẫn là một trong những tháng năm khó khăn nhất trong cuộc đời của tôi.

- Chỉ cần bạn đưa ra một quyết định chính đạo thì xem như bạn đã nắm chắc phần thắng ngay từ khi chưa bắt đầu. Đó là quyết định của sự chân thành và lẽ phải.

- Có ba tiêu chuẩn để quyết định là Thân, Tâm và Hồn. Thân là phản ứng mang tính sinh lý, ví dụ: Đói sắp chết rồi, chỉ mong sớm về nhà để chén món gì thôi. Tâm là hành động phản ánh chân thực bản chất của mọi người. Tuy nhiên có khi làm và khiến suy nghĩ của bạn xoay 180 độ. Hồn là tiêu chuẩn của cái thiện, cái đẹp, tiếng nói của chính nghĩa. Nếu trước đây tôi bán NCC BOX cho DDI thì có thể nhận được vài tỷ Yên, nhưng đã vứt bỏ lý tưởng ban đầu Thay đổi cước phí trên toàn nước Nhật. Chúng tôi đã đi theo tiếng nói của phần Hồn.

- Có những công ty thường gây ra những vấn đề làm khuynh đảo cả xã hội. Nếu đem tấm gương linh hồn vào để chiếu rọi thì chắc chắn công ty của bạn lấy đâu ra cái quyền được làm những điều như thế? Thông qua việc bán hàng, doanh nghiệp thực hiện chức năng cống hiến cho xã hội. Nhưng hàng hoá do công ty tạo ra phải thực sự là những giá trị mới, có thể biến thành tiêu chuẩn mới của cuộc sống, theo thời gian sẽ phát huy thành những chân lý mới cho cuộc sống.

- Cuộc đời con người chỉ có một lần. Chính vì vậy phải thẳng thắn đối mặt với tất cả những vấn đề khó khăn mà chúng ta cần tháo gỡ trong cuộc sống. Cho dù bạn có hoàn tất được bao nhiêu việc, nhưng nếu những việc đó không làm hài lòng phần linh hồn của bạn thì chúng chẳng có chút giá trị nào trong sự trưởng thành cho chính bạn. Bạn sẽ phải đối diện với một khoảng trống ghê gớm trong tâm hồn.

- Những quyết định của chúng ta nên thực hiện theo tiêu chí của linh hồn. Điều này cũng hoàn toàn đúng cho những quyết định riêng tư liên quan đến gia đình, bạn bè, người thân.

- Tôi giải thích cho nàng về độ khó của những kỳ thi Tư pháp. Tôi phải học hành vất vả ra sao và biện pháp duy nhất để chúng tôi vẫn có thể ở bên nhau trong thời gian tôi ôn thi mà không cần phải chia tay.

Những suy nghĩ của tôi bật ra một cách tự nhiên: Mình lấy nhau đi em! Nàng ngỡ ngàng không dấu diếm: Hả? Tôi tiếp tục: Chúng mình sang chỗ ba mẹ em nhé. Anh sẽ trực tiếp hỏi cưới em với ba. Nàng lại kêu lên: Hả?... Sau gần 30 năm, nàng thỉnh thoảng vẫn nhắc lại: Hình như ngày đó em thậm chí còn chưa gật đầu anh một cái nào. Trong suy nghĩ của tôi nàng không nói Không! Và điều đó đồng nghĩa với việc nàng đã gật đầu.

Đó là cuộc hôn nhân đòi hỏi chúng tôi phải hy sinh khá nhiều. Tôi phải ra sức đậu được kỳ thi Luật Tư pháp, bù lại vợ tôi phải nghỉ học ở ngôi trường Cao đẳng. Ngôi nhà của chúng tôi chỉ vỏn vẹn 16 m2. Trong căn hộ này cuộc đời của chúng tôi đã bắt đầu.

- Đây là câu chuyện xảy ra khi con trai tôi mới bắt đầu đi làm. Thành tích của con trai tôi gần như không có đối thủ. Tuy nhiên, trong câu chuyện tiếp xúc với con tôi đều cảm thấy tâm ngạo mạn đang lớn dần trong con.

Khi nói chuyện với con tôi chỉ thấy có mỗi một giọng điệu than vãn: Công việc này cũng không có gì lý thú. Chỉ làm cho vui. Đồng thời tôi cũng thoáng thấy thái độ bất kính của con đối với cấp trên. Cứ thế này thì thằng nhóc sẽ hư hỏng mất thôi.

Tôi đã đi đến một quyết định quan trọng: Phải đuổi nó ra khỏi nhà, để nó phải tự kiếm sống, tự đối mặt với công việc. Và tôi sẽ không cho nó trở về nhà trừ khi tôi trông thấy nó trưởng thành. Và tôi trở thành kẻ thù không đội trời chung trong gia đình.

- Con gái tôi cứ ầm ỹ than khóc: Cha đuổi anh đi như vậy thật là tàn nhẫn. Cha tệ lắm!... Hai - ba năm sau đó con trai tôi vẫn duy trì vị trí đứng đầu trong bảng xếp hạng. Lúc đó tôi nhận được một bức thư từ con: Con gửi ba cái này.

Trong phong bì có một cái DVD - trong đó ghi lại hình ảnh một bài trình chiếu sử dụng làm tài liệu đào tạo nội bộ khi trình chiếu cho khách hàng. Tôi có thể phân biệt được ngay đâu là một bài trình chiếu thực sự, không phải hàng chợ trời giả mạo. Con trai tôi đã thực sự trưởng thành.

- Cuộc đời tôi đâu có phải là một cuộc đời thăng trầm sóng gió. Tôi đâu phải là kẻ cầm quân đang không ngừng vắt tay lên trán để chau mày ngẫm nghĩ về vận mệnh quốc gia. Thực tế, tôi là một ông già rất dễ thương và phóng khoáng, còn có khiếu hài hước nữa.

Chỉ cần lắng nghe tiếng nói của linh hồn thì mọi quyết định lớn đều thông suốt. Chỉ cần cố gắng thận trọng trong những quyết định lớn, những chuyện còn lại nên giữ thái độ ôn hoà, dễ dãi.

- Nếu bạn không muốn mất bạn bè hãy nhớ rõ một điều: Tiền bạc là thứ không bao giờ nên cho mượn. Cảm giác áy náy khi không cho mượn tiền chỉ kéo dài trong một chút, còn nỗi thất vọng khi phải không ngớt nghi ngờ về uy tín của bạn bè, hay cảm giác nuối tiếc khôn cùng khi tình bạn bị đổ vỡ chỉ vì món nợ cỏn con ấy sẽ day dứt khôn nguôi.

- Tâm là tiêu chuẩn lấy sự được mất, hơn thua làm tiêu chí để đánh giá và hành động. Phần lớn những quyết định thất bại mà tôi đã phạm phải chủ yếu chỉ vì tôi đã bị cám dỗ bởi những cạm bẫy của lòng tham do tiêu chí của phần Tâm này. Đó là những dự án được khởi động chỉ bằng những đánh giá rất hời hợt như Đây quả là một dự án béo bở! Dự án này thật thú vi!... Sau đó bạn hãy xí xoá cho qua và xem đó như khoản đầu tư để mua lấy một bài học.

- Nếu chúng ta không nghe theo phần linh hồn mà hành động theo phần Tâm thì kết quả sẽ cầm chắc thất bại. Nguyên nhân của những thất bại này là bị cám dỗ bởi những món lợi nhất thời, hoặc chọn sai thời điểm để ra quyết định. Một dự án khả thi sẽ thành công nếu đi trước một bước. Tuy nhiên nếu đi trước quá nhiều thì rất dễ gãy gánh giữa đường do sức ép về kinh tế, thời gian và các áp lực phải cầm cự vốn.

- Trên thực tế, khi gặp chuyện mới thấy, việc bố trí đúng người đúng việc đôi khi khó ngoài sức tưởng tượng. Khi cần khai phá một miền đất hứa mới trong kinh doanh, tốt nhất nên giao công việc cho những người có cá tính hoang dại một chút. Chỉ có họ mới có khả năng phá vỡ những vòng kiềm toả vô hình để tìm kiếm chân trời thử thách mới.

Khi công việc kinh doanh đã ổn định thì lại nên cần những ông lớn có xuất thân danh giá. Họ có khả năng điều hành bình ổn và thiết lập trật tự cho bộ máy hoạt động.

- Một tiêu chí sống còn là cấp lãnh đạo phải thấy nguồn cảm hứng với công việc của mình.

- Các chiến thuật tác chiến sẽ khác nhau tuỳ theo quy mô công ty. Nếu chọn sai cách thức tác chiến sẽ dẫn đến những thất bại thê thảm về sau. Khi triển khai một ngành nghề kinh doanh mới, đầu tiên phải ra sức phủ sóng trên toàn bộ các mạng lưới quảng cáo. Với các công ty vừa và nhỏ, với tiềm lực tài chính yếu kém thì nên chọn khu vực tác chiến là các thị xã, thành phố nhỏ, nơi các ông lớn không màng tới.

- Việc vạch rõ những quy chuẩn để có thể biết được rằng khi nào nên từ bỏ dự án là một trong những yêu cầu tối quan trọng. Chúng ta sẽ không bị thứ tình cảm mê muội lấn áp và cứ thế mà đâm đầu theo dự án.

- Xã hội là một thực thể sống không ngừng thay đổi. Nếu chúng ta quá bị trói buộc bởi những quy tắc do chính chúng ta đặt ra, chúng ta sẽ làm lỡ mất những cơ hội quý giá. Chính vì vậy, cương - nhu đúng lúc cũng là yếu tố chứng tỏ con người hiểu biết.

- Chúng tôi đã quyết định thay đổi từ hình thức cung cấp sản phẩm thành cung cấp giải pháp cho khách hàng. Thay vì bán một sản phẩm nay chuyển sang bán một giá trị vô hình. Nếu không làm hẳn một cuộc cách mạng lớn về các hệ thống giá trị quan, thì chẳng mấy chốc công ty cứ thế mà đi thẳng đến chỗ diệt vong.

- Quá dễ dãi trong việc đánh giá nhân viên sẽ trở thành một gánh nặng cho công ty về sau. Tôi thường bàn với những quản lý, dàn hậu vệ cốt cán trong công ty. Nếu họ đồng ý cho tuyển vào thì tôi mới tuyển.

- Việc phải từ bỏ, giằng xé để rút chân ra khỏi những vấn đề mà chúng ta đã bám víu quá sâu là những vấn đề không hề đơn giản. Bắt buộc chúng ta phải có những quy chuẩn nhất định để có thể học cách từ bỏ.

- Cần xác định thật rõ, đâu là mục tiêu lớn nhất của đời mình, rồi lấy đó làm tiêu chuẩn để hành động. Điều này sẽ làm thay đổi toàn bộ cuộc đời chúng ta. Hãy hành động theo đam mê của bạn. Hãy hành động theo những gì mà lương tâm mách bảo. Chẳng cần quan tâm đến những đánh giá của người đời.

- Nếu từng khoảnh khắc của cuộc sống chúng ta đều được gieo trồng và chạm khắc bằng những điều ý nghĩa và sâu sắc, thì bạn còn đòi hỏi gì nữa ở một cuộc đời mà mỗi khoảnh khắc đã là một bản hùng ca tráng lệ và tuyệt vời từ trong chính nó.

- Về bản chất, công ty không phải là vật sở hữu của bất kỳ ai. Chính vì vậy, nếu cứ bám vào lý do mình là người thành lập công ty mà ôm khư khư cái ghế giám đốc thì thật là một hành vi xuẩn ngốc. Sau khi rút lui khỏi vũ đài kinh doanh, tôi muốn dùng trọn đời mình cho sự nghiệp phục vụ xã hội.

Dự án cuối cùng mà tôi thực hiện trong cuộc đời chính là sự nghiệp giáo dục tại Campuchia. Vợ tôi không phản đối. Nàng nói rằng: Trong lòng em, anh mãi mãi không phải là một ông giám đốc hét ra lửa, mà vẫn là một anh chàng sinh viên nghèo trong căn phòng 16 m2 với tấm lòng đôn hậu, luôn hướng tới con đường chính nghĩa.