Tổng thống Mỹ Barack Obama và Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi. |
Tờ India Times ngày 2/10 đưa tin, lần đầu tiên một bản Tuyên bố chung Mỹ - Ấn Độ đã đặc biệt đề cập đến tình hình căng thẳng ở Biển Đông, cả Tổng thống Barack Obama và Thủ tướng Narendra Modi đều bày tỏ lo ngại xung quanh những căng thẳng tranh chấp lãnh hải khu vực này.
Tuyên bố chung được đưa ra sau hội nghị thượng đỉnh giữa 2 nhà lãnh đạo và cũng chỉ sau vài ngày Trung Quốc và Ấn Độ cùng rút quân khỏi khu vực đối đầu ngoài biên giới. Bế tắc ở biên giới Trung - Ấn tiếp tục kéo dài nhiều ngày mặc dù ông Tập Cận Bình đã cam kết với Thủ tướng Modi sẽ rút quân trong chuyến thăm Ấn Độ hồi tháng trước.
Theo bản Tuyên bố chung này, Modi và Obama tái khẳng định mối quan tâm chung của họ trong việc giữ gìn hòa bình và ổn định khu vực bởi điều này rất quan trọng đối với việc duy trì sự thịnh vượng của khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
"Các nhà lãnh đạo bày tỏ quan ngại về sự gia tăng căng thẳng trong tranh chấp lãnh hải, đồng thời khẳng định tầm quan trọng của việc bảo vệ an ninh hàng hải, tự do hàng hải và hàng không trong khu vực, đặc biệt là ở Biển Đông", Tuyên bố chung viết.
Trong thực tế, Tuyên bố chung Mỹ - Ấn trong các cuộc họp trước đây giữa Tổng thống Obama và Thủ tướng Manmohan Singh chỉ đơn thuần bày tỏ mong muốn hợp tác chặt chẽ hơn vơi các nước châu Á - Thái Bình Dương, bao gồm phối hợp tốt hơn với Nhật Bản, Trung Quốc và ASEAN, không hề đề cập đến tranh chấp hàng hải trong khu vực hoặc bất cứ điều gì nhấn mạnh tầm quan trọng của tự do hàng hải.
Không những thế, Tuyên bố chung Mỹ - Ấn lần này còn kêu gọi tất cả các bên tránh việc sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, sức mạnh quân sự để thúc đẩy yêu sách của mình, mặc dù chưa chỉ đích danh Trung Quốc.
"Hai nhà lãnh đạo kêu gọi các bên liên quan giải quyết tranh chấp lãnh thổ và hàng hải của họ thông qua tất cả các biện pháp hòa bình, phù hợp với nguyên tắc chung được luật pháp quốc tế thừa nhận, bao gồm Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS)".
India Times lưu ý, Biển Đông đứng đầu Tuyên bố chung Mỹ - Ấn còn đặt trong bối cảnh New Delhi vừa cam kết cung cấp cho Việt Nam 100 triệu USD tín dụng ưu đãi để mua tàu tuần tra sử dụng ở Biển Đông, một thông điệp chính trị rõ ràng muốn gửi tới Bắc Kinh "tội lỗi" trong chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Mukherjee.
Ấn Độ và Trung Quốc cũng đồng ý nâng cấp đối thoại chiến lược 3 bên với Nhật Bản ở cấp Ngoại trưởng.