Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính Việt Nam (VAFI) vừa có văn bản số 870 gửi Thủ tướng Chính phủ, trong đó đề xuất giải pháp tăng thu cho ngân sách nhà nước hơn 15 tỷ USD từ tiến trình bán cổ phần nhà nước.
Dẫn quy định tại Quyết định 51 của Thủ tướng về đăng ký giao dịch và niêm yết, VAFI cho rằng còn hàng trăm doanh nghiệp không tuân thủ quyết định này, cố tình trốn tránh việc niêm yết và người đại diện cổ phần chi phối nhà nước tại các doanh nghiệp cổ phần hóa đã không thực hiện nhiệm vụ mà Chính phủ giao phó.
Theo VAFI, có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng cố tình trốn tránh việc niêm yết như, người đại diện cổ phần nhà nước yếu kém năng lực và không thích sự minh bạch.
Văn bản của VAFI gửi Thủ tướng Chính phủ - ảnh lại chụp văn bản (H.Lực) |
VAFI thẳng thắn nhận định: Thứ nhất, có nhiều nhóm lợi ích với ý đồ tham nhũng, bưng bít thông tin và tìm cách kiểm soát doanh nghiệp cổ phần hóa, biến tài sản cổ đông và nhà nước thành tài sản của nhóm cá nhân và những nhóm lợi ích này trở thành chủ nhân của doanh nghiệp mặc dù họ không có nhiều vốn cổ phần;
Thứ hai, có những nhóm lợi ích ngăn cản việc doanh nghiệp cổ phần hóa niêm yết khiến cổ đông và nhà đầu tư mất lòng tin vào doanh nghiệp đó, đó là cách thức hạ giá cổ phiếu, hạ giá tài sản để từ đó dề dàng mua được toàn bộ cổ phần chi phối của nhà nước với giá rẻ mạt thông qua con đường bán thỏa thuận hay bán đấu giá;
Phó Thủ tướng chỉ đạo làm rõ việc bổ nhiệm con trai ông Vũ Huy HoàngQuan hệ thân hữu đang cản đường cổ phần hóa SabecoBộ Công Thương chưa nhìn thẳng vụ bổ nhiệm ông Hải, VAFI tiếp tục kiến nghị |
Thứ ba, có tình trạng ngăn cản việc niêm yết từ lãnh đạo Bộ chủ quản. Điển hình là Sabeco và Habeco đã tìm mọi cách trốn tránh niêm yết trong 9 năm, chỉ đến khi có sự chỉ đạo trực tiếp từ Thủ tướng Chính phủ, hai doanh nghiệp này mới chịu làm thủ tục niêm yết.
Theo VAFI, việc trốn tránh niêm yết thời gian qua làm giảm sút nghiêm trọng lòng tin của giới đầu tư vào tiến trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước và nhà nước thất thu hàng tỷ đô la từ việc bán cổ phần nhà nước.
Sở dĩ có tình trạng hàng trăm doanh nghiệp đã cổ phần hóa trốn tránh việc niêm yết, theo VAFI, là có sự bao che của một số lãnh đạo bộ, ngành, địa phương và chưa có chế tài nghiêm ngặt.
“Có tính trạng trên bảo dưới không nghe, người đại diện vốn nhà nước không thực hiện yêu cầu của nhân dân, của Chính phủ”, VAFI cho hay.
Tại văn bản, VAFI đề xuất với người đứng đầu Chính phủ một giải pháp được cho là "cực kỳ đơn giản" để buộc 100% doanh nghiệp cổ phần hóa đủ điều kiện niêm yết buộc phải niêm yết mà không làm mất thời gian của Chính phủ.
Đó là, nếu bất kỳ người đại diện cổ phần Nhà nước nào không tuân thủ Quyết định 51, cố tình trốn tránh việc niêm yết thì tự động mất tư cách là người đại diện cổ phần Nhà nước và khi đó các cấp có thẩm quyền sẽ cử người khác thay thế.
Nếu lãnh đạo bộ, ngành địa phương nào ngăn cản doanh nghiệp cổ phần hóa niêm yết chứng khoán thì cá nhân đó đã bị án kỷ luật mà không cần phải họp để xét xử hình thức kỷ luật với cá nhân đó.
"Với tinh thần sáng kiến trên, Thủ tướng Chính phủ chỉ cần có công văn chỉ đạo ngắn gọn thì sẽ đảm bảo Quyết định 51 được tôn trọng và mang tính khả thi cao, từ giải pháp này Nhà nước có thể thu thêm 15 tỷ USD từ tiến trình cổ phần hóa và thoái vốn", VAFI đề xuất.