Chi tiết các bước của quy trình bổ nhiệm và giới thiệu cán bộ ứng cử các chức danh lãnh đạo

Ngày 8/10/2025, Bộ Chính trị ban hành Quy định số 377-QĐ/TW về phân cấp quản lý cán bộ và quy hoạch, bổ nhiệm, giới thiệu ứng cử, tạm đình chỉ công tác, cho thôi giữ chức vụ, từ chức, miễn nhiệm đối với cán bộ (Quy định số 377).

Quy định số 377-QĐ/TW hợp nhất toàn bộ nội dung phân cấp quản lý, quy hoạch, bổ nhiệm và giới thiệu cán bộ ứng cử trong một văn bản duy nhất. Văn bản mới thay thế hoàn toàn Quy định 80-QĐ/TW và Quy định 50-QĐ/TW trước đây, thể hiện yêu cầu liên thông, đồng bộ, xuyên suốt giữa các khâu của công tác cán bộ, đảm bảo sự thống nhất lãnh đạo của Đảng, tăng cường kiểm soát quyền lực và phòng, chống tiêu cực trong công tác cán bộ; từ hai quy định tách rời thành một quy định tổng thể, đồng bộ, thống nhất; mở rộng phạm vi, bảo đảm tính toàn diện và liên kết giữa các khâu nhân sự.

Quy định gồm 9 chương, 57 điều, xác định rõ phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng, nguyên tắc và nội dung trong công tác quản lý, quy hoạch, bổ nhiệm, miễn nhiệm cán bộ. Mục tiêu nhằm cụ thể hóa chủ trương, nghị quyết, kết luận của Đảng; bảo đảm công tác cán bộ được thực hiện chặt chẽ, dân chủ, khách quan, công khai, minh bạch; đáp ứng yêu cầu đổi mới và tình hình thực tiễn, thực hiện hiệu quả cơ chế “có vào, có ra, có lên, có xuống”.

Về quy trình bổ nhiệm, giới thiệu cán bộ ứng cử

Kế thừa quy trình 5 bước nhưng bổ sung cơ chế công khai, siết chặt thời gian, kiểm soát chặt trách nhiệm, chuyển mạnh từ “đúng thủ tục” sang “đúng bản chất, đúng người, đúng việc”. Trong đó giữ nguyên 5 bước nhưng chuẩn hóa trình tự, rút ngắn thời hạn mỗi khâu, áp dụng hồ sơ điện tử. Riêng đối với kết quả bỏ phiếu, kiểm phiếu trước đây không quy định công bố tại một số hội nghị. Nay cho phép và khuyến khích công bố kết quả kiểm phiếu tại hội nghị (nơi phù hợp) để bảo đảm công khai, minh bạch, tăng tính dân chủ.

Quy định mới cũng Quy định cụ thể trách nhiệm cá nhân người đứng đầu trong từng khâu đề xuất, thẩm định, phê duyệt. Nếu sai phạm, phải chịu trách nhiệm cá nhân và tập thể.

Giữ mốc thời hạn (Thẩm định 10-15 ngày; trình 10 ngày; ban hành quyết định 2 ngày) nhưng nhấn mạnh bắt buộc tuân thủ; quy định trách nhiệm giải trình khi chậm tiến độ hoặc kéo dài quy trình.

Việc hiệp y nhân sự, trước đây áp dụng rộng rãi nhiều cơ quan, nhưng nay thu hẹp phạm vi hiệp y, chỉ thực hiện với cơ quan có tổ chức theo ngành dọc; các cơ quan không quản lý trực tiếp không phải hiệp y.

Bổ sung yêu cầu đánh giá cán bộ theo kết quả, năng lực đổi mới sáng tạo, mức độ hoàn thành nhiệm vụ và uy tín cá nhân trong tiêu chuẩn bổ nhiệm cán bộ.

Về bổ nhiệm lại, giới thiệu tái cử

Trước đây Quy định 80-QĐ/TW quy định cán bộ được xem xét bổ nhiệm lại khi hoàn thành nhiệm vụ, đủ tiêu chuẩn, có sức khỏe, có nhu cầu vị trí, thông báo trước 90 ngày. Nay Quy định 377-QĐ/TW giữ khung quy định này nhưng bổ sung “van an toàn” trong xem xét nhân sự: Không xem xét hoặc tạm hoãn bổ nhiệm lại, tái cử đối với cán bộ đang bị xem xét, kiểm tra, điều tra, giải quyết tố cáo hoặc có vi phạm chưa kết luận rõ. Yêu cầu cơ quan thẩm định phải rà soát thông tin từ các cơ quan kiểm tra, thanh tra, nội chính, công an, tòa án, viện kiểm sát trước khi trình cấp có thẩm quyền. Cho phép rút gọn hồ sơ bổ nhiệm lại nếu không phát sinh nội dung mới, tránh hình thức, tiết kiệm thời gian nhưng vẫn đảm bảo đủ cơ sở pháp lý.

Các bước của quy trình bổ nhiệm và giới thiệu cán bộ ứng cử các chức danh lãnh đạo

Đặc biệt, Quy định 377-QĐ/TW đã có hướng dẫn chi tiết quy trình bổ nhiệm và giới thiệu cán bộ ứng cử các chức danh lãnh đạo thuộc diện Trung ương quản lý từ nguồn nhân sự tại chỗ ở Phụ lục 4. Cụ thể các bước như sau:

Bước 1: Hội nghị tập thể lãnh đạo

Trên cơ sở chủ trương của cấp có thẩm quyền, yêu cầu nhiệm vụ và nguồn cán bộ (gồm cán bộ trong quy hoạch và quy hoạch chức danh tương đương trở lên), người đứng đầu chủ trì cùng tập thể lãnh đạo thảo luận, rà soát, thống nhất về cơ cấu, số lượng, tiêu chuẩn, điều kiện và quy trình nhân sự; đồng thời, tiến hành rà soát kết quả đánh giá, nhận xét đối với từng cán bộ trong quy hoạch, thông qua danh sách nhân sự đáp ứng tiêu chuẩn, điều kiện theo quy định và ghi phiếu định hướng giới thiệu nhân sự.

Thành phần gồm: Các tỉnh ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc Trung ương và các đảng ủy trực thuộc Đảng ủy Chính phủ; Đảng ủy Quốc hội; Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc các đoàn thể Trung ương; Đảng ủy các cơ quan Đảng Trung ương (đảng ủy lãnh đạo toàn diện) là bí thư và tập thể ban thường vụ. Và các cơ quan, đơn vị trực thuộc Trung ương (đảng ủy không lãnh đạo toàn diện) là người đứng đầu và tập thể lãnh đạo cơ quan, đơn vị.

Nguyên tắc giới thiệu và lựa chọn: Mỗi thành viên giới thiệu 1 người cho một chức danh; người nào đạt số phiếu đồng ý cao nhất trên 50% tổng số người được triệu tập thì được lựa chọn. Trường hợp không có người nào đạt trên 50% số phiếu giới thiệu thì chọn tất cả người có số phiếu giới thiệu đạt từ 30% trở lên để giới thiệu ở bước tiếp theo. Trường hợp không có người đạt số phiếu 30% trở lên thì không tiếp tục thực hiện và báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, chỉ đạo.

Bước 2: Hội nghị tập thể lãnh đạo mở rộng

Trên cơ sở kết quả giới thiệu định hướng nhân sự ở bước 1, hội nghị thảo luận và tiến hành ghi phiếu giới thiệu nhân sự bằng phiếu kín.

Thành phần gồm: Các tỉnh ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc Trung ương và các đảng ủy trực thuộc Đảng ủy Chính phủ; Đảng ủy Quốc hội; Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương; Đảng ủy các cơ quan Đảng Trung ương (đảng ủy lãnh đạo toàn diện) là ban chấp hành. Và các cơ quan, đơn vị trực thuộc Trung ương (đảng ủy không lãnh đạo toàn diện) là tập thể lãnh đạo mở rộng, gồm: Lãnh đạo cơ quan, đơn vị, ủy viên ban thường vụ đảng ủy, vụ trưởng và tương đương trở lên.

Nguyên tắc giới thiệu và lựa chọn: Mỗi thành viên giới thiệu 1 người cho một chức danh trong danh sách nhân sự được giới thiệu ở bước 1; người nào đạt số phiếu đồng ý cao nhất trên 50% tổng số người được triệu tập thì được lựa chọn. Trường hợp không có người nào đạt trên 50% số phiếu giới thiệu thì chọn tất cả người có số phiếu giới thiệu đạt từ 30% trở lên để giới thiệu ở bước tiếp theo. Trường hợp không có người nào đạt số phiếu 30% trở lên thì không tiếp tục thực hiện các bước tiếp theo và báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, chỉ đạo.

Bước 3: Hội nghị cán bộ chủ chốt

Trên cơ sở kết quả giới thiệu nhân sự ở bước 2, hội nghị tiến hành ghi phiếu giới thiệu nhân sự (kết quả kiểm phiếu không công bố tại hội nghị).

Thành phần gồm:

Quân ủy Trung ương là hội nghị cán bộ chủ chốt toàn quân; Đảng ủy Công an Trung ương là các đồng chí cấp trưởng các đơn vị trực thuộc Bộ, giám đốc công an các tỉnh, thành phố.

Các cơ quan, đơn vị trực thuộc Trung ương (đảng ủy không lãnh đạo toàn diện) là các đồng chí trong tập thể lãnh đạo cơ quan, đơn vị; vụ trưởng, phó vụ trưởng và tương đương trở lên, cấp trưởng, cấp phó các tổ chức trực thuộc; ủy viên ban thường vụ đảng ủy; trưởng các tổ chức chính trị - xã hội trực thuộc.

Các tỉnh ủy, thành ủy là các đồng chí trong ban chấp hành đảng bộ, chủ tịch, phó chủ tịch hội đồng nhân dân, ủy ban nhân dân cấp tỉnh, phó trưởng đoàn đại biểu Quốc hội cấp tỉnh; cấp trưởng các cơ quan tham mưu, giúp việc, đơn vị sự nghiệp trực thuộc tỉnh ủy, thành ủy; cấp trưởng Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, các sở, ban, ngành, đơn vị cấp tỉnh (bao gồm các cơ quan ngành dọc sinh hoạt đảng tại địa phương); bí thư các đảng ủy trực thuộc và bí thư đảng ủy cấp xã.

Đảng ủy các cơ quan Đảng Trung ương; Đảng ủy Chính phủ; Đảng ủy Quốc hội; Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương là các đồng chí trong ban chấp hành đảng bộ; cấp trưởng, cấp phó các ban, cơ quan tham mưu, giúp việc và trưởng các tổ chức chính trị - xã hội; bí thư, phó bí thư đảng ủy (chi bộ) trực thuộc.

Các đảng ủy trực thuộc Đảng ủy các cơ quan Đảng Trung ương; Đảng ủy Chính phủ; Đảng ủy Quốc hội; Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương là các đồng chí trong ban chấp hành đảng bộ; vụ trưởng, phó vụ trưởng và tương đương; cấp trưởng, cấp phó các ban, cơ quan tham mưu, giúp việc và trưởng các tổ chức chính trị - xã hội; bí thư, phó bí thư đảng ủy (chi bộ) trực thuộc.

Nguyên tắc giới thiệu và lựa chọn: Mỗi thành viên giới thiệu 1 người cho một chức danh trong danh sách nhân sự được giới thiệu ở bước 3; người nào đạt số phiếu đồng ý cao nhất trên 50% tổng số người được triệu tập có mặt thì được lựa chọn. Trường hợp không có người nào đạt số phiếu trên 50% thì không tiếp tục thực hiện các bước tiếp theo và báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, chỉ đạo.

Bước 4: Hội nghị tập thể lãnh đạo

Trên cơ sở kết quả lấy phiếu ở các bước; ý kiến đánh giá, nhận xét của ban thường vụ đảng ủy (đối với những nơi đảng ủy không lãnh đạo toàn diện); kết quả xác minh, kết luận những vấn đề mới nảy sinh (nếu có) đối với nhân sự; tập thể lãnh đạo thảo luận và ghi phiếu biểu quyết giới thiệu nhân sự (bằng phiếu kín) để trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Thành phần: Các tỉnh ủy, thành ủy là ban chấp hành. Các đảng ủy trực thuộc Trung ương và các đảng ủy trực thuộc Đảng ủy Chính phủ; Đảng ủy Quốc hội; Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương; Đảng ủy các cơ quan Đảng Trung ương (đảng ủy lãnh đạo toàn diện) là ban thường vụ. Và các cơ quan, đơn vị trực thuộc Trung ương (đảng ủy không lãnh đạo toàn diện) là tập thể lãnh đạo.

Nguyên tắc lựa chọn: Người đạt số phiếu cao nhất trên 50% số phiếu so với tổng số người được triệu tập thì được lựa chọn giới thiệu, bổ nhiệm. Trường hợp 2 người có số phiếu ngang nhau đạt tỉ lệ 50% thì người đứng đầu xem xét, lựa chọn nhân sự để trình, đồng thời báo cáo đầy đủ các ý kiến khác nhau để cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

*Lưu ý:

(i) Cấp ủy, tổ chức đảng, tập thể lãnh đạo cơ quan, đơn vị và người đứng đầu chịu trách nhiệm về đánh giá, nhận xét, đề xuất, lựa chọn, giới thiệu nhân sự.

(ii) Hội nghị ở các bước chỉ được tiến hành khi có ít nhất 2/3 số người được triệu tập có mặt và phiếu giới thiệu ở các bước có thể ký tên hoặc không ký tên; kết quả kiểm phiếu công bố tại hội nghị (trừ bước 3).

(iii) Trường hợp kiện toàn nhân sự từ 2 người trở lên thì cũng thực hiện theo nguyên tắc giới thiệu, lựa chọn nhân sự như ở các bước nêu trên.

(iv) Quân ủy Trung ương quy định thành phần khi thực hiện quy trình nhân sự đối với các chức danh lãnh đạo, chỉ huy cấp quân khu và tương đương cho phù hợp với tình hình thực tiễn và yêu cầu nhiệm vụ.

(v) Đối với những nơi có cơ cấu tổ chức đặc thù, số lượng cán bộ ít, không có tổ chức trực thuộc hoặc nơi không có ban thường vụ thì giao cấp ủy, tổ chức đảng, tập thể lãnh đạo cơ quan, đơn vị căn cứ quy trình nêu trên, có trách nhiệm cụ thể hoá các bước, thành phần dự hội nghị; bảo đảm theo quy định và phù hợp với đặc điểm của cơ quan, đơn vị.