Ngày 13/6, Quốc hội tiến hành thảo luận về báo cáo về kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước; Phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2018.
Tại phiên thảo luận, nhiều đại biểu Quốc hội đã nêu băn khoăn liên quan đến vấn đề sách giáo khoa.
 |
Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy. Ảnh: Quochoi.vn |
Bộ Giáo dục và Đào tạo không có khả năng hoàn thành biên soạn một bộ sách giáo khoa
Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy - đoàn Thành phố Đà Nẵng đã tập trung vào một vấn đề lớn là đánh giá việc thực hiện Nghị quyết số 88 năm 2014 và Nghị quyết số 51 năm 2017 của Quốc hội về đổi mới Chương trình giáo dục phổ thông và sách giáo khoa phổ thông.
Theo đại biểu, những kết quả chính đã đạt được sau gần 6 năm thực hiện Nghị quyết 88, gần 3 năm thực hiện Nghị quyết 51 của Quốc hội.
Đó là Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành được chương trình giáo dục phổ thông mới, cơ bản đáp ứng được yêu cầu của các nghị quyết.
Bộ Giáo dục và Đào tạo đã chỉ đạo biên soạn, tổ chức thẩm định và phê duyệt năm bộ sách giáo khoa các môn học bắt buộc và 7 cuốn sách giáo khoa môn tiếng Anh tự chọn ở lớp 1 để sử dụng từ năm học 2020-2021.
Việc biên soạn, xuất bản các bộ sách giáo khoa hoàn toàn dựa trên vốn tự có của các đơn vị xuất bản, đã tiết kiệm cho ngân sách nhà nước một khoản không nhỏ, đồng thời đánh dấu thành công bước đầu của chủ trương xã hội hóa việc biên soạn sách giáo khoa.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực đã đạt được, việc triển khai thực hiện các nghị quyết của Quốc hội còn nhiều hạn chế.
Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy nêu cụ thể là:
Một, để chủ động triển khai Chương trình giáo dục phổ thông mới, Nghị quyết 88 giao cho Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức biên soạn một bộ sách giáo khoa.
Tuy nhiên, cho đến thời điểm này, Bộ Giáo dục và Đào tạo không có khả năng hoàn thành nhiệm vụ.
Việc biên soạn thêm một bộ sách giáo khoa của bộ bằng ngân sách nhà nước trong bối cảnh này vừa không cần thiết, vừa khó bảo đảm chất lượng và sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến việc thực hiện chủ trương xã hội hóa biên soạn sách giáo khoa.
Hai, Nghị quyết 88 trao quyền cho các cơ sở giáo dục phổ thông lựa chọn sách giáo khoa, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Thông tư số 01 năm 2020 hướng dẫn thực hiện quy định này.
Nhưng theo phản ánh của cử tri ngành giáo dục, trên thực chất ở nhiều địa phương quyền lựa chọn sách giáo khoa của cơ sở giáo dục phổ thông không được tôn trọng.
Dư luận cũng phản ánh một số hiện tượng chạy chọt cửa sau, Bộ Giáo dục và Đào tạo chưa thực hiện đúng vai trò thanh tra, kiểm tra và chấn chỉnh những hiện tượng lệch lạc này.
Để thực hiện thành công việc đổi mới chương trình giáo dục sách giáo khoa phổ thông, đại biểu đề nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo, các bộ hữu quan và Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương ba việc sau:
Thứ nhất, thực hiện đúng và đầy đủ vai trò quản lý nhà nước trong việc xây dựng và chỉ đạo thực hiện kế hoạch tập huấn giáo viên, triển khai đánh giá kết quả thực hiện chương trình sách giáo khoa mới ở lớp 1 và các lớp khác.
Xem xét việc kê giá sách giáo khoa hàng năm của các nhà xuất bản để bảo đảm giá cả hợp lý.
Tăng cường vai trò quản lý, điều tiết của nhà nước chính là điều kiện để việc xã hội hóa biên soạn, xuất bản sách giáo khoa phát triển đúng hướng, ngày càng có chất lượng và hiệu quả.
Thứ hai, bảo đảm điều kiện về nhân lực, kinh phí và cơ sở vật chất để triển khai Chương trình sách giáo khoa mới. Tôi được biết nhiều địa phương chưa đủ phòng học, chưa đủ giáo viên để khắc phục tình trạng lớp học quá đông học sinh.
Thực hiện dạy học 2 buổi/ngày ở toàn bộ cấp tiểu học. Tuy nhiên, không ít địa phương khó tuyển đủ giáo viên ngoại ngữ, tin học.
Đáng tiếc, báo cáo của Chính phủ chưa đưa ra được những thống kê cụ thể và nêu các biện pháp khắc phục khó khăn trong lĩnh vực này.
Thứ ba, tạo tâm thế phấn khởi, sẵn sàng đổi mới cho đội ngũ giáo viên trước cuộc đổi mới quan trọng trong giáo dục phổ thông.
Từ đánh giá việc thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về đổi mới Chương trình sách giáo khoa phổ thông, đại biểu tán thành việc Quốc hội chấp thuận đề nghị của Chính phủ là không tổ chức biên soạn thêm một bộ sách giáo khoa bằng kinh phí từ ngân sách nhà nước và giao cho Chính phủ đàm phán lại với Ngân hàng thế giới để sử dụng vốn vay này vào việc khác thiết thực, hiệu quả hơn.
 |
Đại biểu Nguyễn Thị Quyên Thanh - đoàn Vĩnh Long. Ảnh: Quochoi.vn |
Đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo xây dựng dựng và tính đến cơ chế về giá của sách giáo khoa
Cũng liên quan đến sách giáo, đại biểu Nguyễn Thị Quyên Thanh - đoàn Vĩnh Long cho rằng, việc biên soạn sách giáo khoa là một nội dung được cử tri và Quốc hội rất quan tâm.
Tiếp nối ý kiến của đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy, đại biểu Nguyễn Thị Quyên Thanh nhấn mạnh, chúng ta phải khẳng định rằng hiện nay đã có 5 bộ sách giáo khoa lớp 1 các môn học và có 7 sách giáo khoa các môn tự chọn và đã được phê duyệt theo quy định, quy trình, Thông tư của Bộ Giáo dục đào tạo và được Hội đồng thẩm định quốc gia thẩm định, tạo điều kiện cho các cơ sở giáo dục chủ động hơn trong việc lựa chọn sách giáo khoa để thực hiện cho năm học 2020-2021.
Đây cũng là một thành công bước đầu trong việc thực hiện xã hội hóa việc biên soạn sách giáo khoa.
Đại biểu thống nhất rất cao việc Bộ Giáo dục và Đào tạo không sử dụng ngân sách nhà nước để biên soạn một bộ sách giáo khoa của riêng Bộ, để nhằm thúc đẩy và tạo điều kiện khuyến khích các tổ chức, cá nhân mà có tâm huyết, có nhiều sáng kiến để viết sách giáo khoa;
Góp phần hạn chế việc độc quyền cũng như là tạo điều kiện nhiều hơn cho các cơ sở có nhiều danh mục để lựa chọn sách giáo khoa, sẽ tạo một điều kiện cạnh tranh bình đẳng, khách quan trong việc biên soạn sách giáo khoa.
Tuy nhiên, đại biểu đề nghị Bộ Giáo dục và đào tạo trong thời gian tới cũng cần phải tăng cường các biện pháp để đảm bảo chất lượng, thông qua Hội đồng thẩm định về nguồn lực, về nhân lực để thẩm định sách giáo khoa có chất lượng một cách công khai, minh bạch và đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo nên xây dựng dựng và tính đến cơ chế về giá.
Hiện nay theo chương trình sách giáo khoa mới thì giá sách giáo khoa sẽ do nhà xuất bản định giá và báo cáo về Bộ Tài chính.
Đại biểu đề nghị Bộ Giáo dục cũng như Chính phủ cần có biện pháp để quản lý tốt hơn, làm sao cho tất cả các em học sinh đều có thể có cơ hội được tiếp cận với bộ sách giáo khoa tốt nhất.
Đồng thời, cũng chỉ đạo việc cung cấp, hỗ trợ sách giáo khoa cho các trường học, thư viện vùng khó khăn cũng như hỗ trợ sách giáo khoa cho các em học sinh có hoàn cảnh khó khăn.
Song song đó, đại biểu đề nghị rằng là Bộ Giáo dục và Đào tạo cần tăng cường vai trò quản lý nhà nước của mình trong việc hướng dẫn, kiểm tra các cơ sở, lựa chọn sách giáo khoa cho phù hợp, đảm bảo đúng quy định, tránh các hiện tượng tiêu cực và những ý kiến không hay đối với việc lựa chọn sách giáo khoa, tạo được niềm tin trong xã hội trước khi thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới, bắt đầu từ lớp 1 năm học 2020 - 2021.
Tuyển dụng đặc cách giáo viên hợp đồng còn có khả năng bị bẻ lái theo hướng khác
Cũng tại phiên thảo luận, đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy nêu lại, cách đây 7 tháng tại kỳ họp thứ 8 của Quốc hội, đại có nêu ý kiến cử tri ngành giáo dục Hà Nội về tình trạng hàng nghìn giáo viên hợp đồng không thời hạn có nguy cơ mất việc làm.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ hứa giải quyết và trước đó đã có Công văn số 5378 ngày 5/11/2019 hướng dẫn thành phố Hà Nội tuyển dụng đặc cách số giáo viên này theo ý kiến của Bộ Chính trị và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Tuy nhiên, tới nay sau 7 tháng, sự việc không những chưa được giải quyết mà còn có khả năng bị bẻ lái theo hướng khác.
Bộ Nội vụ không kiên trì chỉ đạo theo Công văn số 5378 mà chấp thuận theo đề nghị của Ủy ban nhân dân thành phố tại Công văn số 1134 ngày 6/4/2020 là tổ chức xét tuyển theo hình thức sát hạch.
Ai cũng biết sát hạch, thực ra là thi có trúng, có trượt. Rất may là mới đây được cử tri phản ánh về việc này, Bí thư Thành ủy Hà Nội đã chỉ đạo Ủy ban nhân dân thành phố thực hiện ý kiến của Bộ Chính trị và Thủ tướng Chính phủ.
Đại biểu hy vọng ý kiến chỉ đạo của Bí thư Thành ủy sẽ được chấp hành nghiêm túc và sẽ góp phần tạo ra tâm lý phấn chấn cho anh, chị em giáo viên trước thềm năm học mới.
