LTS: Tiếp tục gửi đến độc giả bài viết số 154 trong loạt bài Đọc giùm bạn trên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Giáo sư Nguyễn Lân Dũng chia sẻ về cuốn sách "Khởi nghiệp sáng tạo" của tác giả Tina Seelig.
Toà soạn trân trọng gửi đến cùng độc giả.
Tina Seelig, tiến sĩ thần kinh học ở Đại học Y Stanford, giám đốc Chương trình kinh doanh kỹ thuật Stanford - Cô là người sáng lập công ty đa phương tiện có tên Book Browser.
Cô đã viết 17 cuốn sách, những cuốn sách mới nhất của cô, được xuất bản bởi HarperCollins, khám phá quá trình đưa những ý tưởng thành hiện thực.
Chúng bao gồm Điều tôi ước tôi đã biết khi tôi 20 tuổi (2009), Khóa học về sự sáng tạo (2012) và Quy tắc sáng tạo (2017).
 |
Cuốn Khởi nghiệp sáng tạo được Nhà xuất bản Trẻ phát hành với bản dịch của Phạm Thị Quế Anh. |
- Liệu có hay không một bộ quy tắc rõ ràng để giúp bạn biến những ý tưởng hay ho nhất của minh thành hiện thực?
- Khởi nghiệp sáng tạo giúp ta biến dù chỉ một chút ý tưởng nhỏ bé thành hiện thực.
- Khởi nghiệp có nghĩa là khởi đầu bất cứ thứ gì. Khởi nghiệp đòi hỏi phát triển các kiến thức, kỹ năng và trạng thái tinh thần cần có để nhìn nhận vấn đề như cơ hội và để vận dụng nguồn lực khiến các ý tưởng có thể đơm hoa kết trái.
- Mỗi người trong chúng ta đều chịu trách nhiệm về việc xây dựng cuộc đời của chính mình, và cách duy nhất để làm được việc đó là sử dụng những kiến thức, kỹ năng và thái độ cần thiết để biến ý tưởng thành hiện thực.
- Chúng ta lẽ ra phải rời ghế nhà trường như một chủ thể, tức là cảm thấy đủ sức tóm lấy các cơ hội và vượt qua các thách thức đang chờ đón.
- Tưởng tượng dẫn tới sáng tạo. Sáng tạo dẫn tới Cách tân. Cách tân dẫn tới Khởi nghiệp.
- Tưởng tượng nghĩa là hình dung ra những điều chưa có. Sáng tạo nghĩa là dùng trí tưởng tượng để giải quyết thách thức. Cách tân nghĩa là áp dụng tính sáng tạo để phát triển những giải pháp độc đáo. Khởi nghiệp nghĩa là áp dụng sự cách tân, biến các ý tưởng độc đáo thành hiện thực, tạo cảm hứng cho trí tưởng tượng của người khác.
- Trí tưởng tượng cần có sự tham gia và khả năng hình dung ra các lựa chọn thay thế. Tính sáng tạo đòi hỏi động lực và việc thực nghiệm để giải quyết thách thức. Sự cách tân đòi hỏi sự tập trung và việc đặt lại vấn đề để tìm ra những giải pháp độc đáo. Việc khởi nghiệp đòi hỏi tính kiên trì và khả năng tạo cảm hứng cho những người khác.
- Niềm đam mê sẽ đến sau khi bạn thực sự tham gia. Bạn có thể hình dung ra được những gì bạn mong muốn đạt được một cách tốt nhất sau khi đã có những trải nghiệm kích thích trí tưởng tượng của bạn.
- Đam mê không phải là tự nhiên mà có, mà luôn bắt nguồn từ các trải nghiệm của ta.
- Có rất nhiều những đường hướng khác nhau theo đó bạn có thể phát triển đam mê mới của mình, một khi ngọn lửa nhiệt thành đã nhen nhóm trong bạn.
- Tiền đề của khám phá là sự tò mò. Bạn càng tò mò, bạn sẽ càng sẵn lòng tham gia vào những trải nghiệm mới. Thay vì chấp nhận tất cả những gì bạn thấy hay bỏ qua những gì mà bạn không hiểu, hãy đặt câu hỏi. Trả lời các câu hỏi này sẽ dẫn đến nhiều câu hỏi hơn, mở ra cánh cửa đến những suy nghĩ sâu sắc và thú vị, giúp bạn vận động khả năng tò mò của mình.
- Cảm hứng đánh thức chúng ta đến với những khả năng mới, cho phép chúng ta vượt ra ngoài những trải nghiệm và giới hạn bình thường. Cảm hứng có tác động lớn tới những kết cuộc quan trọng của cuộc đời.
- Tham gia là bước đầu tiên để tưởng tượng ra điều có thể xảy đến. Tham gia đòi hỏi bạn phải tích cực dấn thân, chứ không phải chỉ quan sát từ xa. Sự tham gia là chiếc chìa khóa vạn năng có thể mở được bất kỳ cánh cửa nào.
- Chúng ta dùng trí tưởng tượng để hình dung ra viễn cảnh cuộc đời của chính chúng ta. Ta càng giàu trí tưởng tượng thì những bức tranh đường đời mà ta có thể vẽ nên trong đầu càng sống động. Với một trí tưởng tượng bị hạn chế, ta sẽ phải chịu cảnh tư duy từng bước, và chỉ làm những điều mà ai ai cũng làm, có chăng là khác đi chút ít mà thôi.
- Tầm nhìn mà bạn đặt ra cho bản thân mình sẽ xác định điều bạn có thể đạt được. Trí tưởng tượng là quan trọng nhất. Đó là bản xem trước các điểm tham quan sắp đến trong đời.
- Những người không thể hình dung ra con đường đến thành công chắc chắn sẽ từ bỏ rất lâu trước những người biết rằng họ sẽ tìm ra giải pháp.
- Bạn không chỉ cần hình dung ra tương lai bạn muốn có, bạn còn cần phải hình dung ra cả những trở ngại mà bạn cần phải vượt qua trên đường nữa.
- Bạn không thể chỉ là một kẻ mộng mơ; ước mơ lớn của bạn còn phải bao gồm một sự thấu hiểu rõ ràng về việc bạn cần làm gì để đạt được ước mơ đó.
- Mỗi chúng ta đều cần học cách tận dụng nguồn lực bên trong của ta và không để cho các yếu tố bên ngoài hoàn toàn dẫn dắt, ví dụ như những việc mà người khác muốn ta làm.
- Mẫu số chung của tất cả những người thành công là họ đều có một tầm nhìn rõ ràng về tương lai của công ty và có thể tạo động lực cho những người khác làm việc không mệt mỏi để đạt được các mục tiêu này.
- Chúng ta có thể tự huấn luyện cho bản thân để nhìn nhận và giải quyết thách thức trong cuộc đời chúng ta hơn là nhắm mắt bước qua.
- Trên thực tế, mỗi chúng ta đều là những cỗ máy thử nghiệm. Chúng ta càng suy nghĩ thấu đáo về những thử nghiệm mà ta làm, chúng ta càng thu được nhiều dữ liệu hơn, và chúng ta càng có khả năng điều chỉnh những kết quả mà chúng ta thu được tốt hơn.
- Những người phi thường thì cực kỳ hiếm gặp, nhưng ai cũng có thể đánh cược những ván nhỏ để mở khóa những ý tưởng sáng tạo.
- Chúng ta đều có 24 giờ mỗi ngày. Chính bạn quyết định bạn sẽ sử dụng lượng thời gian này như thế nào.
- Việc tập trung biến trí não của bạn thành một con dao sắc bén có khả năng cắt tới tận lõi của vấn đề. Điều này đòi hỏi chúng ta đầu tư thời gian và tâm trí để giải quyết một vấn đề có ý nghĩa với bạn, lấy ra phần rác thừa để bỏ đi những nghĩa vụ không còn quan trọng nữa, và giữ cho đầu óc cũng như nơi làm việc sạch sẽ để có thể thực sự tập trung.
Mỗi tình huống trong cuộc đời chúng ta có thể được nhìn nhận bằng những khung hình khác nhau. Một xưởng đóng giầy gửi hai nhân viên sang châu Phi nghiên cứu thị trường. Người đầu điện về: Tình hình rất tệ, không ai đi giầy. Người thứ hai lại điện về: Cơ hội kinh doanh tuyệt vời, họ không có giầy.
- Bạn càng quyết tâm vươn tới vạch đích thì bạn càng ngoan cường hơn và bạn càng có khả năng đạt được mục tiêu của mình hơn.
- Sự kiên gan là yếu tố báo trước cho thành công nhiều hơn cả trí thông minh.
- Sự kiên trì bao gồm cả làm việc chăm chỉ, sự cống hiến, và khả năng bảo vệ ý tưởng của bạn trước những ý kiến nghi ngờ.
- Thử thách là theo đuổi một ý tưởng lớn đến cùng. Nếu bạn có một ý tưởng lớn, bạn cần phải thử thực hiện nó. Và nếu như bạn có vấp ngã, hãy tự đứng lên và thử lại lần nữa.
- Mỗi ngày là một bước tiến tới tương lai của bạn, và những lựa chọn của bạn hôm nay sẽ định hình những cơ hội bạn có vào ngày mai.
- Không cần tất cả mọi người đều phải đồng tình với những ý tưởng của bạn. Nhưng bạn cần phải có một số lượng đông đảo những người ủng hộ nhiệt thành để có thể nâng tầm ảnh hưởng cho tầm nhìn của bạn. Đây là lý do tại sao việc truyền cảm hứng là cốt lõi của Vòng tròn phát minh.
- Tư duy thiết kế thường bao gồm 5 bước chính để đưa ra ý tưởng mới: Quan sát - Xác định - Tạo hình ý tưởng - Tạo bản mẫu - Thử nghiệm.
- Trong khi sáng tạo dẫn tới những giải pháp được trông đợi thì kết quả của cách tân sẽ là những tư tưởng đột phá. Đây là một khác biệt quan trọng có thể khuyến khích bạn đi xa hơn những ý tưởng nhỏ trong khi phát triển ý tưởng trong mỗi giai đoạn của quá trình tư duy thiết kế.
- Khởi nghiệp là một quá trình biến các ý tưởng thành công việc kinh doanh cụ thể.
- Các doanh nghiệp khởi nghiệp thường bắt đầu với một loạt những giả thuyết chưa được thử nghiệm.
- Quá trình khởi nghiệp cần những kỹ năng và quy trình có khả năng khởi động trí tưởng tượng và tính sáng tạo của doanh nhân.
- Vòng tròn phát minh cho phép bạn nhận định các cơ hội, đưa ra những giải pháp độc đáo và biểu hiện những ý tưởng của bạn - những kỹ năng quan trọng để thiết kế và đạt được cuộc đời mà bạn muốn có.
- Chìa khóa thành công nằm ở chỗ có được một mục tiêu táo bạo và sự kiên gan để đạt tới mục tiêu đó.
- Với động lực để thúc đẩy bạn tiến về phía trước, quá trình thực nghiệm bắt đầu, dẫn tới những cơ hội để có thể nhìn nhận thử thách từ góc nhìn mới. Một khi bạn đã xác định được phần đóng góp độc đáo của mình, bạn cần kiên trì để có thể biểu hiện những ý tưởng này và truyền cảm hứng cho những người khác tham gia cùng với bạn trên cuộc hành trình của bạn.
TÓM TẮT CÁC DỰ ÁN:
Đặt mục tiêu: Hãy viết một lá thư cho chính bản thân bạn, mô tả những gì bạn muốn đạt được trong tương lai. Hãy chỉ coi đây là bản dự thảo đầu tiên có thể được sửa đổi.
Nhận định cơ hội: Hãy dùng một giờ để suy nghĩ và xác định cơ hội cải thiện chất lượng ở những chỗ có thể. Hãy xem những bản rao việc tìm người và viết một đoạn văn về con đường phía trước đối với việc được quảng cáo.
Hình dung tương lai: Hãy nghĩ bạn đang ở sân khấu nào và diễn vở diễn cuộc đời ra sao, viết bổ sung lá thư đã viết. Trở ngại nào trên đường tới mục tiêu? Là yếu tố bên ngoài hay nội tại?
Mở khóa động lực: Điều gì thực sự tạo động lực, cả trong ngắn hạn, trung hạn và dài hạn. Điền các hoạt động của bạn vào bốn ô trong ma trận Đam mê - Tự tin và thảo luận xem có cách nào chuyển một số vào ô tự tin cao hay không?
Thử nghiệm: Thử làm một việc chưa từng làm để xem điều gì xảy ra. Đánh giá kết quả thử nghiệm và đúc kết ra bài học.
Tập trung: Bạn có thể tập trung bao lâu vào một dự án mà không bị ngắt quãng. Tìm cách giảm thiểu các xao lãng.
Điều chỉnh: Hãy xem lại các mục tiêu đã đặt ra và vạch ra những cách để đạt được các mục tiêu này. Tìm ra cách làm cho các ý tưởng này trở thành hiện thực.
Kiên trì: Đào sâu tìm tòi những nguồn lực có thể sử dụng. Hãy giải quyết một vấn đề có vẻ phức tạo và suy nghĩ về kết quả đạt được. Bạn đang làm gì để bổ sung năng lượng và có thể đi những bước lớn hơn không?
Truyền cảm hứng cho người khác: Luyện tập việc kể câu chuyện đời mình cho người thân và đồng nghiệp. Quan sát những người xung quanh bạn, sức mạnh của họ có ảnh hưởng thế nào đến bạn và những người khác.
Xem lại thái độ và hành động: Xem lại bức thư viết cho chính mình và sửa lại thư. Đưa vào đó tất cả những hành động và thái độ cần thiết ở mỗi giai đoạn. Lên danh sách những gì đã biết và những gì chưa biết. Những gì đã học được sẽ có ảnh hưởng thế nào tới những thái độ và hành động của bạn trong tương lai?
