Cô giáo tiểu học bất ngờ trước tranh cãi "sách giáo khoa bỏ chữ P"

Nhà giáo Đào Quốc Vịnh, hiệu trưởng Trường tiểu học Tô Hiến Thành (Hà Nội) vừa viết thư cho Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo phản ánh việc sách Tiếng Việt 1 trong bộ sách "Kết nối tri thức với cuộc sống" không dạy chữ "P" độc lập.

Nhiều tờ báo đồng loạt cũng đưa tin "Chữ cái P - học sinh không được học?"; “Lạ lùng sách Tiếng Việt 1 không dạy chữ 'P', hiệu trưởng viết tâm thư cho bộ trưởng”; “Chữ cái P không được dạy trong sách Tiếng Việt 1 NXB GDVN: Hệ luỵ nghiêm trọng?”...

Trước khi học âm "PH", các em học sinh đã được luyện đọc âm "P" (Ảnh tác giả)

Không tìm hiểu kỹ thực hư có đúng như sách tiếng Việt lớp 1 bộ Kết nối tri thức hoàn toàn khai tử chữ cái "P" hay không, trên các diễn đàn mạng, nhiều người khẳng định việc bộ sách đã "ăn bớt cả những chữ cái" và bắt đầu chế nhạo, cười cợt.

Người ta còn lo sợ, không dạy âm "P" thì học sinh sẽ không biết gọi "đèn pin", không thể gọi chất liệu tiền hiện tại là "pô li me" mà chỉ có thể là "ô li me", hay đàn "i a nô", "bộ I a ma"... Hay, hang Pác Bó sẽ đọc là hang ác Bó. Có người còn lo sợ họ Phan, Phạm sẽ bị đọc là han, hạn...

Là một nhà giáo đang đứng lớp dạy bậc tiểu học, người viết thấy giật mình khi nhiều người lao vào tranh cãi trong khi không phân biệt được "âm" và "chữ".

Sách giáo khoa bộ Kết nối tri thức với cuộc sống đâu có bớt chữ cái P

Trước những phản ứng của báo chí và dư luận, ông Bùi Mạnh Hùng, Tổng chủ biên kiêm Chủ biên sách tiếng Việt 1, bộ Kết nối tri thức với cuộc sống đã lên tiếng:

“Trước hết, xin khẳng định, bảng chữ cái trong sách giáo khoa tiếng Việt 1, bộ Kết nối có đầy đủ 29 chữ cái theo quy định của Bộ GD-ĐT (trang 12, tập một). Đây là quy định “cứng”, không có bất kỳ bộ sách giáo khoa nào dám thay đổi và không có lý do gì để thay đổi”.

Và bằng chứng rằng là, trang 12, tập một, có ngay "Bảng chữ cái Tiếng Việt” bộ sách Kết nối tri thức có đủ 29 chữ cái quy định, ta thấy ngay chữ cái P.

Sách kết nối tri thức không có bài dạy riêng âm "P" nhưng thực chất âm "P" được dạy rất nhiều. Trước khi học âm "PH", các em học sinh đã được luyện đọc âm "P", chứ không học âm "P" riêng và không có từ ứng dụng riêng cho âm đầu "P", Tổng chủ biên Bùi Mạnh Hùng khẳng định.

Cụ thể bài 26 trang 64 (sách tiếng Việt 1 tập 1) để học sinh đọc được từ Phố, giáo viên đã cho học sinh phát âm, luyện đọc âm "P" sau đó giới thiệu khi nó kết hợp với "H" thành âm "PH" (phờ).

Sau khi làm quen, tập đọc âm "P" ngay trước khi học âm "PH", học sinh được luyện đọc âm đầu "P" trong một số bài học sau đó, chẳng hạn, khi học vần "IN", các em luyện đọc và viết từ đèn pin (trang 78, tập một), luyện đọc từ Sa Pa trong đoạn văn viết về Tây Bắc (trang 105 tập một) và trong bài đọc Ruộng bậc thang ở Sa Pa (trang 154, tập hai).

Dù không có dạy bài riêng về âm “P” và không luyện từ ứng dụng nhưng học sinh học sách tiếng Việt bộ “Kết nối tri thức” còn được học nhiều âm P qua ngữ liệu như đèn pin, cặp da, cá mập, lốp xe, tia chớp, bếp, bìm bịp, búp sen, ap, ăp, âp, op, ôp, ep, êp, ip, up… (trang 78, 118, 120, 124… tập một) thì có thể thấy rõ, sách tiếng Việt 1, bộ Kết nối tri thức, có dạy âm "P" cuối và dạy nhiều.

Cách dạy âm P (pờ)

Ông Bùi Mạnh Hùng cũng cho biết, cách dạy này không mới mà kế thừa cách dạy của sách giáo khoa Tiếng Việt 1 của Bộ Giáo dục và Đào tạo (theo chương trình tiếng Việt năm 2000) đã áp dụng cách dạy âm đầu "P" (âm pờ) trong bài dạy âm "PH" (âm phờ).

Tổng chủ biên Tiếng Việt 1: SGK bộ Kết nối có dạy chữ P (pê) và âm P (pờ)

Cô giáo Bùi Thị Hải Lý, khối trưởng khối 1 Trường Trưng Vương (Quảng Trị) cho biết: “Sách Tiếng Việt lớp 1 thuộc bộ sách Kết nối tri thức được giảng dạy tại trường năm học này là năm thứ 2.

Nếu so với bộ sách cũ thì học sinh lớp 1 học bộ sách này có sự tiến bộ nhiều hơn. Các em không chỉ đọc viết tốt mà kỹ năng nói cũng được đề cao”. Nói tới chuyện hiện đang tranh cãi về việc sách tiếng Việt lớp 1 của bộ sách kết nối tri thức không dạy âm "P" (pờ), cô giáo Hải Lý cho biết, không có bài dạy riêng cho âm "P" (pờ) chứ giáo viên vẫn cho học sinh phát âm, viết, phân biệt âm "P" và âm "PH" khi dạy bài Ph, ph, Qu, qu.

Trong bài dạy âm "PH" (âm phờ), các em được luyện đọc âm "P". Học xong lớp 1, học sinh của chúng tôi đã đọc được các từ như đèn pin, Sa Pa, Nậm Pì… Nói là không dạy thì sao các em lại biết đọc như thế?".

Sao không thực hiện việc trắc nghiệm từ học sinh?

Không nhất thiết phải dạy chữ cái "P" riêng và đưa những “từ ứng dụng” như pi-a-nô/piano, pa-nô/panô để học sinh tập đọc và phát triển vốn từ như một số sách lớp 1 đang thực hiện. Thực hiện cách dạy nào nhưng cuối cùng học sinh đều biết đó là chữ cái "P", đều đọc được những tiếng, từ có chữ "P" đầu và cuối là đã thành công.

Học sinh lớp 1 đã học sách Kết nối tri thức năm học này là năm thứ 2. Nếu thật sự chữ "P" bị khai tử như nhiều người khẳng định, nếu nhà trường không dạy chữ "P" như nhiều người quy kết thì kiểm tra ngay học sinh lớp 2 (năm học 2021-2022), học sinh lớp 1 năm học này.

Nếu không dạy, nếu các em không được học sẽ chẳng thể nào đọc được những từ có chữ cái đầu "P" và chữ "P" cuối.

(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.