Giáo dục nghề nghiệp là một phần trong hệ thống giáo dục quốc dân, khi xét đến hệ thống này người ta thường đề cập đến mối quan hệ của chúng theo lĩnh vực ngành nghề.
Mỗi một nghề ra đời đều nhằm đáp ứng một nhu cầu nào đó của con người, vì vậy mỗi nghề đều có nhiệm vụ riêng của nó.
Ngoài đặc điểm là giáo dục và đào tạo, giáo dục và nghề nghiệp còn gắn liền chặt chẽ và đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động và việc làm; quá trình lao động nghề nghiệp thực tế và công việc hàng ngày của người lao động; đào tạo năng lực thực hành nghề nghiệp và giáo dục đạo đức cho người học và có tính mở và liên thông.
Trong đó, vừa kế thừa tiếp thu được kết quả của hệ thống giáo dục phổ thông, vừa đảm bảo yêu cầu của hệ thống giáo dục nghề nghiệp.
Hiện nay, đào tạo nghề nghiệp có vai trò rất quan trọng trong việc cung cấp nguồn lao động sản xuất trực tiếp cho các ngành kinh tế, đáp ứng nhu cầu nguồn nhân lực chủ yếu cho các doanh nghiệp. Chất lượng đào tạo nghề nghiệp quyết định chất lượng nguồn nhân lực.
Tuy nhiên, thực tế nhiều gia đình và học sinh chưa có nhận thức đầy đủ về khái niệm “việc làm”, luôn có quan điểm tư tưởng là phải học đại học mới có việc làm; khi học đại học lại chưa quan tâm đến ngoại ngữ, kỹ năng mềm.
Theo các nhà tuyển dụng trong và ngoài nước đánh giá thì lao động Việt Nam bao gồm cả các cử nhân đại học rất yếu về ngoại ngữ, yếu về kỹ năng mềm, đánh giá không đúng năng lực bản thân
Do đó, hiện nay xã hội chúng ta xuất hiện một thực tiễn mới nảy sinh đó là “liên thông ngược” chuyện những cử nhân, kỹ sư thất nghiệp rồi quay lại học trung cấp nghề ngày càng phổ biến.
 |
Ông Vũ Quang Trực - Phó Giám đốc Sở Lao động - Thương Binh và Xã hội Quảng Ninh phát biểu tại ngày hội tư vấn tuyển sinh giáo dục nghề nghiệp (Ảnh: CTV) |
Ông Vũ Quang Trực – Phó Giám đốc Sở Lao động – Thương binh và Xã hội tỉnh Quảng Ninh nhấn mạnh tại các buổi tư vấn tuyển sinh : “Chúng ta cần hiểu một cách thật đầy đủ về việc làm.
Việc làm là hoạt động lao động tạo ra thu nhập mà không bị pháp luật cấm. Vậy, chúng ta cần xác định đúng năng lực của bản thân, khả năng của gia đình, học và đào tạo theo yêu cầu của thị trường chứ không theo cái mình muốn.
Trong nền kinh tế thị trường, điều mà phụ huynh và các em học sinh cần nghĩ đến là thị trường lao động và khả năng của bản thân.
Sự cần thiết là nắm bắt nhu cầu việc làm để phù hợp với bối cảnh hội nhập của đất nước trong tình hình hiện nay, tìm hiểu, nắm rõ về tình hình phát triển kinh tế xã hội của tỉnh, của địa phương để có sự lựa chọn hợp lý nhằm phát huy tốt nhất khả năng của mình để lập thân, lập nghiệp trong tương lai.
Để đạt được những kết quả như mong đợi là cả một sự nỗ lực không ngừng nghỉ của phụ huynh học sinh và nhân tố quan trọng nhất là các em học sinh”.
Nhằm tăng cường sự lãnh đạo, tạo sự đồng thuận trong toàn xã hội về công tác giáo dục nghề nghiệp, thực hiện Kế hoạch số 1158/KH-LĐTBXH, Sở Lao động – Thương binh và Xã hội đã tổ chức ngày hội “Tư vấn tuyển sinh giáo dục nghề nghiệp năm 2022” tại các huyện.
Ngày hội tư vấn tuyển sinh giúp giải đáp cho các em học sinh và các bậc phụ huynh các vấn đề quan tâm về việc lựa chọn ngành nghề phù hợp với học lực, điều kiện của gia đình, nhu cầu việc làm của địa phương, của tỉnh trong những năm tới.
 |
Ngày hội tư vấn tuyển sinh giáo dục nghề nghiệp tại thành phố Uông Bí, Quảng Ninh (Ảnh: CTV) |
Đồng thời đưa ra những vấn đề thực tế như tỉ lệ thất nghiệp của người có trình độ đại học luôn cao hơn so với người có trình độ cao đẳng, trung cấp.
Bên cạnh đó, thị trường lao động đang có sự mất cân đối trong đào tạo nguồn nhân lực khi thiếu công nhân kỹ thuật, đặc biệt ở trình độ cao, thiếu lao động ở các ngành dịch vụ cao cấp (tài chính, ngân hàng, du lịch, công nghệ thông tin,...), thiếu các kỹ sư chuyên ngành kỹ thuật khai thác, xây dựng, tự động hóa.
Đây là vấn đề nóng hiện nay trong thị trường lao động cả nước nói chung và tỉnh Quảng Ninh nói riêng, mâu thuẫn trong quan hệ cung, cầu lao động.
Theo đó, ngày hội tư vấn tuyển sinh giáo dục nghề nghiệp là dịp để học sinh, phụ huynh được tìm hiểu, lắng nghe các cô bác chuyên gia trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp, các doanh nghiệp chia sẻ những kinh nghiệm, những định hướng nghề nghiệp, nhu cầu lao động của các doanh nghiệp để tham khảo và có thể lựa chọn các ngành nghề phù hợp với khả năng của mình trong tương lai.
 |
Học sinh được tư vấn trực tiếp từ các trường cao đẳng, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh (Ảnh: CTV) |
Phó Giám đốc Sở Lao động – Thương binh và Xã hội tỉnh Quảng Ninh cho biết: “Tại tỉnh Quảng Ninh, có rất nhiều con đường cho học sinh lựa chọn để phát triển và trưởng thành từ hệ thống cơ sở giáo dục nghề nghiệp cho đến các chính sách hỗ trợ cho học sinh, sinh viên khi tham gia học tập.
Chính phủ, các Bộ, ngành từ Trung ương đến địa phương đã xây dựng và ban hành hàng loạt những chính sách ưu đãi, hỗ trợ học sinh, sinh viên tham gia học nghề tại địa phương như: chính sách hỗ trợ học phí, chính sách hỗ trợ học bổng, hỗ trợ để mua đồ dùng cá nhân, hỗ trợ tiền ăn, đi lại, chính sách đối với người sau tốt nghiệp giáo dục nghề nghiệp
Đặc biệt năm 2021, Hội đồng nhân dân tỉnh Quảng Ninh đã ban hành Nghị quyết số 35/2021/NQ-HĐND ngày 27/8/2021 của Hội đồng nhân dân tỉnh về việc quy định chính sách thu hút, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao tại Trường Đại học Hạ Long, Trường Cao đẳng Việt - Hàn Quảng Ninh và Trường Cao đẳng Y tế Quảng Ninh giai đoạn 2021-2025”.
