Ngày 21/10, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã công bố Dự thảo Thông tư ban hành Quy chế tuyển sinh trung học cơ sở và tuyển sinh trung học phổ thông và bắt đầu lấy ý kiến rộng rãi của xã hội về nội dung này. [1]
Các phương án tuyển sinh vào lớp 10 trong dự thảo tuyển sinh mới nhất
Theo Dự thảo Quy chế tuyển sinh trung học cơ sở và tuyển sinh trung học phổ thông, có 3 phương thức tuyển sinh vào lớp 10 trung học phổ thông gồm: thi tuyển, xét tuyển hoặc kết hợp giữa thi tuyển và xét tuyển.
Việc lựa chọn phương thức tuyển sinh thuộc thẩm quyền của địa phương. Theo đó, Sở Giáo dục và Đào tạo tham mưu cho UBND tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương phê duyệt và lựa chọn phương thức.
Đối với việc tổ chức thi tuyển, để đảm bảo thống nhất và đảm bảo quan điểm kỳ thi nhẹ nhàng, không gây tốn kém, dự thảo Quy chế quy định chung việc thực hiện 3 môn thi, gồm Toán, Ngữ văn và 1 môn thi thứ ba hoặc bài thi tổ hợp do Sở Giáo dục và Đào tạo, cơ sở giáo dục đại học có trường trung học phổ thông lựa chọn và được công bố trước ngày 31 tháng 3 hằng năm.
Môn thi thứ ba được lựa chọn trong số các môn học có đánh giá bằng điểm số trong chương trình giáo dục phổ thông cấp trung học cơ sở. Việc lựa chọn môn thi thứ ba có sự thay đổi qua các năm nhằm thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện trong giai đoạn giáo dục cơ bản.
Bài thi tổ hợp các môn học được lựa chọn trong số các môn học có đánh giá bằng điểm số trong chương trình giáo dục phổ thông cấp trung học cơ sở.
Về thời gian thi, dự thảo Quy chế quy định Ngữ văn là 120 phút; Toán là 90 phút hoặc 120 phút; môn thi thứ ba là 60 phút hoặc 90 phút; bài thi tổ hợp là 90 phút hoặc 120 phút.
Nội dung thi tuyển sinh lớp 10 trung học phổ thông nằm trong chương trình giáo dục phổ thông cấp trung học cơ sở, chủ yếu là chương trình lớp 9.
Dự thảo Quy chế cũng Quy định khung một số yêu cầu về việc ra đề thi, coi thi, chấm thi, phúc khảo bài thi và công bố kết quả, điểm chuẩn, chế độ tuyển thẳng, chế độ ưu tiên… để bảo đảm chất lượng, an toàn trong tổ chức kỳ thi tại các địa phương.
Theo kế hoạch, việc ban hành Quy chế thi tuyển sinh trung học cơ sở và tuyển sinh trung học phổ thông sẽ sớm hơn 3 tháng so với những năm trước. Qua đó, tạo điều kiện thuận lợi cho nhà trường, giáo viên, học sinh trong quá trình dạy - học, ôn tập chuẩn bị cho kỳ thi.
Dự kiến Thông tư Quy chế tuyển sinh trung học cơ sở và tuyển sinh trung học phổ thông sẽ được hoàn thiện và ban hành trước 31/12/2024.
Góp ý về các phương án thi tuyển sinh 10 từ năm 2025
Giảm áp lực kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 là vô cùng quan trọng để tiến tới dạy học hiệu quả, phát huy năng lực, phẩm chất người học.
Tuy nhiên, phương án xét tuyển học bạ dù là ở năm lớp 9 hay cả bậc trung học cơ sở (lớp 6-9) giai đoạn này sẽ chưa tạo được đồng thuận, nhiều lo ngại. Bởi vì hiện nay các trường tự chủ ra đề kiểm tra định kỳ, tự chấm nên kết quả sẽ không đồng đều. Các trường cũng không muốn mình học sinh trượt nhiều hơn trường bạn, nên tình trạng làm đẹp học bạ, chạy theo thành tích dễ tăng cao,..nên khi chưa có công cụ kiểm soát chất lượng hiệu quả thì việc xét học bạ trong kỳ thi tuyển sinh 10 chưa phải là phương án phù hợp với các khu vực tỷ lệ chọi vào 10 căng thẳng.
Theo dự thảo mới nhất, học sinh sẽ thi 2 môn Ngữ Văn, Toán và 1 môn được Sở Giáo dục và Đào tạo chọn và thay đổi hàng năm nằm trong các môn: Ngoại ngữ, Lịch sử và Địa lí, Giáo dục công dân, Khoa học tự nhiên, Công nghệ, Tin học.
Tuy vậy, học sinh từ lớp 10 đã học môn bắt buộc và được chọn môn học, nên nếu Sở Giáo dục và Đào tạo chọn trúng môn tự chọn không học ở lớp 10 sẽ thiệt thòi lớn cho các em hoặc chọn trúng môn tích hợp Khoa học tự nhiên, Lịch sử và Địa lý sẽ rất áp lực và thiệt thòi cho học sinh.
Với phương án học sinh thi Toán, Ngữ văn bắt buộc, được lựa chọn 1 hoặc 2 môn bất kỳ để thi tuyển sinh 10 (gần tương đồng phương án thi Tốt nghiệp trung học phổ thông), học sinh sẽ thi các môn khác nhau, nhưng tuyển sinh lớp 10 sẽ lấy điểm số trúng tuyển từ cao xuống thấp, học sinh thi môn khác nhau sẽ khiến việc tuyển sinh vào lớp 10 không thể thực hiện được.
Do đó, trong tình hình hiện nay người viết xin đề xuất 3 phương án tuyển sinh lớp 10 như sau:
Phương án 1: Giữ nguyên 3 môn như hiện hành gồm Toán, Ngữ Văn, Ngoại ngữ, điểm để công nhận trúng tuyển là tổng điểm 3 môn không nhân hệ số.
Phương án 2: Thi 2 môn Toán và Ngữ văn, phương án này giảm áp lực học tập, thi cử.
Phương án 3: Thi 4 môn bắt buộc gồm Ngữ văn; Toán; Ngoại ngữ 1; Lịch sử (4 môn bắt buộc học ở trung học phổ thông).
Dù chưa phải là các phương án tối ưu, mỗi phương án đều có ưu và khuyết nhất định nhưng tạm thời trong giai đoạn hiện nay sẽ giảm áp lực không cần thiết cho học sinh và các môn thi là các môn bắt buộc sẽ phù hợp hơn.
Tài liệu tham khảo:
[1] https://baochinhphu.vn/du-kien-5-doi-tuong-duoc-tuyen-thang-vao-lop-10-thpt-102241021095225724.htm
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.
