Giáo viên yêu cầu học trò soạn bài trước khi tới lớp là việc làm phi khoa học

LTS: Giảng dạy môn Ngữ văn lâu năm, thầy giáo Nguyễn Cao cho rằng việc soạn bài trước khi học là không cần thiết. 

Tại sao lại như vậy? Trong bài viết này, thầy nêu cụ thể hệ quả đó.

Tòa soạn trân trọng giới thiệu cùng độc giả. 

Ngày còn đi học, tôi cũng như bao bạn học cùng trang lứa đều phải soạn bài Văn trước khi vào tiết học chính khóa.

Sau này, khi ra trường vẫn thấy đồng nghiệp làm như vậy, những năm đầu tôi cũng làm theo nhưng sau này tôi không yêu cầu học sinh soạn bài ở nhà trước nữa. 

Bởi tôi cho rằng, đây là một việc làm chẳng có tác dụng gì, vừa phi khoa học mà còn làm thui chột sự sáng tạo của học trò.

Còn nhớ, cách đây mấy năm, lớp tôi dạy có một cậu học trò học hành rất chểnh mảng, chữ viết rất xấu. 

Nhưng mỗi lần trả bài cũ và kiểm tra vở soạn bài thì lại thấy nội dung bài soạn rất tốt tuy nhiên khi kiểm tra nội dung mà em đã soạn thì em đó không trả lời được. Hỏi về chữ viết thì cậu học trò đó gãi đầu mãi và nói là ...mẹ em viết.

Giáo viên yêu cầu học trò soạn bài trước khi tới lớp là việc làm phi khoa học (Ảnh minh họa trên giaoduc.net.vn)

Tôi dừng lại lâu hơn để tìm hiểu về cuốn vở soạn Văn và học trò đã thành thật nói rằng: Thực ra, tụi em có rất nhiều bài tập của nhiều môn học, mà môn Văn bài dài quá, phải đọc văn bản mới soạn bài được nên em nhờ mẹ tải trên mạng internet về rồi viết giúp bởi em không biết soạn thế nào…

Câu trả lời thành thực của học trò giúp tôi nhận ra bao điều. Thì ra lâu nay mình đã và đang đẩy học trò đến với rất nhiều điều vô lí. Bài chưa học mà bắt học trò soạn bài ở nhà trước thì làm sao các em làm được. 

Cũng giống như ngày xưa, bản thân tôi cũng từng mua nhiều sách tài liệu, sách tham khảo về rồi chép trả lời đối phó với thầy cô của mình. 

Còn bản chất của vấn đề như thế nào thì không phải bao giờ cũng thấu hiểu được. Bởi nhiều văn bản, nhiều bài tập thầy cô giảng đi giảng lại còn chưa hiểu thì việc yêu cầu học sinh soạn bài trước là một việc làm vô cùng nan giải cho học trò. 

Chính vì điều đó, ngày hôm sau lên lớp, tôi tuyên bố trước lớp là các em từ nay không phải soạn bài trước ở nhà nữa thì tất cả các học sinh trong lớp vỗ tay rào rào và đồng thanh nói lời cảm ơn thầy.

Sau khi bỏ yêu cầu soạn bài cho học sinh tôi yêu cầu các em trước khi học tác phẩm văn học thì các em nên đọc trước ở nhà một lượt, nhớ được nhân vật và sự kiện chính của tác phẩm để vào lớp khi thầy giảng các em dễ hiểu hơn. 

Và, cũng từ đó cảm giác sợ học môn Ngữ văn của học sinh không còn nữa. Các em hào hứng hơn, thoải mái hơn, không còn “sợ” khi đến giờ học Ngữ văn.

Bây giờ, thỉnh thoảng tôi vẫn hỏi về một số thầy cô ở đơn vị khác thì họ vẫn còn yêu cầu soạn bài ở nhà trước, kiểm tra mấy đứa cháu cũng thấy thầy cô yêu cầu soạn bài ở nhà mà không chỉ với môn Văn mà còn có nhiều môn học khác nữa. 

Trước thực trạng như vậy, nên tôi đã dành cả ngày để vào thư viện và lên mạng internet tra xem có văn bản nào hướng dẫn học sinh soạn bài ở nhà trước không nhưng tuyệt nhiên không hề có. 

Tuy nhiên, trong giáo án và giảng dạy trên lớp thì một số nơi vẫn quy định bắt buộc sau mỗi tiết học có phần củng cố và dặn dò. 

Phần dặn dò thì thường giáo viên yêu cầu học sinh soạn bài ở nhà trước. Và, khi có giáo viên dự giờ mà không có phần này thì bị góp ý này nọ bởi không thực hiện đúng các bước lên lớp.

Hiện nay, ở các trung tâm gia sư người ta thường bao trọn gói, không chỉ dạy các môn học mà họ còn hướng dẫn soạn bài và trả bài cũ. Việc hướng dẫn soạn bài và trả bài thì các trung tâm thuê một số em sinh viên làm công việc này. 

Mỗi buổi học, các thầy cô ở trung tâm gia sư yêu cầu học sinh trả lời các câu hỏi trong sách giáo khoa và học thuộc các nội dung mà thầy cô giảng chính khóa trên lớp và các ghi nhớ. 

Sau đó, kiểm tra bài soạn và yêu cầu học sinh đọc lại nội dung bài học không sót một chữ nào. Sau khi học sinh học thuộc thì ngày hôm sau vào trả bài thầy cô trên lớp.

Thực ra, hiện nay vẫn còn rất nhiều thầy cô trả bài theo kiểu này. Thầy cô cho ghi cái gì là học sinh học thuộc và trả lời lại cái đó. 

Theo tôi, với cách dạy và trả bài như vậy sẽ không mang lại hiệu quả nhiều bởi phần lớn các học như vậy chỉ trả bài xong là quên luôn mà không phát huy được tính sáng tạo của học trò.

Thiết nghĩ, có những thói quen của thầy cô có nhiều người rất khó bỏ, nhưng với yêu cầu bắt học sinh soạn bài trước ở nhà thì đó là một điều khiên cưỡng cho các em.

Một tiết học hay và đạt được mục đích là tiết học không có sự đối phó và gượng ép của cả thầy và trò. 

Hãy để tất cả đến một cách tự nhiên và tự nguyện khám phá tri thức mới giúp giúp các em nhớ và hiểu bài được lâu hơn.

Còn yêu cầu soạn bài trước ở nhà chỉ làm khổ các em phải ghi chép những điều không cần thiết mà thực ra cũng chẳng mang lại hiệu quả gì. 

Vì thế, thầy cô nên loại bỏ một căn bệnh hình thức đang tồn tại nhiều năm nay ở ngành giáo dục để tránh tình trạng học sinh chép ở đâu đó rồi đến giờ học thầy hỏi thì trò lật ra và trả lời.