Ký ức ngày khai trường của một Tiến sĩ và bài phát biểu khai giảng mẫu

LTS: Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Lễ Khai giảng sẽ được thống nhất vào một ngày duy nhất trong cả nước (ngày 5/9 hàng năm). 

Góp sức thực hiện chủ trương này, Tiến sĩ Ngô Gia Võ có bài viết nói lên cảm nghĩ của mình về Lễ Khai giảng.

Đồng thời, thầy cũng mạnh dạn đề xuất khung thời gian, gợi ý bài phát biểu cho buổi lễ Khai giảng ở cấp Tiểu học, với tinh thần ngắn gọn, vui vẻ.

Tòa soạn trân trọng giới thiệu với độc giả bài viết này.

Tôi đã hai lần đưa con vào lớp 1 dự Lễ Khai giảng năm học mới của Trường Tiểu học Đội Cấn, Thành phố Thái Nguyên. Đến bây giờ đã mười mấy năm trôi qua, tôi vẫn còn nhớ như in không khí buổi lễ ấy. 

Buổi lễ đã để lại cho tôi biết bao niềm xúc động. Trong cuộc đời làm giáo viên 35 năm, tôi đã dự khá nhiều Lễ Khai giảng năm học mới nhưng có lẽ không buổi lễ nào in dấu sâu đậm vào tâm hồn tôi đến vậy.

Sân trường sạch tinh tươm, không một mẩu giấy, một cọng rác. Sân khấu trang hoàng lộng lẫy. Bên dưới, chính giữa phông nền là tượng Bác Hồ. Cạnh sân khấu phía bên trái (từ trên nhìn xuống) là những hàng ghế dành cho các thầy cô giáo trong trường và các vị đại biểu. 

Bên dưới, cách sân khấu khoảng 10m, từ bên phải sang là học sinh các lớp 5 rồi lớp 4, lớp 3, lớp 2 theo thứ tự A,B,C,D … Trong cùng là những hàng ghế trống dành cho học sinh lớp 1 chưa có mặt. 

Học sinh toàn trường đều mặc đồng phục, thiếu niên thì thắt khăn quàng đỏ, chưa phải thiếu niên thì đeo phù hiệu trường có gắn bông hoa hồng trước ngực. Các cô giáo đều mặc áo dài và trang điểm rất đẹp. 

Tất cả phụ huynh học sinh đến dự đều có ghế ngồi ở phía sau các lớp, không một ai phải đứng. Không gian toàn cảnh được bố trí gọn gàng, tạo nên một không khí trang trọng, thiêng liêng.

Một Lễ Khai giảng của Trường tiểu học Thành Công B Hà Nội. Ảnh Xuân Trung

Buổi lễ bắt đầu, cô giáo thay mặt Ban Tổ chức kính thưa các vị đại biểu, các thầy cô giáo, các bậc cha mẹ học sinh ngắn gọn rồi ra khẩu lệnh cho đội kèn trống nhà trường đã bố trí chỉnh tề trên sân khấu bắt đầu bản nhạc chào mừng lớp 1. 

Đúng lúc đó, từ một góc trường, học sinh lớp 1 lần lượt tiến vào. Các bé mặc đồng phục mới đều đeo phù hiệu nhà trường, các bé gái cài nơ hoa trên tóc. Mỗi bé tay trái giữ sợi dây có một quả bóng bay, tay phải cầm lá cờ Tổ quốc, vừa đi vừa vẫy. 

Đi cạnh mỗi lớp 1 là một cô giáo chủ nhiệm. Đoàn học sinh lớp 1 đi từ phía dưới bên phải lên, qua cạnh học sinh lớp 5, đi ngang qua trước sân khấu vào đến góc trong, nơi có những hàng ghế trống. 

Cô giáo đại diện Ban Tổ chức lần lượt giới thiệu từng lớp và họ tên cô giáo chủ nhiệm theo thứ tự 1A, 1B, 1C, 1D … Cùng với dàn kèn trống, tam ca giáo viên hát bài “Đón em vào lớp 1”, hát đi hát lại cho đến lúc các bé lớp 1 đã ngồi xuống ghế của mình. 

Tiếng kèn trống, tiếng vỗ tay đều đặn của các anh chị lớp trên, cùng tiếng hát của các cô giáo quyện hòa trong nắng gió mùa thu làm lay động tâm hồn tất cả mọi người.

Khi các lớp 1 đã ổn định chỗ ngồi, Ban Tổ chức giới thiệu chương trình văn nghệ chào mừng năm học mới. Hai học sinh một nam một nữ quàng khăn đỏ tiến ra sân khấu làm nhiệm vụ dẫn chương trình. 

Những bài hát, điệu múa gắn liền với nhà trường, gia đình, tuổi thơ và quê hương đất nước tuy là cây nhà lá vườn nhưng đã được dàn dựng, tập luyện công phu cho nên đều rất đặc sắc. 

Chương trình văn nghệ chỉ kéo dài 15 phút rồi nhanh chóng chuyển sang Lễ Chào cờ. Tôi vô cùng ngạc nhiên và xúc động khi thấy toàn trường, tất cả mọi giáo viên và học sinh đều hát vang bài “Quốc ca” theo nền nhạc hùng tráng. Tiếp đó là bài “Đội ca” được học sinh toàn trường cùng hát với đội kèn trống trên sân khấu.

Khi tất cả đều đã ngồi xuống, Ban Tổ chức mới tuyên bố lý do, giới thiệu đại biểu và kính mời cô Hiệu trưởng đọc diễn văn khai mạc. Bài diễn văn của Hiệu trưởng khái quát tình hình đặc điểm nhà trường, đánh giá kết quả năm học trước, nêu phương hướng nhiệm vụ năm học mới. 

Bài diễn văn ngắn gọn, rõ ràng và chỉ diễn ra trong vòng 5 phút. Tiếp đó, một cô giáo giỏi, đại diện cho tập thể giáo viên nhà trường phát biểu ý kiến và nêu quyết tâm thực hiện tốt nhiệm vụ năm học. 

Tiếp theo là một học sinh xuất sắc đại diện cho học sinh toàn trường lên đọc cảm tưởng và nêu quyết tâm học tốt, rèn luyện tốt. Cuối cùng là lời phát biểu của một khách mời, thường là đại diện cơ quan quản lý giáo dục cấp trên hoặc lãnh đạo chính quyền địa phương.

Buổi lễ kết thúc. Tôi xem đồng hồ, toàn bộ Lễ Khai giảng năm học mới chỉ diễn ra hơn 60 phút mà mọi công việc, nội dung, mục tiêu, ý nghĩa của ngày khai giảng được giải quyết một cách gọn gàng, trọn vẹn  và vô cùng trang trọng.

Tôi nghĩ nếu học sinh trên mọi miền đất nước đều được dự những Lễ Khai giảng năm học mới như thế thì mái trường sẽ trở nên thân thương và gắn bó với các em biết bao. 

Và chắc chắn, những Lễ Khai giảng như thế này sẽ truyền lửa tình yêu quê hương đất nước, tình yêu con người, tình yêu cái đẹp và khát vọng học tập, phấn đấu cho các thế hệ măng non của chúng ta.

Tôi cũng đã được dự nhiều Lễ Khai giảng quá rườm rà, lộn xộn, khiến cho tất cả mọi người đều mệt mỏi, khó chịu. Việc đón tiếp và chờ đợi đại biểu đến dự quá lâu, thời gian tổ chức kéo dài, bài diễn văn Hiệu trưởng thì tràng giang đại hải, các nội dung thiếu liên tục, có nhiều đoạn hẫng, học sinh lớp đứng lớp ngồi, các chương trình văn nghệ không được chuẩn bị chu đáo. 

Không hiếm trường sau buổi lễ còn tổ chức ăn uống. Kinh hãi nhất là tổ chức muộn, khi nắng đã lên cao. Có những năm, 9 - 10h sáng ngày 5 tháng 9, nắng đã chói chang. Học sinh từ 6 đến 10 tuổi đứng ngồi quá lâu dưới nắng, cá biệt có em còn bị xỉu ngã. 

Tôi nghĩ, để tổ chức được một Lễ Khai giảng gọn nhẹ, trang trọng và sâu lắng, Ban Giám hiệu và tập thể giáo viên phải bàn bạc thống nhất, bỏ bớt những thứ rườm rà, có kế hoạch chu đáo, có sự phân công từng mảng công việc hợp lý, có sự chuẩn bị kĩ từ trước, có phương án dự phòng khi thời tiết xấu …

Mong sao ngày 5 tháng 9 hàng năm, các trường Tiểu học trên mọi miền đất nước chúng ta đều là ngày khai giảng thật đẹp, thật gọn gàng, để lại ấn tượng sâu đậm và thiêng liêng trong tâm hồn các cháu, đặc biệt là học sinh lớp 1.
Chúng tôi mạnh dạn đề xuất nội dung, cách thức và thời gian Tổ chức Lễ Khai giảng năm học mới ở trường Tiểu học như sau:                                         

Độc giả có sáng kiến, góp ý nội dung cho buổi Lễ Khai giảng năm học mới được thực sự là "ngày hội" của học sinh, có thể gửi bài viết theo địa chỉ email: toasoan@giaoduc.net.vn

Tiêu đề bài viết do Tòa soạn đặt.