Thu phí ô tô vào ga hàng không là sự mập mờ, đánh tráo khái niệm

Đề xuất vô lý 

Cục Hàng không Việt Nam vừa kiến nghị gửi Bộ Giao thông Vận tải về việc tạm dừng việc thu phí ô tô vào ga hàng không. Tuy nhiên, việc dừng hay không phải chờ ý kiến của Bộ Giao thông Vận tải.

Trong khi đó, Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) vừa đề xuất bổ sung vào danh mục “dịch vụ phi hàng không thiết yếu” do Bộ Giao thông Vận tải quản lý giá.

Thực tế, kết luận của Thanh tra Chính phủ đã chỉ rõ, đất xây dựng đường dẫn vào nhà ga được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất.

Hơn nữa, dù biết dịch vụ đường dẫn vào nhà ga là dịch vụ phi hàng không tại các cảng hàng không, sân bay không được quy định trong danh mục dịch vụ phi hàng không thiết yếu theo Thông tư 36 của Bộ Giao thông Vận tải.

Thay vì xin lỗi, tìm hướng xử lý số tiền đã thu sai quy định, phía ACV lại đưa ra kiến nghị nhằm hợp thức hóa, lấp liếm số tiền thu sai bị dư luận chỉ trích cũng như đưa ra đề xuất này tiếp tục được thu khoản phí ô tô vào ga hàng không vào “dịch vụ phi hàng không thiết yếu” .

Phía ACV cho rằng,  dịch vụ đường dẫn vào nhà ga là dịch vụ bắt buộc sử dụng, tác động đến số đông.

Từ đây, ACV kiến nghị Nhà nước coi đây là dịch vụ phi hàng không thiết yếu, được Nhà nước quản lý giá theo quy định trong Luật Hàng không dân dụng Việt Nam.

Trước đó, Kết luận của Thanh tra Chính phủ đã chỉ rõ, có tới 21/22 cảng hàng không do Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam quản lý đang thu tiền dịch vụ sử dụng đường dẫn vào nhà ga hàng không đối với các ô tô đưa, đón trả khách (không sử dụng dịch vụ trông, giữ xe; chỉ tạm dừng dưới 3-5 phút để đón, trả khách) với mức giá vé lượt 7.000-30.000 đồng và vé tháng từ 600.000 đến 1.650.000 đồng.

Chỉ tính từ ngày 1/10/2012 đến 31/12/2015, tổng doanh thu từ việc thu phí trái quy định trên lên đến trên 550 tỷ đồng.

Cũng theo Thanh tra Chính phủ, việc thu này tuy mang lại lợi ích cho ACV và cho Nhà nước (khi ACV chưa cổ phần hóa), nhưng lại vi phạm các quy định pháp luật, gây thiệt hại cho hành khách và hiện chưa có hướng khắc phục triệt để.

Đáng nói, dù Thanh tra Chính phủ đã kết luận về khoản thu phi lí này, tuy nhiên những ngày vừa qua việc thu phí ô tô của tài xế đón trả khách vẫn diễn ra tại sân bay Nội Bài và một số sân bay khác.

Trước đề xuất bổ sung thu phí ô tô vào ga hàng không vào danh mục “dịch vụ phi hàng không thiết yếu” đã vấp phải sự phản ứng của không ít chuyên gia pháp lý cũng như các nhà chuyên môn.

Các chuyên gia cho rằng, việc thu phí ô tô vào ga hàng không đón trả khách, người nhà là cách làm áp đặt, tùy tiện cần phải xóa bỏ ngay. Ảnh: Ngọc Quang

Nợ người dân một lời xin lỗi

Trao đổi với phóng viên Báo Điện tử Giáo dục Việt Nam, Luật sư Lê Minh Trường – Công ty Luật Minh Khuê thẳng thắn chỉ ra: “Việc thu phí trong lĩnh vực hàng không được quy định trong luật có hai văn bản đó là Nghị định 102 năm 2015 hướng dẫn về quản lý khai thác cảng hàng không sân bay và được hướng dẫn cụ thể bởi Thông tư số 17 năm 2016 của Bộ Giao thông Vận tải.

Tuy nhiên, qua đối chiếu, tìm hiểu thì không hề có khái niệm về việc thu phí này trong luật.

Như vậy, đề xuất thu phí trên nếu được Bộ Giao thông Vận tải thông qua thì rõ ràng có sự mập mờ, đánh tráo khái niệm ở đây.  

Đối với cơ quan quản lý Nhà nước muốn thu khoản phí này cần phải có thông tư hướng dẫn rõ về các mức phí, biểu phí được áp dụng và thông tin đến người dân để đảm bảo khách quan, minh bạch trong hoạt động thu phí này”.

Luật sư Trường cũng cho rằng: “Trong thời gian xử lý trách nhiệm cần tạm dừng việc thu phí. Làm rõ đơn vị tiến hành thu sai thì quy trách nhiệm thuộc về ai? Khoản phí thu sai đó sẽ được xử lý như thế nào?

Đáng nói, từ khi có kết luận của Thanh tra Chính phủ, nhưng người dân chưa nhận được sự xin lỗi công khai từ lãnh đạo các đơn vị đã tiến hành thu phí sai quy định”.​

Luật sư Lê Minh Trường cho rằng, đối chiếu các văn bản pháp luật không có khái niệm thu phí ô tô vào đường dẫn ga hàng không. Ảnh: NVCC.

Đồng quan điểm, chuyên gia nghiên cứu giao thông- Tiến sĩ Nguyễn Xuân Thủy nhấn mạnh: “Cần phải xóa bỏ ngay việc thu phí ô tô đưa đón trả khách vào ga hàng không, bởi tất cả các chi phí dịch vụ hàng không đã vào giá vé. Việc thu phí này là rất vô lý và mang nặng tính áp đặt.

Các phương tiện ô tô, taxi có quyền đi vào khu vực ga đưa đón hành khách. Sân bay cũng là đầu mối giao thông nên anh không phải muốn đặt ra mức phí và thu phí vô lý đối với người dân thế nào cũng được”.

Chuyên gia Nguyễn Xuân Thủy cho rằng: “Cảng hàng không không có quyền “ngăn sông cấm chợ”, không có quyền áp đặt những thuế phí vô lý đối với các phương tiện chỉ vào ga đưa đón trả khách 3-5 phút. Chỉ thu phí dịch vụ đối với ô tô, phương tiện gửi xe ở bãi xe khi người dân có nhu cầu gửi”.

Tiến sĩ Nguyễn Xuân Thủy nhấn mạnh, cần phải xóa bỏ ngay việc thu phí ô tô vào đường dẫn ga hàng không. Đó là cách làm áp đặt rất vô lý và cần phải xin lỗi người dân. Ảnh: Giaoduc.net.vn

Trước câu hỏi của phóng viên, có hay không việc thu sai quy định của cảng hàng không phải xin lỗi người dân?

Tiến sĩ Nguyễn Xuân Thủy cho hay: "Cần phải làm rõ số tiền thu hơn 550 tỷ đồng nhằm mục đích gì, sử dụng ra sao? Văn hóa, trách nhiệm của đơn vị thu tiền trái quy định của người dân phải xin lỗi người dân trước tiên về cách làm tùy tiện của mình. Tuy nhiên, đến nay chưa thấy cá nhân, tổ chức nào đứng ra xin lỗi về việc này.

Như người Nhật, cây kem 24 năm vẫn một giá, khi người ta chỉ tăng rất ít khoảng 0,5% thì đã phải cúi đầu xin lỗi người dân. Điều đó cho thấy không phải anh muốn thu phí thế nào thì thu, thu một cách bừa bãi, tùy tiện được, thu ít mà sai cũng phải xin lỗi.

Trong việc này phản ứng của Bộ Giao thông Vận tải cũng rất chậm, khi Thanh tra Chính phủ đã có kết luận sai phạm trong việc thu phí này, nhưng vẫn để tình trạng thu phí xảy ra.

Lẽ ra Bộ Giao thông Vận tải phải xin lỗi ngay người dân và có quyết định dừng thu phí ô tô ra vào ga hàng không ngay lập tức".