Thúc đẩy triển khai cơ chế Sandbox trong kinh tế chia sẻ tại Việt Nam

Tọa đàm "Thúc đẩy triển khai cơ chế Sandbox trong kinh tế chia sẻ tại Việt Nam".

Theo ông Lê Trọng Minh, Tổng Biên tập Báo Đầu tư, đơn vị tổ chức buổi Tọa đàm, Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư mở ra nhiều cơ hội, đồng thời cũng đặt ra nhiều thách thức đối với mỗi quốc gia, tổ chức và cá nhân; đã và đang tác động ngày càng mạnh mẽ đến tất cả các lĩnh vực của đời sống kinh tế, xã hội đất nước.

Nhằm cụ thể hóa nhận thức và hành động, mới đây nhất, Bộ Chính trị đã có Nghị quyết số 52-NQ/TW về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Trước đó, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành chỉ thị về nâng cao năng lực tiếp cận cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và phê duyệt Đề án thúc đẩy mô hình kinh tế chia sẻ. 

Nghị quyết 52 đã xác định mục tiêu tổng quát là: “Tận dụng có hiệu quả các cơ hội do cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đem lại để thúc đẩy quá trình đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế gắn với thực hiện các đột phá chiến lược và hiện đại hoá đất nước; phát triển mạnh mẽ kinh tế số; phát triển nhanh và bền vững dựa trên khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và nhân lực chất lượng cao; nâng cao chất lượng cuộc sống, phúc lợi của người dân; bảo đảm vững chắc quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường sinh thái.”

Để làm điều đó, Nghị quyết 52 cũng chỉ rõ phải: “Xây dựng cơ chế quản lý phù hợp với môi trường kinh doanh số, tạo thuận lợi cho đổi mới sáng tạo.

Sớm ban hành khung thể chế thử nghiệm có kiểm soát đối với các công nghệ, sản phẩm, dịch vụ, mô hình kinh doanh mới hình thành từ cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Quy định rõ phạm vi không gian và thời gian thử nghiệm. Nghiên cứu, xây dựng các khu thử nghiệm dành cho doanh nghiệp công nghệ theo mô hình tiên tiến của thế giới.

Thực hiện định danh, công nhận, xây dựng hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn đối với các sản phẩm, công nghệ, mô hình kinh doanh mới.

Ông Lê Trọng Minh cho biết: “Việc đổi mới tư duy quản lý kinh tế, xây dựng và hoàn thiện các cơ chế phù hợp, đặc biệt với những ngành kinh doanh mới như kinh tế chia sẻ, Fintech,… đòi hỏi những giải pháp quyết liệt từ tạo lập khung khổ chính sách tới hành động của các cơ quan quản lý nhà nước. Trong đó tư duy chấp nhận những cái mới chưa có tiền lệ là quan trọng nhất.

Đây không chỉ là yêu cầu riêng tại Việt Nam, mà với kinh nghiệm thực tế trên thế giới, khái niệm “điều chỉnh thử nghiệm - regulatory sandbox” đã được hơn 30 nước sử dụng sau khi ra đời tại Vương quốc Anh năm 2015.

Thực tế đã chứng minh rằng, sandbox là cái nôi để cho các ý tưởng mới, các công nghệ mới có dư địa phát triển, các doanh nghiệp startup rất cần một môi trường như vậy”.

Tại Tọa đàm, đại diện các cơ quan quản lý, các chuyên gia và doanh nghiệp đã thảo luận về sự cần thiết, kinh nghiệm quốc tế và các khuyến nghị về việc xây dựng một cơ chế Sandbox phù hợp với Việt Nam.

Ông Đào Đình Khả, Vụ trưởng Vụ Công nghệ thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông).

Theo ông Đào Đình Khả, Vụ trưởng Vụ Công nghệ thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông), để hoàn thiện thể chế tạo thuận lợi cho quá trình chuyển đổi số quốc gia một loại các vấn đề liên quan đến các quy định pháp lý đã được đặt ra cần giải quyết.

Do tính mới và các tác động của các quy định này cần được đánh giá để xác định mức độ ảnh hưởng đến các bên có liên quan nói riêng vã xã hội nói chung, Sandbox là một cách tiếp cận có tính khả thi cao.

Tiến sĩ Trần Thị Quang Hồng, Trưởng Ban Nghiên cứu pháp luật Dân sự - Kinh tế, Viện Khoa học pháp lý - Bộ Tư pháp.

Còn theo Tiến sĩ Trần Thị Quang Hồng, Trưởng Ban Nghiên cứu pháp luật Dân sự - Kinh tế, Viện Khoa học pháp lý - Bộ Tư pháp thì việc triển khai cơ chế sandbox (regulatory sandbox) đòi hỏi cơ quan quản lý phải vượt qua chức năng thực thi pháp luật thông thường và có sự chủ động nhất định trong việc tiến hành các biện pháp quản lý cụ thể.

Đồng thời, sự chủ động đó phải có những ràng buộc nhất định để đảm bảo quá trình thử nghiệm được thực hiện công bằng, hiệu quả và đồng bộ, tránh lạm quyền, phục vụ được cho mục tiêu là không làm mất cơ hội ứng dụng công nghệ mới do các quy tắc pháp luật chậm được ban hành hay thay đổi, đồng thời qua đó xác định được các yêu cầu thay đổi pháp luật phù hợp với yêu cầu điều chỉnh các vấn đề phát sinh từ công nghệ mới sau thử nghiệm. Đây là những vấn để cần được giải quyết để thúc đẩy sự hình thành các Regulatory Sandbox ở Việt Nam.

Tiến sĩ Nguyễn Quang Đồng, Viện trưởng Viện nghiên cứu chính sách và phát triển Truyền thông.

Phát biểu góp ý tại Tọa đàm, Tiến sĩ Nguyễn Quang Đồng, Viện trưởng Viện nghiên cứu chính sách và phát triển Truyền thông (IPS) khuyến nghị, hai giải pháp tập trung cho hai vấn đề: (1) tạo hành lang pháp lý cho sandbox nói chung; (2) thực thi cấp phép sandbox.

Trong đó, ưu tiên lớn nhất là Chính phủ cần thành lập ngay tổ công tác của Chính phủ về sandbox gồm lãnh đạo các bộ chính gồm bộ Thông tin Truyền thông, Bộ Tư pháp, Ngân hàng Nhà nước, Bộ Giao thông vận tải và Bộ Công thương để điều phối và thực thi thống nhất tầm nhìn chính sách của Chính phủ về chính sách công nghệ.

Về phía các Doanh nghiệp tham dự buổi tọa đàm cũng hoàn toàn ủng hộ Đề án thúc đẩy mô hình kinh tế chia sẻ và tin tưởng vào Nghị quyết 52 sẽ là tiền đề tốt để xây dựng khung pháp lý cho cơ chế sandbox, tạo một môi trường kinh doanh bình đẳng, tạo động lực cho sự phát triển của nền kinh tế.

Đại diện các cơ quan quản lý nhà nước, các chuyên gia và lãnh đạo các doanh nghiệp cũng đã thảo luận thêm nhiều vấn đề liên quan tới lĩnh vực thanh toán điện tử và phương thức quản lý nhà nước phù hợp nhằm khuyến khích và phát triển các doanh nghiệp trong lĩnh vực này, đóng góp cho sự phát triển chung của kinh tế xã hội Việt Nam trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.

Thanh toán điện tử, một trong những lĩnh vực hoạt động của fintech, đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế chia sẻ và thông qua đó góp phần đẩy mạnh định hướng xây dựng nền kinh tế không dùng tiền mặt của Chính Phủ.

Tại buổi tọa đàm, bên cạnh những đề xuất của các chuyên gia, các doạnh nghiệp tham dự cũng đã đưa ra các đề xuất xây dựng cơ chế và quản lý sandbox và nhận được sự ủng hộ của các đại diện các cơ quan quản lý nhà nước.