Người H’Mông tổ chức vào mùa xuân, vì họ quan niệm đây là mùa vạn vật sinh sôi nảy nở và kiêng kỵ tuyệt đối không tổ chức đám cưới vào mùa mưa, hay có sấm sét.
Lễ vật cho đám rước dâu gồm thịt lợn, thịt gà, rượu ngô, thuốc lào, tiền mặt và cả những vật dụng hàng ngày như túi vải, ô đen đều được để trong gùi đan bằng mây.
 |
| Cô dâu chú rể người H'Mông trong lễ đón dâu. Ảnh: Tùng Dương. |
Ông trưởng họ đại diện cho nhà trai tìm một người có uy tín và có tài ca hát để làm "ông mối". Ông mối sẽ dẫn toàn bộ đoàn đón dâu trong suốt ngày cưới.
Trước khi đi đón dâu, ông trưởng họ bàn giao đồ lễ cho ông mối và phân chia công việc cho mọi người. Những cố gái trẻ sẽ gùi lễ vật và ai cũng mặc rất đẹp trong trang phục truyền thống.
Ông mối hướng dẫn chú rể cùng phù rể vái lạy tổ tiên trời đất. Chú rể mặc đồ màu tràm truyền thống được dệt bằng sợi lạnh, vái 2 lạy tổ tiên ở trong nhà và 2 lạy trời đất.
 |
| Đoàn nhà trai chuẩn bị đi đón dâu. Ảnh: Tùng Dương. |
Họ cùng nhau uống một chén rượu rồi đi một vòng quanh bàn thờ để xin phép tổ tiên. Trước khi lên đường đi đón dâu, ông mối hát bài “Xin chiếc ô đen” và nhận túi vải từ tay ông trưởng họ nhà trai.
Theo phong tục của người H'Mông, khi đoàn đón dâu đến cửa nhà gái thì ông mối sẽ phải hát bài "xin mở cửa” rồi sau đó mới bước vào.
Đoàn đón dâu bước vào trong nhà, đại diện nhà gái ra đón tiếp, họ mời nhau thuốc lào, uống rượu, lúc này ông mối cất lời hát bài “Xin bàn ghế”.
Khi bài hát vừa dứt thì bàn rượu được bày ra để mời họ nhà trai, ông mối tiến hành bàn giao đồ lễ cho nhà gái rồi xin phép cho phù dâu vào buồng và dắt cô dâu ra ngoài chào hai họ trước khi về nhà chồng.
Ông mối hướng dẫn chú rể và phù rể vái lạy cám ơn cha mẹ vợ, 2 lạy phía trong để lạy tổ tiên nhà vợ, 2 lạy phía ngoài để lạy trời đất, thổ công rồi xin phép được đón cô dâu về.
Theo tục lệ thì cô dâu và chú rể không được ngoái đầu lại nhìn ngôi nhà của cô dâu khi ra khỏi cửa. Chú rể xòe ô che nắng cho cô dâu trên suốt đường về.
Đoàn đón dâu đi đến nửa đường thì phải dừng chân nghỉ lại làm lễ, bày đồ ăn thức uống ra trên lá chuối đặt dưới đất để ông mối cất tiếng hát mời các vị thần rừng, thần núi, thần khe, thần đèo...
Khi về đến cửa nhà trai, cô dâu, chú rể phải dừng lại ở trước cửa để họ nhà trai mang một con gà trống ra làm phép, quay con gà bên phải, quay bên trái 3 vòng để xua đuổi những điều xấu, đón tiếp những điều may mắn và làm lễ nhập gia cho cô dâu.
Xong các thủ tục đón dâu, nhà trai mở cỗ tiệc đã bày sẵn, ông trưởng họ nhà trai sẽ mời tất cả mọi người cùng ăn uống để chúc mừng hạnh phúc cho cô dâu, chú rể.
Lúc này tiếng khèn, trống, kèn đồng nổi lên với những giai điệu của người H'Mông, mọi người vừa ăn uống, vừa múa hát đến đêm khuya.
Một số hình ảnh độc đáo trong lễ đón dâu của người H'Mông:
 |
| Nhà trai chuẩn bị mâm cơm cúng trước khi đi đón dâu. Ảnh: Tùng Dương. |
 |
| Lễ vật nhà trai mang sang nhà gái để xin đón dâu. Ảnh: Tùng Dương. |
 |
| Ông mối cầm chiếc ô đen dẫn đầu đoàn nhà trai đi đón dâu. Ảnh: Tùng Dương. |
 |
| Nhà gái mời đại diện họ nhà trai uống rượu làm lễ. Ảnh: Tùng Dương. |
 |
| Phù dâu vào buồng dắt cô dâu ra chào hai họ. Ảnh: Tùng Dương. |
 |
| Ông mối và chú rể vái lạy gia tiên nhà cô dâu trước khi đưa cô dâu về nhà chồng. Ảnh: Tùng Dương. |
 |
| Phù dâu đưa cô dâu ra khỏi nhà và trao cho chú rể. Ảnh: Tùng Dương. |
 |
| Cô dâu và chú rể người H'Mông trong ngày cưới. Ảnh: Tùng Dương. |
 |
| Họ nhà trai làm lễ cúng thần rừng, thần suối trên đường đón cô dâu về nhà chồng. Ảnh: Tùng Dương. |
 |
| Cô dâu phải đứng trong lúc nhà trai làm lễ cúng thần rừng. Ảnh: Tùng Dương. |
 |
| Nhà trai dùng con gà trống làm phép trước khi cô dâu bước vào nhà chồng. Ảnh: Tùng Dương. |
 |
| Tiệc rượu của nhà trai được bày ra mời hai họ khi lễ đón dâu kết thúc. Ảnh: Tùng Dương. |
Người H'mông quan niệm rằng của hồi môn mà nhà gái cho con khi về nhà chồng phải qua 3 ngày mới được mở ra xem và đó thường là váy áo, vải vóc, chăn màn… Tuy nhiên, với những gia đình khá giả thì có cả bạc trắng hoặc tiền.
