Vượt qua những khó khăn, thách thức khi vừa phải đi làm vừa đảm bảo thành tích nghiên cứu, tháng 07/2025, Nguyễn Thị Thanh Hà (sinh năm 1992, Thành phố Hồ Chí Minh) đã xuất sắc trúng tuyển Học bổng MEXT của Chính phủ Nhật Bản cho chương trình đào tạo nghiên cứu sinh.
Hiện, chị đang là nghiên cứu sinh chuyên ngành Y khoa, Khoa Sinh học phân tử và Hóa sinh, thuộc Trường Sau đại học Y, Nha khoa và Dược, Đại học Okayama.
Ứng viên nên thể hiện rõ thế mạnh của bản thân trong hồ sơ
Chia sẻ với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, chị Hà cho hay, học bổng MEXT của Chính phủ Nhật Bản là học bổng danh giá, được hỗ trợ toàn bộ học phí và sinh hoạt phí hàng tháng cho người học.
“Rất nhiều bạn khi có nhu cầu đi du học đều mong muốn đạt được học bổng toàn phần, bởi đó là sự bảo đảm về tài chính, nhất là với nghiên cứu sinh để có thể toàn tâm cho việc học tập và nghiên cứu. Tôi cũng không ngoại lệ”, chị Hà cho hay.
Kể lại hành trình nỗ lực cho học tập và nghiên cứu của mình, chị cho hay, sau khi tốt nghiệp cử nhân Công nghệ sinh học, chị không học lên cao học ngay mà làm việc tại Trung tâm sinh học phân tử tư nhân, tham gia các hoạt động thực nghiệm của phòng Lab tại đây.
Tuy nhiên, cảm giác “bị tụt lại so với chính mình” đã khiến chị quyết tâm quay lại giảng đường, theo học chương trình đào tạo thạc sĩ ngành Di truyền tại Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh. Vừa tham gia công việc thực nghiệm và nghiên cứu, vừa học cao học, với những nỗ lực không ngừng, chị đã xuất sắc đạt điểm luận văn tốt nghiệp 9,05, và một phần kết quả của luận văn đã được công bố trên Tạp chí Y học Thành phố Hồ Chí Minh năm 2021.
Có thể nói rằng, kết quả của luận văn tốt nghiệp thạc sỹ cùng những thành tích trong quá trình nghiên cứu đã tiếp tục giúp cô gái Việt nhìn nhận rõ năng lực nghiên cứu của mình để tiếp tục phấn đấu học ở trình độ cao hơn.
“Quãng thời gian vừa học cao học vừa làm thực nghiệm nghiên cứu tuy khá vất vả nhưng đã mang đến cho tôi những kỹ năng quý giá. Những kinh nghiệm đó đã thôi thúc tôi tiếp tục con đường nghiên cứu chuyên sâu, phát triển năng lực và thực hiện ước mơ cống hiến cho ngành Y học Việt Nam. Với mong muốn được học hỏi và đóng góp, tôi đã chọn Nhật Bản làm điểm đến du học cho chương trình đào tạo nghiên cứu sinh vì đây là quốc gia có nền y tế tiên tiến với những thành tựu khoa học ấn tượng và nhiều điểm tương đồng với ngành Y học của nước ta”, chị Hà chia sẻ.
Cũng theo nữ nghiên cứu sinh, đây là lần đầu tiên chị tìm hiểu về việc du học và cũng tự mình lên kế hoạch, chuẩn bị tất cả các khâu. Chị bắt đầu bằng việc tìm kiếm thông tin về các giáo sư và phòng thí nghiệm tại Nhật Bản. Sau quá trình tìm hiểu, Hà nhận thấy hướng nghiên cứu về sản phẩm và cơ chế sinh học phân tử phù hợp nhất với bản thân. Với mong muốn thử thách và nâng cao năng lực, chị đã quyết định chọn con đường nghiên cứu sinh, tập trung vào cơ chế sinh học phân tử của hệ thần kinh.
Thông tin thêm, chị Hà cho biết, để có cơ hội trúng tuyển học bổng MEXT của Chính phủ Nhật Bản đào tạo trình độ tiến sĩ, ứng viên cần có điểm GPA tốt nghiệp trình độ thạc sĩ đạt tối thiểu 2.3/3.0 (điểm đã được quy đổi theo tiêu chuẩn MEXT của Nhật Bản); có ít nhất hai bài báo quốc tế uy tín cùng khả năng ngoại ngữ tốt và đặc biệt là khả năng nghiên cứu nổi trội.
Hồ sơ của chị không có điểm GPA quá nổi bật, song thế mạnh của chị nằm ở năng lực nghiên cứu thực nghiệm suốt 10 năm qua, cùng thành tích luận văn tốt nghiệp thạc sỹ đạt 9,05 và một số công bố quốc tế.
Có thể nói, dù con đường học tập có đôi lúc bị ngắt quãng vì công việc, song chị chưa bao giờ cảm thấy hối tiếc. Bởi, chính quãng thời gian đó đã giúp chị tích lũy kỹ năng, học hỏi rất nhiều từ chuyên gia và đồng nghiệp.
Thành tích nghiên cứu chính là điểm cộng quan trọng nhất trong hồ sơ xin học bổng của chị. Trong các đề tài đã thực hiện, chị tâm đắc nhất là luận văn thạc sĩ về “Khảo sát các bất thường nhiễm sắc thể ở bệnh nhân đau tủy xương” của mình. Nghiên cứu này thực hiện trên 234 bệnh nhân đã chỉ ra tình trạng bệnh có xu hướng trẻ hóa và phát hiện nhiều trường hợp có những đột biến phức tạp khi kết hợp nhiều kỹ thuật khảo sát thay vì chỉ sử dụng đơn lẻ, nhằm hỗ trợ tối đa cho việc lựa chọn phác đồ điều trị kịp thời và phù hợp nhất cho bệnh nhân.
Hơn nữa, trong quá trình làm việc và tham gia nghiên cứu tại Việt Nam, chị cũng có cơ hội được kết hợp với một số bác sĩ và chuyên gia đóng góp vào một số công bố khoa học quốc tế.
Với những kinh nghiệm đã có, chị Hà cho rằng, ứng viên khi muốn xin học bổng du học nên thể hiện rõ thế mạnh của bản thân trong hồ sơ và khi phỏng vấn với hội đồng xét duyệt học bổng.
May mắn chỉ đến với những ai đã chuẩn bị kỹ lưỡng và nỗ lực bền bỉ
Việc giành được học bổng toàn phần cho chương trình đào tạo nghiên cứu sinh không hề dễ dàng mà đòi hỏi ứng viên cần phải có sự kiên nhẫn và chuẩn bị kỹ lưỡng.
Từ khi quyết định xin học bổng vào đầu năm 2023, chị Hà mới bắt đầu ôn tập lại tiếng Anh, ôn luyện thi chứng chỉ IELTS và đến tháng 10/2024 mới thi đạt yêu cầu. Thế nhưng, trình độ ngoại ngữ cao không đồng nghĩa với khả năng trả lời tốt trước hội đồng xét tuyển.
Trước khi trúng tuyển học bổng MEXT, chị từng bị một trường đại học khác tại Nhật Bản từ chối cấp học bổng do sự chưa chuẩn bị đầy đủ. Lần đầu tiên tham gia phỏng vấn với giáo sư nước ngoài, chị nhận thấy mình thiếu kỹ năng và sự tự tin cần thiết.
Sau lần đó, gần như mỗi ngày chị đều rèn luyện kỹ năng phỏng vấn, tập trình bày Kế hoạch nghiên cứu - Research Plan, làm rõ điểm mạnh bản thân và tìm hiểu kỹ những hướng nghiên cứu, công trình nghiên cứu của trường mình ứng tuyển. Việc chuẩn bị kỹ càng và nhuần nhuyễn như vậy là yếu tố rất quan trọng để đạt được học bổng toàn phần.
“Khi tôi nhận được tin trúng tuyển học bổng du học của Chính phủ Nhật Bản, nhiều người chúc mừng và nói tôi may mắn. Tôi trân trọng những lời chúc đó, nhưng vẫn tin rằng sự may mắn này đến từ quá trình chuẩn bị kỹ lưỡng và nỗ lực bền bỉ trong suốt thời gian qua”, chị Hà xúc động kể lại.
Trên thực tế, không ít người từng đi làm có nỗi lo giống chị Hà do đã đi làm nhiều năm, việc học bị gián đoạn, khó có thể quay lại. Với chị Hà, áp lực còn lớn hơn nữa khi học bổng MEXT quy định ứng viên tham gia xét duyệt không được quá 34 tuổi. Điều đó đồng nghĩa, chị chỉ có hai năm (2025 và 2026) để nỗ lực giành suất học bổng.
Để vượt qua được mọi thách thức, khó khăn khi chuẩn bị xin học bổng du học, chị Hà cho rằng, các ứng viên đừng để những định kiến hay lời nói tiêu cực chi phối bản thân. Đã có lúc chị từng hoài nghi về năng lực của mình khi đối mặt với nhiều áp lực, cho đến khi một người bạn thân đã động viên: “Bạn giỏi mà, bạn có thể làm được”. Chính lời động viên giản dị ấy đã giúp Hà lấy lại niềm tin, vực dậy tinh thần và quyết tâm theo đuổi đến cùng ước mơ. Theo chị Hà, dù là lời khen hay chê, tất cả đều có thể tác động đến chúng ta, quan trọng là đừng để những lời nói đó định nghĩa bản thân và hãy tin vào sự nỗ lực của bản thân một cách bền bỉ và bình tĩnh.
Chia sẻ về dự định trong tương lai, nữ nghiên cứu sinh cho hay, các nghiên cứu về thần kinh hiện nay ở Việt Nam phần lớn tập trung vào khía cạnh lâm sàng và điều trị. Trong khi đó, những những nghiên cứu chuyên sâu về cơ chế phân tử của các bệnh lý thần kinh từ gen, phân tử, tín hiệu còn tương đối ít và chưa phát triển mạnh.
Chính vì vậy, chị hi vọng sẽ tích cực phát triển hướng nghiên cứu này trong thời gian du học ở Nhật Bản để trở về Việt Nam, đóng góp vào sự phát triển ngành Y học nước nhà.
Trong quá trình nghiên cứu, chị Nguyễn Thị Thanh Hà đã là tác giả/đồng tác giả của một số công trình tiêu biểu:
[1]. Khảo sát các bất thường nhiễm sắc thể trên người bệnh đa u tủy xương bằng kỹ thuật nhiễm sắc thể đồ tại Bệnh viện Chợ Rẫy, Nguyễn Thị Thanh Hà, Suzanne Monivong Cheanh Beaupha, Trần Thanh Tùng, Phan Thị Xinh, Tạp chí y học TP. Hồ Chí Minh, Tập 25, Số 6, 2021.
[2]. Spectrum of HBB gene mutations among 696 β– thalassemia patients and carriers in Southern Vietnam Co-author with Dr. Phan Thi Xinh. Published in Molecular Biology Reports, Springer, Vol 49, Issue 4, 2021
[3]. Cytogenetic characteristics of de novo acute myeloid leukemia in Southern Vietnam Co-author with Dr. Lai Thi Thanh Thao. Published in Asian Pacific Journal of Cancer Prevention, Vol 24, Issue 5, 2023
[4]. Spectrum of WAS gene mutations in Vietnamese patients with Wiskott–Aldrich syndrome Co-author with MS. Ho Quoc Chuong. Published in Pediatrics International, Vol 66, Issue 1, 2024
