Vụ cháy chung cư mini trên địa bàn quận Thanh Xuân (Hà Nội) vào đêm 12/9 vừa qua đã gây rúng động dư luận khi trở thành thảm họa gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng về người và của.
Chung cư mini này vốn là một công trình xây dựng sai phép, vượt tầng và không đảm bảo điều kiện an toàn phòng cháy, chữa cháy theo quy định. Không riêng căn chung cư mini này xây dựng sai phép, trên địa bàn thành phố Hà Nội hiện nay còn có nhiều công trình tương tự.
Đằng sau công trình vượt tầng ‘có thế lực chống lưng’ - nguyên Bí thư Thành ủy Hà Nội Phạm Quang Nghị nói như vậy về thực trạng xây dựng sai phép chung cư mini ở Hà Nội bên lề Hội nghị đóng góp ý kiến vào dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) do Thành ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân thành phố tổ chức sáng 18/9.
Phải tìm ra những “cái tên” đứng đằng sau các công trình sai phép
Trao đổi về vấn đề này, ông Nguyễn Túc - Ủy viên Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam bày tỏ: “Tôi rất đồng tình với ý kiến của nguyên Bí thư Thành ủy Hà Nội Phạm Quang Nghị về việc đằng sau các công trình sai phép có thế lực chống lưng.
Không chỉ vậy, rất nhiều cán bộ, lãnh đạo cũng đã từng chỉ ra rằng, sở dĩ, nhiều chủ trương, nghị quyết của Đảng và Nhà nước không được thực hiện đến nơi, đến chốn, do có lực lượng chống lưng như vậy.
Riêng vấn đề đối với các công trình xây dựng, tôi thấy xảy ra rất rõ, tình trạng “phạt cho tồn tại” là chuyện không phải chỉ xuất hiện ở Hà Nội, mà hầu hết các công trình tư nhân đều như vậy, trong đó, thể hiện rõ nét nhất có thể kể đến tình hình các công trình của “đại gia điếu cày” Lê Thanh Thản...”.
Chia sẻ với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, ông Cao Đình Thưởng - nguyên Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Phú Thọ cũng cho rằng: “Các quy định pháp luật đã cơ bản đầy đủ, chế tài cũng đủ mạnh, nhưng việc thực hiện còn nhiều yếu kém. Chẳng hạn, sau khi cấp phép, có vi phạm lại không nghiêm khắc xử lý. Hiện tượng “phạt cho tồn tại” là hiện tượng khá phổ biến, mà như vậy thì phạt không có ý nghĩa gì.
Có khi, chỉ cần vài tích tắc, chủ đầu tư nhẩm tính, thấy rằng nộp phạt có lợi hơn “cắt ngọn” công trình, nên sẵn sàng nộp phạt.
Như nguyên Bí thư Thành ủy Hà Nội Phạm Quang Nghị vừa rồi có phát biểu “chắc chắn có chống lưng”, trong đó chắc hẳn có "chống lưng",... “làm ngơ” để công trình tồn tại”.
Trao đổi với phóng viên, ông Lê Như Tiến - nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng (nay là Ủy ban Văn hóa, Giáo dục) của Quốc hội bày tỏ: “Thảm họa vừa qua là một nỗi đau, cũng là bài học cay đắng cho chúng ta trong việc quản lý các khu chung cư, nhất là chung cư mini, đặc biệt là trật tự xây dựng không có đủ điều kiện phòng cháy, chữa cháy.
 |
Ông Lê Như Tiến - nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng (nay là Ủy ban Văn hóa, Giáo dục) của Quốc hội. Ảnh: Thành An. |
Xây dựng vượt tầng, ở trong một ngõ hẹp, các phương tiện cứu hỏa không thể tiếp cận, không có đầy đủ các phương tiện chữa cháy. Đó chính là các khuyết điểm rất lớn của các khu chung cư hiện nay.
Mặt khác, cũng đã có rất nhiều công trình tư nhân của các “đại gia” công trình xây dựng như ông Lê Thanh Thản, cũng như một số tập đoàn có vi phạm mà chịu thiệt hại lớn nhất chính là người dân”.
“Tôi đề nghị chính quyền địa phương các cấp phải vào cuộc, bởi vì địa phương nào cũng có cơ quan quản lý đô thị, quản lý trật tự xây dựng, chính những cơ quan đó cần đề cao tinh thần trách nhiệm hơn hết.
Các cơ quan quản lý nhà nước ở địa phương, các cơ quan bảo vệ pháp luật phải làm thật nghiêm vấn đề này. Nếu không làm nghiêm mà chỉ “phạt cho tồn tại” như lâu nay vẫn làm, chúng ta "vô tình" khuyến khích, tạo điều kiện cho những kẻ vi phạm pháp luật làm liều, lúc đó sai phạm lại chồng sai phạm.
Một vấn đề nữa, theo tôi, cũng cần làm rõ thế lực chống lưng là ai. Khi họ xây trái phép, cơ quan quản lý nhà nước về xây dựng ở đâu?" - ông Lê Như Tiến đề cập.
Công khai, minh bạch để không còn chuyện đi “đường thẳng” vất vả hơn “đường vòng”
Ông Nguyễn Túc đặt ra câu hỏi “Tại sao lại có tình trạng đó?” và lý giải: “Là vì “lợi ích đôi bên”, những người cho tồn tại một công trình sai phép chính là những người đã dính dáng đến ít nhiều.
Tôi rất đồng tình với việc thông qua cuộc tổng rà soát, sẽ tìm ra những “cái tên” đứng đằng sau các công trình sai phép đang tồn tại trên địa bàn thành phố, những ai có liên quan đều phải chịu trách nhiệm. Ngoài ra, phải làm rõ những lợi ích mà mỗi cá nhân được hưởng khi trở thành thế lực chống lưng cho các công trình, tất cả đều phải được công khai, minh bạch”.
 |
Ông Nguyễn Túc - Ủy viên Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Ảnh: Đỗ Thơm. |
Ông cũng chia sẻ thêm: “Trên thực tế, trong khi rất nhiều dự án trên cùng một địa bàn, nhưng đôi khi người “đi đường thẳng” lại không được duyệt, còn “đi đường vòng” lại được, có lẽ do xuất hiện hai từ “sân sau” mới có chuyện “đi đường thẳng” lại vất vả hơn “đi đường vòng”.
Tôi từng chứng kiến, chuyện một gia đình xây một chiếc nhà 4 tầng tại khu dân cư đã khó khăn đủ đường, bị sách nhiễu, vòi vĩnh, chỉ cho xây 2 tầng, nhưng các nhà hàng xóm xung quanh xây đến 6-7 tầng lại không vấn đề gì...
Từ một câu chuyện rất nhỏ để thấy, cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực vẫn còn vất vả và dai dẳng; bởi nó đã thấm vào máu của một bộ phận cán bộ, thậm chí tiêu cực đã vào một bộ phận không nhỏ cán bộ. Tư duy phải có phong bì thì việc mới trơn tru rất ngu hiểm”.
“Chính vì vậy, theo tôi, phải có quy định rất cụ thể, công khai, minh bạch trong mọi trường hợp và cần có sự giám sát chặt chẽ.
Ví dụ, đối với một công trình vượt tầng, khi đã phát hiện ra, phải đưa ra tập thể cùng xem xét, bàn bạc, không phải chỉ có một cá nhân đã được hưởng lợi, chỉ cần ký duyệt là xong. Bây giờ, Mặt trận Tổ quốc cũng có chức năng giám sát, tại sao không lấy ý kiến, sau này, có sai phạm cũng sẽ phải chịu trách nhiệm” - Ủy viên Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam nhấn mạnh.
Sai đến đâu, xử đến đó, kể cả sai phạm trong quá khứ
Theo ông Cao Đình Thưởng, vụ hỏa hoạn gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng vừa qua tại chung cư mini hiện đang khiến rất nhiều người dân cảm thấy hoang mang, để lại hệ lụy khôn lường, chưa kể có thể tạo ra những “cơn sốt ảo” về nhu cầu mua mặt nạ chống độc, thang dây tăng, dẫn đến đẩy giá lên cao... trong khi đó chỉ là giải pháp mang tính tình thế, không căn cơ.
“Căn cơ nhất là phải giải quyết được những công trình vi phạm, sai phép tương tự” - ông nhấn mạnh.
 |
Ông Cao Đình Thưởng - nguyên Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Phú Thọ. Ảnh: Nhật Minh. |
Bên cạnh đó, ông Cao Đình Thưởng cũng chỉ ra: “Sau vụ việc đau lòng trên, Hà Nội hiện đang tiến hành tổng kiểm tra các công trình, đồng thời, các địa phương cũng khởi động kiểm tra điều kiện đảm bảo an toàn phòng cháy, chữa cháy,... tuy là “mất bò mới lo làm chuồng”, nhưng muộn còn hơn không.
Tuy nhiên, công tác kiểm tra, rà soát này có thể sẽ rộ lên một thời gian, nhưng vấn đề là kiểm tra xong xử lý thế nào, có xử lý đến nơi, đến chốn hay không, hay sẽ quay về câu chuyện “đánh trống bỏ dùi” thì đâu lại về đó, giống như “bắt cóc bỏ đĩa”..., không giải quyết được vấn đề, mà còn khiến các nhà thầu, nhà đầu tư “nhờn luật”... vì không đủ răn đe”.
Chính vì vậy, ông Thưởng cho rằng: “Giải pháp căn cơ nhất chính là các cấp, các ngành phải xử lý thật nghiêm, sai đến đâu xử lý đến đó, kể cả vi phạm trong quá khứ. Giống như Đảng và Nhà nước đã và đang thực hiện các biện pháp kỷ luật cán bộ, bây giờ phải làm quyết liệt vấn đề này”.
