Khi tế quạt ma, những người là con dâu trong dòng họ của người quá cố phải mặc bộ đồ rất đẹp gồm: Váy đen, cạp mới, áo ngắn, áo chùng trắng, yếm đỏ, hai tay đeo vòng hạt cườm, tay phải cầm quạt cọ múa, tay trái cầm que gậy, đầu đội mũ quạt trong trí tua hạt cườm, phía trước đặt một chiếc ghế mây (Nguồn: Wiki) |
Mục đích của nghi lễ quạt ma này nhằm tỏ lòng thương tiếc và yêu quý người đã chết, dâu hiền quạt mát cho linh hồn người chết thanh thản. Động tác múa trong nghi lễ quạt ma thường rất đơn giản, người múa quay mặt về phía thầy mo, một tay cầm quạt che trước ngực, một tay cầm gậy chống xuống đất múa theo nhịp chiêng của thầy mo. Động tác từ người dâu cả đến người dâu cuối cùng theo thứ tự đuổi nhau bằng động tác múa hình sóng lượn. |
Thi hài người chết được liệm nhiều lớp vải và quần áo theo phong tục rồi để vào trong quan tài làm bằng thân cây khoét rỗng, bên ngoài được phủ áo vẩy rồng bằng vải. |
Tế quạt ma được tiến hành khi nhà có tang từ khi xảy ra đám tang cho đến lúc đưa người chết về nơi yên nghỉ. Tham gia múa quạt mà là tất cả các con dâu trong gia đình người chết. Họ được sắp sếp theo thứ bậc từ dâu cả đến các cô dâu ở bậc thấp nhất, đứng xung quanh quan tài người chết. |
Khi người chết tắt thở, con trai trưởng trong gia đình sẽ cầm dao nín thở chặt 3 nhát vào khung cửa sổ gian thờ, sau đó gia đình nổi chiêng phát tang. |
Khi người con trai trong gia đình ấy chống gậy tre thì hàng xóm láng giềng biết gia đình ấy có bố mất, nếu chống gậy gỗ thì gia đình có mẹ mất. |
Bên cạnh tế quạt ma, trong đám tang của người Mường còn có lễ tế nhà xe |
Các nàng dâu phải quạt hầu trong lúc linh hồn người quá cố nhòm nhà xe |
Quan tài, dàn thả và sập vong trong tang lễ |
Cờ dùng trong tang lễ của người Mường |
"Nhà minh tinh" trong tang lễ người Mường |
Nơi thờ người quá cố trong tang lễ |
Quả còn dùng để thờ trong tang lễ |
Quả còn và những thứ làm đẹp dùng cho người quá cố trong tang lễ |
Đoàn người phục vụ tang lễ dẫn linh hồn người quá cố nhòm nhà xe |
Thày mo người Mường làm lễ trong đám tang |
Hoàng Lâm (Ảnh: TL)