Chủ trương xã hội hóa các trạm BTS: Lời kêu cứu từ các doanh nghiệp

24/04/2013 13:53
Công Minh
(GDVN) - Ngày 02/04/2010, Thủ tướng Chính phủ đã ra Chỉ thị 422/CT-TTg về việc ưu tiên chính sách xã hội hóa đầu tư cơ sở hạ tầng kỹ thuật bao gồm các trạm phát sóng thông tin di động (trạm BTS). Có thể nói đây là một động thái “chia lửa” cho EVN và các đơn vị viễn thông hàng đầu như Viettel nhờ huy động nguồn lực (vốn) từ giới DN. Điều đáng nói là trong việc chấp hành chủ trương xã hội hóa, cách làm của EVN và Viettel đang gây hại trực tiếp cho các DN tham gia đầu tư…
Tháng 6/2010 EVN mở rộng mạng lưới phủ sóng di động 3G của Cty Thông tin điện lực và kêu gọi các DN tham gia đầu tư xây dựng trạm BTS. Với hy vọng hoàn vốn sau 05 năm và có lợi nhuận từ năm thứ 6, hàng loạt DN đã huy động mọi nguồn vốn (kể cả vay ngân hàng) để xây dựng các trạm BTS cho EVN và đầu tư xã hội hóa cơ sở hạ tầng trạm BTS cho EVN thuê lại.

Cụ thể, các DN bỏ vốn thuê mặt bằng của các nhà dân đáp ứng yêu cầu kỹ thuật của EVN và đầu tư xây dựng trạm bao gồm cột anten, phòng máy, hệ thống điện… với chi phí từ 250 - 400 triệu đồng/trạm BTS.

Trong năm 2010, các trạm này đã hoàn thành và được EVN nghiệm thu đưa vào sử dụng. Mọi việc bắt đầu phát sinh khi EVN đến nay vẫn chưa thanh toán tiền xây dựng trạm BTS cho các nhà thầu xây dựng lúc đó. Theo các điều khoản trong hợp đồng xây dựng trạm BTS ký với các DN, EVN sẽ thanh toán cho bên nhà thầu sau khi nhà thầu xuất trình đầy đủ hồ sơ thanh toán trong thời gian tối đa 60 ngày.



Tuy nhiên, tới thời điểm tháng 5/2012 - các doanh nghiệp xây dựng vẫn chưa được thanh toán theo hợp đồng đã ký kết. Đối với các trạm BTS xây dựng theo phương thức xã hội hóa, EVN vẫn chưa thanh toán cho các doanh nghiệp từ tháng 12/2011. Việc này trực tiếp gây thiệt hại về kinh tế cho những DN, đặc biệt trong bối cảnh nền kinh tế vẫn chưa được vực dậy, kèm theo đó là cơn bão siết nợ từ ngân hàng càng khiến nguy cơ phá sản cận kề với rất nhiều đơn vị đã tham gia góp vốn đầu tư xây dựng các trạm BTS cho EVN.

Niềm tin bị đánh cắp

Chẳng hiểu tới khi nào EVN – Viettel mới có lời giải thích cho hành động áp đặt của mình với các thượng đế - đối tác. Khi nào các nhà thầu mới nhận được số tiền thanh toán từ phía EVN để trả tiền vay ngân hàng cũng như lo toan cân đối cho đời sống cán bộ nhân viên nhằm duy trì sức khỏe DN? – cũng chẳng ai dám đoán chắc về thời điểm ấy.

Việc EVN và Viettel chậm trễ, trì hoãn thanh toán rõ ràng đã gây nhiều thiệt hại về kinh tế cho các DN – nhà thầu đã hoàn thành nghĩa vụ trách nhiệm trong hợp đồng ký kết. DN đình đốn, công nhân nghỉ việc vì DN không có tiền trả lương, sản xuất đình trệ, uy tín giảm sút, mọi yếu tố này đẩy hàng loạt đơn vị vào nguy cơ phá sản.

“Một lần bất tín – vạn sự bất tin” là kim chỉ nam thuộc nằm lòng của giới kinh doanh. Đặc biệt, chữ tín càng trở nên quan trọng với các Tập đoàn, Tổng công ty có thương hiệu ảnh hưởng tầm quốc gia như EVN hay Viettel. Dư luận nói chung và các DN đang đặt câu hỏi về cách làm áp đặt của 2 đơn vị tập đoàn này có nhiều uẩn khúc.

Căn cứ vào đâu EVN – Viettel “dám” đơn phương chấm dứt HĐ trước thời hạn với các DN đầu tư thuê xây dựng trạm BTS? Và cơ sở pháp lý nào cho phép 2 ông lớn trong nền kinh tế chậm trễ, trì hoãn thanh toán tiền cho các bên tham gia đã hoàn thành nghĩa vụ trách nhiệm trong hợp đồng ký kết? Đâu đó đã xuất hiện ý kiến cho rằng liên minh này đã được “bật đèn xanh” từ cơ quan quản lý cấp vĩ mô cho các hành động “ta là một, là riêng, là duy nhất” nêu trên.

Đây là câu chuyện của những nhà hoạch định chính sách, rất khó để lạm bàn sâu. Tuy nhiên, đa phần dư luận vẫn đang băn khoăn về việc làm mang tính độc đoán – chuyên chế của EVN-Viettel có dấu hiệu của việc trái pháp luật Việt Nam khi không tôn trọng, thực thi các điều khoản trong HĐ ký kế với các DN. Đồng thời, liệu chủ trương của Nhà nước về việc khuyến khích đầu tư vào hạ tầng kỹ thuật nói chung và hệ thống hạ tầng viễn thông nói riêng theo hình thức xã hội hóa có được tuân thủ một cách nghiêm túc và hiệu quả theo đúng luật định nếu thiếu chế tài quản lý sát sao những đứa con cả “thiếu gương mẫu” như EVN và Viettel?!

Nếu cách cư xử của EVN – Viettel không được làm rõ, rồi đây sẽ chẳng DN nào “dại gì” tham gia hợp tác đầu tư xã hội hóa với những đơn vị mang tầm tập đoàn quốc gia như một hình thức “trao trứng cho ác” bấp chấp chủ trương kêu gọi, khuyến khích từ Nhà nước.

Chậm trễ trong việc thanh toán tiền thuê trạm BTS

Được biết: Từ thời điểm chuyển giao có hiệu lực theo Quyết định 2151 của Thủ tướng ngày 5/12/2011 đến tháng 4/2012 thì Viettel vẫn chưa thanh toán bất cứ khoản tiền nào cho các doanh nghiệp XHH theo cam kết trong hợp đồng.

Ngày 25/4 chi nhánh Viettel Hà Nội ra thông báo chủ trương tiếp nhận các trạm BTS EVN telecom trong đó chủ trương đơn phương với các công ty XHH như sau: Số lượng trạm BTS bị hủy hợp đồng chiếm 80-95%. Thời điểm thông báo đơn phương chấm dứt hợp đồng có 1 tháng trong khi các doanh nghiệp đã phải trả cho nhiều nhà dân tiền thuê mặt bằng xây dựng trạm BTS hết năm, có những vị trí phải trả hết 5 năm cho nhà dân. Điều này gây thiệt hại cho các doanh nghiệp những khoản tiền khá lớn.

Nhận thấy chủ trương của Viettel sẽ đẩy các doanh nghiệp XHH vào nguy cơ phá sản, ngày 14/5/2012 các doanh nghiệp XHH có gửi đơn lên các cơ quan chức năng của nhà nước. Sau khi xem xét và đối chiếu với quy định hiện hành, các cơ quan chức năng đã có ý kiến, chỉ đạo Tập đoàn viễn thông quân đội và các đơn vị có liên quan kiểm tra giải quyết.

Sau khi có các ý kiến của các cơ quan, ban, ngành, thì Viettel có giải quyết mang tính chất đối phó: thanh toán một phần công nợ cho các công ty XHH. Ngày 12/7/2012, Viettel lần đầu tiên thanh toán tiền thuê trạm BTS từ tháng 1/2012 đến 6/2012, nhưng chưa thanh toán 6 tháng cuối năm 2012 theo cam kết trong hợp đồng.

Tiếp đó, ngày 18/7/2012, chi nhánh Viettel Hà Nội ra thông báo thanh lý hợp đồng thuê CSHT đặt trạm viễn thông. Trong thời gian từ 7/2012 đến 3/2013 nhiều lần các công ty XHH đề nghị Viettel cử người có thẩm quyền đàm phán thanh lý hợp đồng nhưng Viettel vẫn không chịu thực hiện: cử người không đủ thẩm quyền, trong các cuộc hợp không lập biên bản, cố tình chậm trễ thanh toán tiền thuê trạm BTS như trong hợp đồng….


Công Minh