Thăm lại "địa ngục trần gian" giữa núi rừng Tây Bắc

Nhà tù Sơn La được thực dân Pháp xây dựng năm 1908 với diện tích ban đầu là 500 m vuông, chủ yếu dùng để giam cầm tù thường phạm. Ảnh: Cổng chính vào chốn "địa ngục trần gian"

Ngày 3/2/1930 Đảng cộng sản Đông Dương ra đời và lãnh đạo toàn dân tộc Việt Nam tiến hành cuộc Cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân. Hoảng sợ trước phong trào đấu tranh giành độc lập dân tộc của Cách mạng Việt Nam ngày một dâng cao; thực dân Pháp đã mở rộng nhà tù Sơn La thêm 1500 m vuông và 170 m vuông nữa vào năm 1940. Ảnh: Bước vào trong mọi người sẽ bắt gặp những hành lang dài với 2 bên là các phòng giam

Chỉ tính trong giai đoạn 1930 - 1945, quân Pháp đã giam cầm, đầy ải 1.007 lượt chiến sĩ cách mạng Việt Nam và những người yêu nước khác. Đồng thời biến nơi đây thành một địa ngục trần gian để giam cầm, đầy ải và thủ tiêu ý chí đấu tranh của những người Cộng sản Việt Nam. Ảnh: Phía dưới sàn là những con đường được dải đầy sỏi lô nhô để khi tù nhân có muốn vượt ngục cũng không thể chạy nhanh

Nhưng cũng chính nơi tù đầy tăm tối này, hơn bao giờ hết khí tiết của người chiến sĩ cộng sản đã toả sáng và thắp lên ngọn lửa đấu tranh cách mạng khắp núi rừng Tây Bắc. Cũng chính nhà tù này đã trở thành một trường học cách mạng vĩ đại rèn luyện và bổ xung cho Đảng, cho Cách mạng Việt Nam những chiến sĩ Cộng sản xuất sắc như: Tô Hiệu, Lê Quẩn, Trường Chinh, Nguyễn Lương Bằng, Lê Đức Thọ và bao chiến sĩ trung kiên khác. Ảnh: Bao quanh nhà tù là những bức tường rào cao ngất ngưởng và chắc chắn

Từ năm 1930 - 1945, 1007 lượt chiến sĩ cách mạng của Đảng, của dân tộc đã bị thực dân Pháp giam cầm, đầy ải ở chốn ngục tù này. Mỗi năm di tích đã đón tiếp hàng trăm ngàn lượt du khách đến tham quan nghiên cứu, học tập. Di tích lịch sử Cách mạng nhà tù Sơn La nằm trên đồi Khau Cả, tổ 8, phường Tô Hiệu, thị xã Sơn La. Ảnh: Phía trên là hệ thống dây thép gai cùng mảnh sành cắm nhọn hoắt

Để đảm bảo an ninh, nhà tù còn được xây 4 tháp canh ở 4 góc để thuận tiện việc giám sát các buồng giam cũng như phạm nhân

Một góc của nhà tù Sơn La nhìn từ trên cao xuống

Những buồng giam chật hẹp nay chỉ còn là những bức tường gạch đổ vỡ

Những phòng giam rất nhỏ nhưng quân Pháp cho nhồi nhét hàng chục, trăm tù nhân

Căn phòng nơi giam giữ đồng chí Tô Hiệu (Bí thư Chi bộ Nhà tù Sơn La (5/1940 - 10/1940)

Trước phong trào đấu tranh giành độc lập dân tộc của Cách mạng Việt Nam ngày một dâng cao; thực dân Pháp đã mở rộng nhà tù Sơn La thêm 1500 m vuông và 170 m vuông nữa vào năm 1940

Phia trong, mỗi phòng giam là một cái lò nung bởi gió Lào tràn về; còn mùa đông, lại biến thành một ngăn tủ lạnh vì khí hậu giá rét nơi miền biên ải

Tuy chịu nhiều sự đọa đày, nhưng tại trại giam 2 các cuộc họp thường kỳ của Chi ủy chi bộ nhà tù Sơn La vẫn luôn diễn ra

Không chỉ có các phòng giam nổi trên mặt đất, thực dân Pháp còn cho xây dựng hệ thống xà lim ngầm nằm sâu trong lòng đất

Xà lim gồm 5 phòng giam cá nhân và 2 phòng giam tập thể

Những phòng giam cá nhân được trang bị hệ thống cửa rất chắc chắn

Tại phòng giam tập thể, với diện tích nhỏ bé thực dân Pháp nhồi nhét 8 người trên chiếc giường đá chật hẹp. Mỗi người khi nằm đều phải cho 1 chân vào gông