Trong hệ thống các đơn vị thành viên và trực thuộc Đại học Thái Nguyên, gồm các trường đại học, cao đẳng, phân hiệu, khoa và các trung tâm đào tạo,... Trung tâm Đào tạo từ xa đang là đơn vị có quy mô đào tạo lớn nhất.
Năm học 2024-2025, trung tâm ghi nhận quy mô đào tạo đạt 18.400 người học, vượt xa quy mô của các đơn vị còn lại, trong đó Trường Đại học Khoa học có quy mô lớn cũng chỉ đạt khoảng 13.300 người, đơn vị thấp nhất hơn 300 người.
Thành lập từ năm 2012, Trung tâm Đào tạo từ xa là đơn vị trực thuộc Đại học Thái Nguyên, có chức năng phối hợp với các đơn vị đào tạo và các ban chức năng trong việc mở ngành mới; tuyên truyền, quảng bá tuyển sinh; tiếp nhận và xử lý hồ sơ; thực hiện đánh giá đầu vào, quản lý học vụ; tổ chức đào tạo, đánh giá và cấp bằng tốt nghiệp.
Tính đến năm 2024, trung tâm đã tuyển sinh và đào tạo hơn 24.000 học viên theo hai phương thức: truyền thống và trực tuyến (E-Learning). Học viên tốt nghiệp được nhận bằng cử nhân do Giám đốc Đại học Thái Nguyên cấp.
Đào tạo theo phương thức truyền thống
Đào tạo từ xa theo phương thức truyền thống được triển khai chủ yếu qua thư tín, với học liệu chính là tài liệu in như giáo trình, sách tham khảo, tài liệu hướng dẫn học tập - nghiên cứu, sách bài tập và đề cương hướng dẫn thi, kiểm tra.
Sau khi có quyết định trúng tuyển, học viên sẽ tập trung trực tiếp tại Đại học Thái Nguyên hoặc các đơn vị liên kết để dự lễ khai giảng. Tại đây, họ tham dự sinh hoạt lớp, bầu Ban cán sự, nghe phổ biến quy chế và được hướng dẫn truy cập thẻ học liệu. Học viên đồng thời nhận tài liệu, kế hoạch học tập học kỳ đầu tiên và kế hoạch toàn khóa.
Trong suốt quá trình học, học viên tự nghiên cứu từng học phần dựa trên hệ thống học liệu được cung cấp và tự thực hiện các bài tập, câu hỏi ôn tập. Sau giai đoạn tự học, học viên sẽ tập trung trực tiếp tại Đại học Thái Nguyên hoặc cơ sở liên kết để nghe giảng viên giới thiệu môn học, tóm lược nội dung, giảng các phần khó, ôn tập và giải đáp thắc mắc.
Cuối mỗi kỳ, học viên tiếp tục thi tập trung tại trường hoặc cơ sở liên kết.
Đào tạo theo phương thức E-learning
Đào tạo E-learning được tổ chức trên nền tảng kết nối mạng, cho phép người học truy cập tài liệu, tham gia hoạt động học tập và trao đổi với giảng viên, bạn học hoàn toàn qua môi trường trực tuyến.
Đầu mỗi khóa, Trung tâm tổ chức lễ khởi động nhằm giới thiệu thông tin chương trình, phương pháp học E-learning, quy chế và kế hoạch học tập. Học viên tham gia các học phần như Nhập môn Internet và E-learning và Phát triển kỹ năng cá nhân.
Mỗi tuần, học viên học trực tuyến qua các học liệu đa phương tiện, làm bài tập và trao đổi với giảng viên thông qua diễn đàn H2472 hoặc các buổi học trực tuyến theo thời gian thực trên hệ thống lớp học ảo. Ngoài ra, người học vẫn tự học thêm bằng giáo trình, tài liệu in và học liệu trên đĩa CD.
Tương tự hình thức truyền thống, cuối kỳ học viên tập trung tại Đại học Thái Nguyên hoặc cơ sở liên kết để dự thi kết thúc học phần.
Tuyển sinh năm 2025: hơn 8.800 chỉ tiêu ở 11 ngành đào tạo
Theo thông tin tuyển sinh năm 2025, Trung tâm Đào tạo từ xa - Đại học Thái Nguyên tuyển sinh đại học chính quy với 8.800 chỉ tiêu, thuộc 11 ngành/chương trình đào tạo gồm: Luật, Luật kinh tế, Ngôn ngữ Anh, Ngôn ngữ Trung Quốc, Thông tin - thư viện, Quản trị kinh doanh, Thương mại điện tử, Tài chính - Ngân hàng, Kế toán, Kỹ thuật điện tử - viễn thông và Công nghệ thông tin.
Trong đó, Ngôn ngữ Anh chiếm tỷ trọng lớn nhất với 2.790 chỉ tiêu, tương đương hơn 30% tổng quy mô tuyển sinh.
Luật kinh tế xếp thứ hai với 1.100 chỉ tiêu, chiếm khoảng 12,5% tổng chỉ tiêu của trung tâm. Các ngành còn lại dao động từ 200 đến 840 chỉ tiêu. Ngôn ngữ Trung Quốc được phân bổ 840 chỉ tiêu, là ngành có quy mô lớn thứ ba. Quản trị kinh doanh giữ mức 780, trong khi Kế toán là 690 chỉ tiêu.
Hai ngành có chỉ tiêu thấp nhất là Thông tin - thư viện với 200 và Tài chính - Ngân hàng với 210 chỉ tiêu.
Đối tượng tuyển sinh gồm học viên tốt nghiệp trung học phổ thông, trung cấp, cao đẳng và đại học. Trung tâm áp dụng hình thức xét tuyển, hồ sơ được nộp trực tiếp tại Trung tâm Đào tạo từ xa hoặc các cơ sở phối hợp liên kết.
Quy trình đào tạo đại học từ xa của Đại học Thái Nguyên gồm các bước:
1. Nộp hồ sơ xin nhập học.
2. Nhận giấy báo trúng tuyển.
3. Tham dự khai giảng hoặc khởi động.
4. Nộp kinh phí đào tạo.
5. Tự học tại nhà.
6. Tập trung nghe hướng dẫn, ôn tập và giải đáp thắc mắc hoặc tham gia các diễn đàn trao đổi học tập.
7. Tập trung thi kết thúc học phần.
8. Thực tập và thi tốt nghiệp.
Chỉ tiêu và số lượng tuyển thực tế tăng trong hai năm gần đây
Số liệu thống kê cho thấy trong hai năm 2023 và 2024, nhiều ngành tăng cả chỉ tiêu và số nhập học, đặc biệt là Ngôn ngữ Anh.
Năm 2023, Trung tâm tuyển 4.029 thí sinh trên tổng 5.600 chỉ tiêu. Sang năm 2024, con số này tăng lên 5.509 trên 6.650 chỉ tiêu.
Ngành Ngôn ngữ Anh có mức tăng mạnh nhất khi nâng chỉ tiêu từ 2.650 (2023) lên 4.000 (2024). Ngôn ngữ Trung Quốc cũng thể hiện sức hút rõ rệt với chỉ tiêu tăng từ 800 lên 1.000 và số nhập học tăng gấp đôi.
Nhóm ngành kinh tế - quản trị tiếp tục thu hút lượng thí sinh lớn. Luật kinh tế giảm nhẹ chỉ tiêu từ 400 xuống 320 nhưng số nhập học tăng mạnh, từ 214 lên 272; tỷ lệ nhập học theo đó tăng từ 53,5% lên 85%. Quản trị kinh doanh giữ xu hướng tương tự: chỉ tiêu giảm một nửa (300 xuống 160) nhưng số nhập học vẫn duy trì ổn định, giúp tỷ lệ tăng từ 40,33% lên gần 72%. Thương mại điện tử cũng tăng tỷ lệ nhập học từ 42% lên 66,67% trong bối cảnh chỉ tiêu giảm từ 100 xuống 60.
Một số ngành đạt tỷ lệ tuyển sinh ở mức rất cao. Tài chính - Ngân hàng tăng từ 34,5% lên 100% khi số nhập học năm 2024 đạt đúng chỉ tiêu đưa ra. Công nghệ thông tin duy trì mức thu hút tốt khi chỉ tiêu giảm nhẹ nhưng số nhập học tăng, nâng tỷ lệ từ 66,5% lên 84,57%. Kỹ thuật điện tử - viễn thông giữ ổn định với tỷ lệ nhập học cao ở cả hai năm, lần lượt 94% và 88%.
Đội ngũ giảng viên: Phần lớn giảng viên là của đơn vị thành viên
Theo cuốn Kỷ yếu Đại học Thái Nguyên: 30 năm xây dựng và phát triển, tính đến năm 2024, Trung tâm Đào tạo từ xa có 36 cán bộ, nhân viên và hai phòng chức năng.
Về đội ngũ giảng viên, theo báo cáo 3 công khai năm học 2022-2023, Trung tâm cho biết có tổng 186 giảng viên cơ hữu (gồm giảng viên cơ hữu theo ngành và giảng viên cơ hữu môn chung).
Trong khi đó, tại đề án tuyển sinh năm 2025, trung tâm công bố danh sách 404 giảng viên tham gia giảng dạy. Danh sách này gồm họ tên, số căn cước công dân, chuyên môn và ngành giảng dạy nhưng không nêu rõ đơn vị công tác của từng giảng viên.
Còn theo thông tin công khai về danh sách giảng viên chuyên môn trên website của Trung tâm Đào tạo từ xa - Đại học Thái Nguyên, đội ngũ giảng viên được kê của trung tâm đều là giảng viên thuộc các trường đại học, cao đẳng thành viên của Đại học Thái Nguyên.
Trong khi đó, Thông tư 28/2023/TT-BGDĐT quy định không quá 30% khối lượng chương trình đào tạo từ xa được thực hiện bởi giảng viên thỉnh giảng; tỷ lệ này có thể nâng lên tối đa 50% nếu giảng viên thỉnh giảng là giảng viên cơ hữu của cơ sở phối hợp đào tạo và tham gia giảng dạy tối thiểu 20% khối lượng chương trình.
Quy định này đồng nghĩa phần lớn khối lượng giảng dạy phải do giảng viên cơ hữu toàn thời gian của đơn vị chủ trì chương trình đảm nhiệm. Với trường hợp có đơn vị phối hợp, giảng viên cơ hữu của đơn vị phối hợp có thể tham gia ở tỷ lệ cao hơn.
Danh sách 404 giảng viên do Trung tâm Đào tạo từ xa công bố chủ yếu là giảng viên cơ hữu của các trường thành viên, được tuyển dụng theo vị trí việc làm do từng trường quản lý. Theo điểm e khoản 1 Điều 10 Nghị định 99/2019/NĐ-CP, giảng viên cơ hữu của trường đại học công lập là những người được tuyển dụng và quản lý theo số lượng người làm việc của chính đơn vị sự nghiệp công lập đó.
Như vậy, có thể được hiểu rằng giảng viên cơ hữu của các trường thành viên không là giảng viên cơ hữu của đại học vùng hoặc các trung tâm trực thuộc.
Bên cạnh đội ngũ giảng viên, một số ý kiến cũng đặt vấn đề về việc bảo đảm điều kiện đối với chương trình đào tạo. Khoản 1 Điều 3 Thông tư 28/2023/TT-BGDĐT yêu cầu chương trình đào tạo từ xa phải được xây dựng dựa trên chương trình chính quy đang áp dụng của cơ sở đào tạo.
Tuy nhiên, nhiều ngành đào tạo từ xa của Trung tâm đào tạo từ xa - Đại học Thái Nguyên hiện không có chương trình đào tạo chính quy (do Giám đốc Đại học cấp bằng) của trường thuộc, khoa trực thuộc.
Đại học Thái Nguyên hiện là 1 trong 3 đại học vùng ở nước ta, có nhiệm vụ đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao; nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ tiên tiến trên nhiều lĩnh vực; góp phần thực hiện sứ mệnh chiến lược phát triển bền vững vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ và cả nước.
Đến nay, Đại học Thái Nguyên có 07 trường thành viên (Trường Đại học Kỹ thuật Công nghiệp, Trường Đại học Sư phạm, Trường Đại học Nông Lâm, Trường Đại học Y-Dược, Trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh, Trường Đại học Khoa học, Trường Đại học Công nghệ thông tin và Truyền thông), 01 Trường Cao đẳng; Trường Ngoại ngữ, Khoa Quốc tế, 02 Phân hiệu Đại học Thái Nguyên tại địa phương (tại tỉnh Lào Cai, tỉnh Hà Giang cũ), 14 đơn vị hỗ trợ phục vụ đào tạo và nghiên cứu khoa học.
Trung tâm Đào tạo Từ xa của Đại học Thái Nguyên được thành lập theo Quyết định số 446/QĐ-ĐHTN ngày 21 tháng 5 năm 2012 của Giám đốc Đại học Thái Nguyên. Trung tâm là đơn vị trực thuộc, có nhiệm vụ phối hợp với các khoa và ban chức năng trong việc mở ngành học mới, tuyên truyền và quảng bá chương trình, cũng như mở rộng quy mô đào tạo từ xa. Trung tâm chịu trách nhiệm quản lý toàn diện các hoạt động liên quan đến chương trình đào tạo, công nghệ, tài liệu học tập, khảo thí, và mạng lưới đào tạo từ xa. Ngoài ra, trung tâm cũng quản lý các thủ tục mở lớp, xét tuyển, hồ sơ tuyển sinh, cấp thẻ và quản lý học viên. Bên cạnh đó, trung tâm còn phối hợp với các đơn vị chức năng tổ chức các buổi khai giảng, bế giảng và phát bằng tốt nghiệp cho học viên.
