Trong bối cảnh công tác chuyển đổi số đang được triển khai mạnh mẽ ở mọi mặt của xã hội, việc ứng dụng sách điện tử và các phần mềm học trực tuyến được nhiều cơ sở giáo dục ưu tiên thực hiện.
Thời gian qua, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã xây dựng nền tảng sách điện tử với nguồn học liệu trực tuyến phong phú, giúp các thầy cô và học sinh dễ dàng sử dụng trong quá trình dạy và học.
Sách điện tử mang lại những bài giảng được thiết kế chuyên nghiệp, công phu
Chia sẻ với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, cô Nguyễn Thị Thu Hà - Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Trưng Vương (phường Cửa Nam, Hà Nội), cho biết, trong những năm qua, nhà trường đã chủ động triển khai đồng bộ việc ứng dụng sách điện tử và các phần mềm học tập trực tuyến như một phần quan trọng trong tiến trình chuyển đổi số giáo dục.
Theo cô Hà, sách điện tử của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã được giáo viên sử dụng thường xuyên trong công tác thiết kế bài giảng, tham khảo nội dung và minh họa cho các tiết học trực tiếp cũng như trực tuyến.
Nguồn học liệu số này giúp giáo viên dễ dàng trích xuất hình ảnh, video, dữ liệu minh họa, từ đó tăng tính sinh động và hấp dẫn cho bài giảng.
Song song với đó, Trường Trung học cơ sở Trưng Vương cũng đẩy mạnh ứng dụng nhiều nền tảng học tập trực tuyến khác nhau, tùy theo đặc thù môn học và sự chủ động của từng giáo viên.
Các nền tảng trong nước như olm, shub được kết hợp linh hoạt với các hệ thống quốc tế như Microsoft Teams for Education và Google Workspace for Education, bao gồm Google Classroom và Google Meet, giúp quản lý lớp học, giao và thu bài, tổ chức học phụ đạo hay hội thảo chuyên môn.
Ngoài ra, giáo viên tích cực khai thác các phần mềm tương tác như VioEdu, Kahoot!, Quizizz để tạo bài tập, bài kiểm tra nhanh, giúp học sinh ôn luyện hiệu quả và hứng thú hơn trong học tập.
“Trước năm 2020, Trường Trung học cơ sở Trưng Vương đã sớm khởi động chuyển đổi số, khuyến khích giáo viên sử dụng tư liệu số hóa, trong đó có sách điện tử trong và ngoài nước, kết hợp với các nền tảng trực tuyến phục vụ giảng dạy.
Giai đoạn 2020-2021, trong bối cảnh giãn cách xã hội do dịch Covid-19, nhà trường bắt buộc sử dụng các phần mềm như Zoom, Google Meet, Google Classroom, Olm, Shub, Azota để đảm bảo việc dạy và học không bị gián đoạn.
Từ năm 2022 đến nay, trường chuyển sang mô hình học tập kết hợp (blended learning), tập trung áp dụng các hệ thống quản lý học tập (LMS) như Google Classroom, Olm, Shub để hỗ trợ giáo viên chia sẻ tài liệu, giao và chấm bài, theo dõi tiến độ, đánh giá kết quả học tập, đồng thời tạo môi trường tương tác linh hoạt giữa giáo viên và học sinh ngoài phạm vi lớp học.
Đáng chú ý, từ năm 2025, Trường Trung học cơ sở Trưng Vương triển khai xây dựng “kho học liệu số tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI)”, hướng tới mục tiêu cá thể hóa hoạt động học tập, giúp học sinh được học theo năng lực và tốc độ riêng.
Đây được xem là bước tiến quan trọng, thể hiện nỗ lực của nhà trường trong việc đưa công nghệ và trí tuệ nhân tạo vào giáo dục, đáp ứng yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học trong thời kỳ chuyển đổi số”, Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Trưng Vương bày tỏ.
Còn tại Trường Trung học phổ thông Đoàn Kết - Hai Bà Trưng (phường Bạch Mai, Hà Nội), việc triển khai sử dụng sách điện tử cũng đã và đang mang lại nhiều hiệu quả tích cực.
Thầy Trần Trọng Nghĩa - Phó Hiệu trưởng nhà trường cho biết, hiện nay sách điện tử của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã ứng dụng trong giảng dạy một số môn. Với riêng môn tiếng Anh, ngoài sách điện tử, môn học này có thêm sự hỗ trợ từ phần mềm Smartschool trong giảng dạy.
Giáo viên và học sinh đã quen thuộc với những công cụ này sau 3 năm sử dụng liên tục, nhờ đó việc dạy và học diễn ra thuận lợi, tạo không khí học tập sôi nổi, hứng thú.
Chương trình bài giảng điện tử được thiết kế bám sát nội dung sách giáo khoa, hỗ trợ trực tiếp cho giáo viên và học sinh trong quá trình tiếp cận kiến thức.
“Sách điện tử mang lại những bài giảng được thiết kế chuyên nghiệp, công phu bởi các chuyên gia công nghệ. So với việc tự soạn thảo thủ công, các bài giảng điện tử có chất lượng vượt trội cả về âm thanh, hình ảnh và tính trực quan, giúp giáo viên tiết kiệm thời gian, đồng thời nâng cao hiệu quả truyền đạt.
Nội dung bài giảng được xây dựng bám sát chương trình, phù hợp với từng cấp học, góp phần phát triển năng lực của học sinh”, thầy Nghĩa cho hay.
Ứng dụng sách điện tử và phần mềm trực tuyến tạo điều kiện thuận lợi cho công tác quản lý lớp học
Từ thực tiễn triển khai tại đơn vị, Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Trưng Vương cho biết, việc ứng dụng sách điện tử của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam và các phần mềm học tập trực tuyến đã mang lại những hiệu quả rõ rệt cho giáo viên, học sinh và phụ huynh.
Đối với giáo viên, sách điện tử giúp nâng cao hiệu quả thiết kế bài giảng, tiết kiệm thời gian tìm kiếm tài liệu, hình ảnh minh họa, đồng thời dễ dàng tích hợp vào các bài giảng điện tử như PowerPoint hay E-learning.
Các nền tảng học trực tuyến như Google Classroom, Olm, Shub cũng hỗ trợ mạnh mẽ cho việc giao bài, theo dõi tiến độ học tập, chấm điểm và lưu trữ dữ liệu học sinh một cách hệ thống, khoa học, góp phần giảm tải hồ sơ, giấy tờ hành chính và tạo điều kiện thuận lợi cho công tác quản lý lớp học.
Với học sinh, việc ứng dụng công nghệ giúp nâng cao sự chủ động trong quá trình tiếp thu kiến thức. Các em có thể ôn tập, làm bài và kiểm tra mọi lúc, mọi nơi thông qua các nền tảng trực tuyến như Google Classroom, Olm, Shub hay VioEdu.
Nội dung học tập trở nên trực quan, sinh động hơn nhờ hình ảnh, video tích hợp trong sách điện tử, từ đó giúp học sinh hứng thú học tập và cải thiện kết quả rõ rệt thông qua việc ôn luyện thường xuyên.
Đối với phụ huynh, công nghệ đã mở ra kênh kết nối hiệu quả giữa gia đình và nhà trường. Thông qua các nền tảng như Google Classroom, Olm hoặc hệ thống báo cáo từ giáo viên trên nền tảng quản lý học tập (LMS), phụ huynh có thể dễ dàng theo dõi tiến độ học tập, nắm bắt bài tập, điểm kiểm tra của con, từ đó phối hợp kịp thời với nhà trường trong việc hỗ trợ, định hướng và khích lệ học sinh.
“Những chuyển biến tích cực này cho thấy việc ứng dụng sách điện tử và phần mềm học tập trực tuyến không chỉ là xu hướng tất yếu của thời đại số, mà còn là giải pháp thiết thực góp phần nâng cao chất lượng dạy - học và tăng cường mối liên kết giữa giáo viên, học sinh và phụ huynh trong một hệ sinh thái giáo dục hiện đại”, cô Hà nói thêm.
Đồng quan điểm, thầy Lê Khánh Toàn - Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Lâm nghiệp (Trường Đại học Lâm nghiệp) khẳng định chỉ với một thiết bị có kết nối internet, người dùng có thể dễ dàng truy cập vào sách điện tử để tham khảo tài liệu mọi lúc, mọi nơi, thuận tiện cho cả giáo viên, học sinh và phụ huynh.
Không chỉ dừng lại ở nội dung sách giáo khoa, sách điện tử còn tích hợp sách giáo viên, sách bài tập, chuyên đề, hình ảnh và video minh họa, giúp việc dạy và học trở nên trực quan, sinh động hơn.
Theo thầy Toàn, việc sử dụng sách điện tử cũng góp phần giảm chi phí mua sách, đồng thời giảm bớt số lượng tài liệu, sách vở mà giáo viên và học sinh phải mang theo khi đến lớp.
Bên cạnh đó, việc ứng dụng các phần mềm học tập trực tuyến đã giúp hoạt động giảng dạy và học tập trở nên linh hoạt, hiệu quả hơn, đặc biệt trong những thời điểm giáo viên và học sinh không thể đến trường học trực tiếp.
Đây là giải pháp hữu ích, hỗ trợ nhà trường duy trì tiến độ dạy học, đồng thời mở rộng không gian học tập cho học sinh trong bối cảnh chuyển đổi số giáo dục hiện nay.
“Để đảm bảo hiệu quả trong việc sử dụng sách điện tử và các phần mềm học tập trực tuyến, nhà trường không chỉ chú trọng đầu tư trang thiết bị và hạ tầng kỹ thuật mà còn đặc biệt quan tâm đến bồi dưỡng năng lực công nghệ thông tin cho đội ngũ cán bộ, giáo viên, trong đó có việc tập huấn ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong giảng dạy.
Song song với đó, nhà trường hướng dẫn học sinh chủ động tìm hiểu và khai thác các phần mềm, tài liệu điện tử phục vụ học tập, nghiên cứu; đồng thời phối hợp chặt chẽ với phụ huynh nhằm đảm bảo điều kiện học tập trực tuyến đầy đủ cho các em.
Đối với những trường hợp học sinh không thể tham gia học trực tuyến, nhà trường giao nhiệm vụ cụ thể cho giáo viên bộ môn và giáo viên chủ nhiệm theo dõi, hỗ trợ, giúp học sinh bổ sung kiến thức và hoàn thành nhiệm vụ học tập khi quay trở lại trường”, thầy Toàn thông tin.
Để sách điện tử của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam phát huy hiệu quả hơn nữa, Phó Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Đoàn Kết - Hai Bà Trưng cho rằng cần chú trọng hai yếu tố then chốt.
Trước hết, các sản phẩm phải luôn bám sát nội dung sách giáo khoa để đảm bảo tính chuẩn mực. Đồng thời, việc biên soạn cần tập trung vào định hướng phát triển năng lực, tạo điều kiện để học sinh học tập chủ động, sáng tạo và đa hướng.
Bài giảng điện tử không chỉ dừng lại ở việc mô phỏng, truyền đạt lại kiến thức trong sách, mà quan trọng hơn là phải khơi gợi, phát huy tối đa tiềm năng và khả năng tư duy của học sinh, phù hợp với yêu cầu đổi mới giáo dục trong bối cảnh xã hội hiện nay.
