Bà Mai Thị Hương, Trưởng phòng Quản lý xuất bản - Cục Xuất bản, In và Phát hành (Bộ Thông tin và Truyền thông) khẳng định, đối với việc kiểm tra nội dung xuất bản phẩm, Cục Xuất bản, In và Phát hành chỉ làm công tác hậu kiểm.
Theo đại diện Cục Xuất bản, hàng năm Cục tiếp nhận khoảng 28.000 - 30.000 tên sách nộp lưu chiểu với khoảng 300 triệu bản. Hiện phòng Quản lý xuất bản chỉ có 10 chuyên viên.
Trong số đó, 4 chuyên viên chuyên về lưu chiểu dữ liệu. 6 chuyên viên còn lại phải hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật, xây dựng chế độ chính sách của ngành và làm nhiều công việc khác bên cạnh việc đọc thẩm tra nội dung xuất bản phẩm…
Do đó, một người chỉ có thể đọc thẩm định 80-100 trang sách/ngày. Cả phòng nếu không làm việc gì, chỉ tập trung sức tối đa vào việc đọc thẩm định (hậu kiểm) thì cả năm cũng chỉ đọc được khoảng 10.000 đầu sách.
 |
| Cuốn sách “Từ điển tiếng Việt dành cho học sinh” của tác giả Vũ Chất, đề tên Nhà xuất bản Trẻ bị thu hồi, tiêu hủy. Ảnh: Nguyễn Quân |
Số sách mà Cục đọc hậu kiểm khó lòng đạt được 50% tổng số đầu sách nộp lưu chiểu. Đạt được con số đó là do phòng có một tổ cộng tác viên gồm 12 người là các Giáo sư, Tiến sĩ, người có kinh nghiệm làm xuất bản, biên tập lâu năm.
Đối với việc kiểm tra nội dung xuất bản phẩm, Cục làm công tác hậu kiểm và xử lý sai phạm thường xuyên. Năm 2013, Cục đã xử lý hơn 224 xuất bản phẩm và riêng 9 tháng đầu năm nay Cục xử lý gần 79 trường hợp vi phạm.
Về trách nhiệm của các cá nhân, tổ chức, cơ quan quản lý nhà nước trong trường hợp để xảy ra các hiện tượng vi phạm (như trường hợp cuốn Từ điển tiếng Việt dành cho học sinh, đại diện Cục Xuất bản cho biết, theo điều 18 của Luật Xuất bản 2012, nhiệm vụ và quyền hạn của Tổng Giám đốc, Giám đốc, Tổng Biên tập Nhà xuất bản đã quy định rất là rõ ràng trách nhiệm của Giám đốc, Tổng Biên tập Nhà xuất bản trước pháp luật và trước cơ quan chủ quản về xuất bản phẩm của mình.
“Có thể thấy được những sai sót của các cuốn từ điển này thể hiện sự thực hiện không nghiêm túc của các Nhà xuất bản trong quy trình xuất bản. Ở đây là quy trình biên tập và đọc duyệt nội dung trước khi ký quyết định xuất bản” - bà Mai Thị Hương khẳng định.
Hướng xử lý tiếp theo của Cục Xuất bản là tăng cường phối hợp với các Bộ ngành liên quan để giải quyết các vấn đề phát sinh trong hoạt động xuất bản. Các cơ quan chủ quản cũng phải xác định rõ trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo của mình để quản lý một cách toàn diện.
Các nhà xuất bản phải nâng cao trình độ thường xuyên cập nhập kiến thức mới cho các biên tập viên và thời gian tới, công tác thanh kiểm tra của Cục sẽ được đẩy mạnh, việc xử lý các sản phẩm có nội dung sai trái chắc chắn sẽ kiên quyết và triệt để.
Trước đó, ngày 17/10/2014, Cục Xuất bản, In và Phát hành – Bộ TT&TT đã ban hành Quyết định số 4761/QĐ-CXBIPH và Quyết định số 4762/QĐ-CXBIPH về việc thu hồi và tiêu hủy cuốn sách “Từ điển tiếng Việt dành cho học sinh” của tác giả Vũ Chất, do Nhà xuất bản Hồng Đức và Nhà xuất bản Văn hóa – Thông tin xuất bản.
Lý do thu hồi và tiêu hủy cuốn sách này là do cuốn sách có nội dung không chính xác, gây ảnh hưởng không tốt cho xã hội.
Như đã đưa tin, thời gian gần đây, cuốn Từ điển tiếng Việt dành cho học sinh của tác giả Vũ Chất do NXB Hồng Đức và NXB Trẻ phát hành bị phát tán trên mạng có nhiều chỗ giải nghĩa sai lệch bản chất từ ngữ.
Ví dụ: từ Quản giáo được giải thích là: "Người coi một giáo đường hay tu viện"; Tao đàn là "Chỗ nằm của tao nhân thi sĩ"; Tù trưởng là "người đứng đầu trông coi tội nhân", Đồn trưởng là "trưởng đồn"; lâu đài là "lầu và đền đài"; thơ ngây là "ngây thơ"; cào cấu là "vừa cào vừa cấu"; nắn bóp là "nắn và bóp"; bế mạc là "hết dứt buổi hát"; bản sắc là "màu tự nhiên"; bóng đèn là "bóng làm bằng chai trong có tim đốt được bằng hơi điện"; bia là "tấm đá có khắc tên ngày giờ chết trước mả", bồ bịch là… bạn bè thân thích...
Điều đáng nói ở chỗ, cuốn từ điển đầy lỗi sai này vẫn có trong danh mục tra cứu của Thư viện Quốc gia Việt Nam.
Hiện, chưa có thông tin cho biết Vũ Chất là ai, và đơn vị nào “tái bản” Từ điển tiếng Việt dành cho học sinh, vì NXB Trẻ khẳng định đây không phải là cuốn sách do họ ấn hành.
