Theo Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo - Bùi Văn Ga, thời điểm Luật Giáo dục đại học năm 2012 được ban hành đã có những bàn thảo kỹ lưỡng với mục tiêu cốt lõi nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đại học.
Điều đó được thể hiện thông qua việc, sau khi Luật Giáo dục đại học ra đời, tiếp theo đó là việc ban hành hệ thống cơ cấu trình độ giáo dục quốc gia, chiến lược phát triển giáo dục… tạo thành hệ thống xuyên suốt cho phát triển giáo dục.
Luật Giáo dục đại học năm 2012 (có hiệu lực từ 1/1/2013) đã quy định nhiều điểm mới cho phát triển giáo dục đại học như: tự chủ; kiểm định chất lượng; liên kết đào tạo đối với các cơ sở giáo dục đại học…
Tuy nhiên, sau 5 năm triển khai Luật Giáo dục đại học đến nay bộc lộ nhiều bất cập cần điều chỉnh, sửa đổi.
Được biết, Chính phủ giao Bộ Giáo dục và Đào tạo nghiên cứu, đề xuất, sửa đổi, bổ sung Luật Giáo dục đại học. Quốc hội đã thông qua đề xuất của Chính phủ và đưa vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh 2018.
Về vấn đề này, tại Hội nghị Tổng kết thi hành Luật Giáo dục đại học do Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức ngày 25/9, lãnh đạo các trường đại học, đại diện các bộ ngành cho rằng, Luật Giáo dục đại học sửa đổi cần quy định cụ thể hơn các quy định về tự chủ đại học, quy định về mô hình trường đại học phù hợp với yêu cầu mới, có sự thống nhất về các loại văn bằng….
 |
| Sắp tới, nếu không thành lập Hội đồng trường thì trường không được mở ngành (Ảnh minh họa: giaoduc.net.vn) |
Nhìn nhận từ thực tiễn trong đào tạo, Phó giáo sư Vũ Thị Lan Anh – Phó Hiệu trưởng Đại học Luật Hà Nội cho rằng, khi sửa, Luật Giáo dục đại học cần có quy định phù hợp hơn với thông lệ quốc tế về phân tầng, xếp hạng đại học.
Về phân tầng, việc xác định cứng định hướng của mỗi trường đại học chưa thực sự phù hợp ở Việt Nam trong giai đoạn hiện nay, có thể cản trở tính linh hoạt của các cơ sở này khi muốn đồng thời phát triển các chương trình nghiên cứu và ứng dụng, tìm kiếm nguồn tài chính phát triển giáo dục, đồng thời đáp ứng nhu cầu xã hội.
“Các trường nên được quyền xác định hướng phát triển của mình và thay đổi hướng phát triển phù hợp với điều kiện và nhu cầu của mỗi giai đoạn.
Còn việc xếp hạng nên để các tổ chức xếp hạng độc lập, không phải là cơ quan Nhà nước thực hiện, có sự quản lý của Nhà nước để bảo đảm cơ quan độc lập thực hiện xếp hạng được minh bạch, gây mất tuy tín các trường hay trục lợi”, bà Lan Anh đề nghị.
|
Những nội dung cần sửa đổi, bổ sung trong Luật Giáo dục đại học |
Tuy nhiên, theo Giáo sư Nguyễn Trọng Hoài - Phó Hiệu trưởng trường đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh thì cho rằng:
Chính sách phân tầng, xếp hạng cần cân nhắc, không nên đưa tiêu chí xếp hạng vào luật, vì tiêu chí này phụ thuộc vào triết lý của từng tổ chức xếp hạng khách nhau, không nên quy định cứng.
Nên bỏ thẩm quyền công nhận xếp hạng trong luật, vì tổ chức xếp hạng độc lập có uy tín thì sẽ được xã hội công nhận.
“Nếu chúng ta công nhận tổ chức xếp hạng thì không thể bao quát hết, nhất là những tổ chức quốc tế.
Hơn nữa, không nên phân tầng đại học vì đã thực hiện tự chủ thì các trường đã ý thức được việc thực hiện sứ mạng, tầm nhìn của họ.
Các tổ chức xếp hạng cũng sẽ nhìn vào việc thực hiện sứ mạng đó của trường để xếp hạng”, vị này đặt vấn đề.
Còn về vấn đề Hội đồng trường đến nay vẫn có nhiều ý kiến sự tranh luận đặc biệt khi vừa qua Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam đề xuất, Hội đồng trường có quyền phế truất hiệu trưởng.
Theo đó, ý kiến của đại diện trường Đại học Công nghệ Sài Gòn cho rằng, muốn tự chủ đại học thì Hội đồng trường trong trường công lập, Hội đồng quản trị ở trường tư thục phải là hội đồng quyền lực để đưa ra quyết định thông qua các nghị quyết chứ không phải là hội đồng tư vấn.
|
Sửa Luật Giáo dục đại học phải bỏ được phân biệt đối xử trường công - trường tư |
“Hội đồng trường có quyền giám sát hoạt động ban lãnh đạo nhà trường, có thành phần là đại diện tất cả những bên liên quan và phải được ra những quyết định quan trọng.
Đặc biệt, các thành viên tham gia Hội đồng trường phải được tách bạch, tương tự như kinh nghiệm của một số nước, Hiệu trưởng tham gia các cuộc họp Hội đồng trường nhưng không được quyền bỏ phiếu”, vị này nhấn mạnh.
Trong khi đó, Giáo sư Nguyễn Trọng Hoài lại cho rằng, việc quy định tất cả các thành viên trong Ban giám hiệu đưa vào Hội đồng trường là quá nhiều, ban giám hiệu chỉ nên đại diện tham gia.
Và Chủ tịch Hội đồng trường không nên kiêm nhiệm các chức vụ lãnh đạo của trường để bảo đảm tính độc lập tương đối của Hội đồng trường trong việc giám sát các hoạt động của nhà trường.
Trước những trao đổi này, Thứ trưởng Ga cũng thừa nhận, đến nay nhiều trường vẫn chưa có Hội đồng trường, vì tìm được một Chủ tịch Hội đồng trường tương đương Hiệu trưởng không dễ.
“Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ra chế tài nếu không thành lập Hội đồng trường thì không được mở ngành tuyển sinh. Hội đồng trường là bắt buộc phải có để thực hiện tự chủ.
Hội đồng trường nếu chưa trở thành hội đồng quyền lực thì chưa thể tự chủ tốt. Mà tự chủ cao nhất là trường đại học không còn cơ quan chủ quản”, Thứ trưởng nhấn mạnh.
Ngoài ra, cũng theo Thứ trưởng, về vấn đề phân tầng, xếp hạng đại học, thời gian qua chưa làm được, tới đây sẽ phải làm.
Vừa qua có tổ chức độc lập xếp hạng đại học, Bộ rất hoan nghênh dù đó là tự phát, chưa có cơ sở pháp lý và sắp tới sẽ có quy định cụ thể để làm, nhất là tham gia xếp hạng trên thế giới.
