Năm 2018, Nhà nước kỷ niệm 70 năm “Lời kêu gọi thi đua ái quốc” của Chủ tịch Hồ Chí Minh (11/6/1948 - 11/6/2018).
Trải qua 70 năm đã có “Luật thi đua, khen thưởng”. Dưới luật có các Nghị định, Thông tư... hướng dẫn thi đua, khen thưởng.
70 năm qua đã hình thành bộ máy thi đua hoàn chỉnh từ cơ sở (Hội đồng thi đua, khen thưởng) đến Trung ương (Ban, Cục, Vụ, Viện thi đua, khen thưởng).
Thế nhưng khi trao đổi với Báo Điện tử Giáo dục Việt Nam, thầy Nguyễn Xuân Khang - Hiệu trưởng trường Marie Curie (Hà Nội) cho rằng, thi đua có hai mặt như một tấm huân chương: mặt trước bóng bẩy, mặt sau xù xì.
“Đã thi đua và để được khen thưởng thì phải có thành tích. Trong thực tế có thành tích thật, có thành tích ảo.
Thi đua, khen thưởng đã sinh ra một loại bệnh: “Bệnh thành tích”.
Triệu chứng lâm sàng của bệnh này là: phô trương hình thức (“mười voi không được đọi nước xáo”); gian dối (tốt thì phóng đại lên, xấu thì thu nhỏ lại, thậm chí che giấu); thủ đoạn (bằng mọi cách để đạt mục đích)...”, thầy Khang phân tích.
 |
| Theo thầy Khang, ngành giáo dục nên bỏ các cuộc thi “Giáo viên dạy giỏi”; “Giáo viên chủ nhiệm giỏi”, “Tổng phụ trách giỏi”...(Ảnh minh họa trên Báo Tuổi trẻ) |
Và ngành giáo dục đã từng phát động “Nói không với bệnh thành tích” thế nhưng thầy Khang cho rằng, bệnh không thuyên giảm mà có xu hướng ngày một trầm trọng hơn.
Dư luận đặt câu hỏi: Có nên thi đua nữa không? Và nhiều người muốn bỏ thi đua vì đó là nguồn gốc sinh ra “bệnh thành tích” tuy nhiên Hiệu trưởng trường Marie Curie nhận định:
“Rất khó bỏ thi đua bởi thi đua đã được luật hóa thành chính sách của Nhà nước;
Đã có quy trình chuẩn hóa và bộ máy làm việc hoàn chỉnh; đã thành thói quen từ nhận thức đến hành động...
Thi đua là “động lực” là “mục tiêu” của mọi người. Bỏ thi đua thì người ta không còn động lực, không có mục tiêu thì làm việc như thế nào?”.
| Biện minh, bênh vực thì Hội thi giáo viên chủ nhiệm giỏi vẫn chỉ hình thức |
Còn trong ngành giáo dục, thi đua đã tạo nên áp lực rất lớn cho giáo viên, cho nhà trường do đó, bỏ thi đua có thể chưa một sớm một chiều.
Theo đó, thầy Khang kiến nghị bỏ mấy việc sau đây sẽ giảm những áp lực không cần thiết cho giáo viên và nhà trường.
Thứ nhất, không áp đặt chỉ tiêu thi đua, bảo đảm nguyên tắc tự nguyện tham gia thi đua của tập thể, cá nhân theo quy định (Điều 3, Thông tư số 22/2018/TT-BGDĐT ngày 28/8/2018 của Bộ Giáo dục và Đào tạo);
Thứ hai, bỏ khen thưởng ở cấp cơ sở, quận/huyện, tỉnh/thành phố... Chỉ giữ lại khen thưởng ở cấp Trung ương (Bộ, Chính phủ) - Khen nhiều quá (thưởng thì ít, không có tiền) nên “nhàm”.
Thứ ba, bỏ các cuộc thi “Giáo viên dạy giỏi”; “Giáo viên chủ nhiệm giỏi”, “Tổng phụ trách giỏi”... (các cuộc thi này đã không còn thực chất, gây áp lực cực kỳ lớn cho giáo viên).
Thứ tư, bỏ việc “Dự giờ theo chuyên đề cấp quận/huyện” (không học tập được gì, thường tâng bốc hoặc xoi mói lẫn nhau, phản tác dụng);
Thứ năm, bỏ việc kiểm tra cấp phòng, cấp sở các loại sổ sách của giáo viên, của trường. Trao quyền tự chủ và tự chịu trách nhiệm của cơ sở giáo dục về việc này.
Nếu làm được 5 việc trên thì giáo viên sẽ có thêm thời gian và công sức tập trung cho việc dạy dỗ và chăm sóc học sinh.
