Vừa qua, Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam đã đăng tải bài viết: "Phụ huynh bức xúc vì con đạt giải cao không được nhận bằng khen, VIFOTEC nói gì?". Bài viết phản ánh bức xúc của phụ huynh liên quan đến việc học sinh tham gia và đạt giải cao tại Cuộc thi Sáng tạo dành cho thanh thiếu niên, nhi đồng toàn quốc lần thứ 20 không được nhận bằng khen của Bộ Giáo dục và Đào tạo như thể lệ cuộc thi do Liên hiệp Các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam ban hành.
Ngoài ra, theo phụ huynh, tại Lễ tổng kết và trao giải cuộc thi sáng tạo dành cho thanh thiếu niên, nhi đồng toàn quốc lần thứ 20 (ngày 2/11/2024), Tiến sĩ Phan Xuân Dũng - Chủ tịch Liên hiệp Các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam có phát biểu thông tin: 01 đề tài đạt giải đặc biệt và 05 đề tài đạt giải nhất năm 2024 sẽ được nhận bằng khen của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo. Do đó, khi học sinh đạt giải cao không được nhận bằng khen, phụ huynh cảm thấy bức xúc, họ cho rằng việc này đã tổn thương sự nỗ lực, cố gắng của học sinh.
Từ đây, nhiều độc giả cũng bày bày tỏ sự băn khoăn về thông tin các cuộc thi dành cho học sinh do Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ trì hoặc phối hợp tổ chức. Phóng viên Tạp chí đã tiến hành tổng hợp, thống kê các thông tin liên quan để giải đáp thắc mắc của phụ huynh.
Theo tìm hiểu, Công văn số 5814/BGDĐT-GDTrH (ngày 7/12/2027) nêu, thực hiện chủ trương tinh giảm các kỳ thi, cuộc thi, hội thi dành cho học sinh phổ thông, trên cơ sở rà soát, đánh giá nội dung hình thức và tác động của các cuộc thi được tổ chức trong thời gian qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo hướng dẫn việc tổ chức các cuộc thi dành cho học sinh phổ thông từ năm học 2017-2018.
Theo đó, tiếp tục duy trì tổ chức các cuộc thi cấp quốc gia theo các văn bản hướng dẫn của Bộ, bao gồm: Kỳ thi trung học phổ thông quốc gia (nay là kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông - PV); Kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia; Kỳ thi chọn đội tuyển Olympic quốc tế; Cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp quốc gia dành cho học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông; Hội khỏe Phù Đổng toàn quốc (gồm các môn thể thao được dạy trong trường học, được tổ chức 4 năm/lần); Cuộc thi Tuổi trẻ học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.
Đồng thời, tiếp tục phối hợp với Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia, Bộ Công an, Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức các cuộc thi sau: Cuộc thi Giao thông học đường; Cuộc thi An toàn giao thông cho nụ cười ngày mai; Cuộc thi Viết thư quốc tế UPU.
Bên cạnh đó, Công văn số 1006/SGDĐT-QLT ngày 08/4/2024 của Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội có kèm theo phụ lục danh sách các cuộc thi do Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức hoặc phối hợp tổ chức cho học sinh cấp trung học cơ sở và trung học phổ thông. Danh sách này bao gồm:
1. Cuộc thi Học sinh, sinh viên với ý tưởng khởi nghiệp
Cuộc thi này được triển khai từ năm 2018, Bộ Giáo dục và Đào tạo là đơn vị chủ trì.
Theo thể lệ cuộc thi Học sinh, sinh viên với ý tưởng khởi nghiệp” lần thứ VII (Ban hành kèm theo Quyết định số 953/QĐ-BGDĐT ngày 10/12/2024 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo), cuộc thi được tổ chức với mục đích thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp, trang bị kiến thức, kỹ năng về khởi nghiệp cho học sinh, sinh viên; hỗ trợ hoạt động nghiên cứu khoa học, chuyển đổi số, thương mại hóa hình thành các dự án khởi nghiệp trong các cơ sở giáo dục đại học; đẩy mạnh hoạt động giáo dục STEM ở cấp trung học, nâng cao chất lượng dạy học trong các cơ sở giáo dục trung học gắn việc học tập đi đôi với thực hành.
Đồng thời, tạo môi trường để học sinh, sinh viên hình thành và hiện thực hóa các ý tưởng, giải pháp, dự án khởi nghiệp tạo giá trị cho bản thân, gia đình, cộng đồng và xã hội; giải quyết các vấn đề của cộng đồng, xã hội, góp phần đẩy mạnh phát triển kinh tế, xã hội. Tìm kiếm các dự án, ý tưởng khởi nghiệp khả thi của học sinh, sinh viên; hỗ trợ ươm tạo để từng bước thành lập các doanh nghiệp khởi nghiệp.
Đối tượng tham dự là sinh viên đang học tại các cơ sở giáo dục đại học, các trường cao đẳng sư phạm; học sinh các trường trung học phổ thông; khuyến khích học sinh các trường trung học cơ sở, Trung tâm giáo dục thường xuyên tham dự.
2. Cuộc thi Tuổi trẻ học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh
Cuộc thi Tuổi trẻ học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh do Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ trì và bắt đầu tổ chức từ năm 2014.
Theo thông tin trên website Bộ Giáo dục và Đào tạo, cuộc thi là hoạt động được Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức hàng năm. Đây là một trong nhiều hoạt động của ngành Giáo dục nhằm cụ thể hóa các nội dung của Chỉ thị 05-CT/TW của Ban Chấp hành Trung ương về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh một cách hiệu quả, sâu rộng và sáng tạo.
Cuộc thi nhằm tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống và khơi dậy khát vọng cống hiến cho thanh niên, thiếu niên. Đây cũng là dịp để các cán bộ quản lý, các thầy giáo, cô giáo; các đoàn viên, thanh niên, học sinh, sinh viên Việt Nam đang sinh sống, học tập, làm việc ở trong và ngoài nước nâng cao nhận thức về Chủ tịch Hồ Chí Minh và tạo chuyển biến tích cực trong hoạt động học tập, rèn luyện, giảng dạy ở các cơ sở giáo dục và đào tạo, từ đó lan tỏa rộng khắp trong cộng đồng xã hội.
3. Cuộc thi An toàn giao thông cho nụ cười ngày mai
Cuộc thi An toàn giao thông cho nụ cười ngày mai do Bộ Công an và Uỷ ban An toàn giao thông quốc gia chủ trì, Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp tổ chức từ năm 2017.
Văn bản số 7222/BGDĐT-GDTH về việc triển khai cuộc thi An toàn giao thông cho nụ cười ngày mai của Bộ Giáo dục và Đào tạo gửi các Sở Giáo dục và Đào tạo, cuộc thi trên cơ sở tự nguyện tham gia của giáo viên và học sinh.
Đối với cấp trung học cơ sở: Dành cho học sinh và giáo viên của 63 tỉnh/thành phố triển khai chương trình An toàn giao thông cho nụ cười ngày mai.
Đối với cấp trung học phổ thông: Dành cho học sinh lớp 10, 11 và giáo viên của 63 tỉnh/thành phố triển khai chương trình An toàn toàn giao thông cho nụ cười ngày mai.
Nội dung trắc nghiệm về kiến thức an toàn giao thông, Luật Giao thông đường bộ và nội dung tự luận giải quyết vấn đề liên quan đến tham gia giao thông của học sinh, phù hợp với kiến thức, kỹ năng đã được học, phù hợp với độ tuổi học sinh.
4. Cuộc thi Giao thông học đường
Cuộc thi Giao thông học đường được tổ chức từ năm 2013, do Uỷ ban An toàn giao thông quốc gia chủ trì, Bộ Giáo dục và Đào tạo là đơn vị phối hợp.
Theo thông tin từ website cuộc thi, ngày 15/8/2024, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành công văn số 1234/BGDĐT-CTHSSV về việc phát động hưởng ứng Cuộc thi “Giao thông học đường”.
Cuộc thi “Giao thông học đường” được tổ chức với mục đích tuyên truyền, giáo dục về an toàn giao thông: Cuộc thi nhằm mục tiêu tuyên truyền, giáo dục học sinh về luật giao thông đường bộ, ý thức chấp hành luật giao thông, và kỹ năng xử lý các tình huống giao thông.
Đồng thời, nâng cao nhận thức cộng đồng: Thông qua cuộc thi, Bộ Giáo dục và Đào tạo mong muốn nâng cao nhận thức của cộng đồng, đặc biệt là phụ huynh và giáo viên, về tầm quan trọng của việc giáo dục an toàn giao thông cho học sinh.
Song song, phát triển kỹ năng thực hành: Cuộc thi không chỉ kiểm tra kiến thức lý thuyết mà còn khuyến khích học sinh tham gia các hoạt động thực hành, giúp các em áp dụng những kiến thức đã học vào thực tế.
5. Cuộc thi Viết thư quốc tế UPU
Cuộc thi Viết thư quốc tế UPU do Bộ Thông tin và Truyền thông chủ trì, Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp tổ chức từ năm 1971.
Chủ đề của Cuộc thi viết thư UPU lần thứ 54 năm 2025: Tưởng tượng bạn là đại dương. Hãy viết một bức thư cho ai đó giải thích lý do và cách họ nên làm để chăm sóc, bảo vệ bạn thật tốt.
Đối tượng tham gia là học sinh Việt Nam từ 9 đến 15 tuổi (tính đến thời điểm gửi thư tham dự cuộc thi). Bức thư dự thi là sản phẩm sáng tạo của cá nhân học sinh, viết dưới dạng văn xuôi theo chủ đề của cuộc thi (chưa đăng báo hoặc in sách), dài không quá 800 từ.
Các bức thư dự thi viết bằng tiếng nước ngoài phải có bản dịch tiếng Việt gửi kèm. Ban Giám khảo sẽ chấm theo bản tiếng Việt. Bức thư dự thi trình bày rõ ràng, sạch sẽ, viết tay trên một mặt giấy.
6. Cuộc thi nghiên cứu Khoa học Kỹ thuật cấp quốc gia dành cho học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông
Cuộc thi do Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ trì và bắt đầu tổ chức từ năm 2012.
Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Thông tư 06/2024/TT-BGDĐT ban hành Quy chế Cuộc thi nghiên cứu khoa học, kĩ thuật cấp quốc gia dành cho học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông. Năm 2025, cuộc thi này lần đầu tiên được tổ chức theo quy định tại Thông tư số 06.
Theo đó, mục đích của cuộc thi này là khuyến khích học sinh, học viên nghiên cứu khoa học, kỹ thuật, vận dụng kiến thức đã học vào giải quyết những vấn đề thực tiễn. Góp phần đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá; thúc đẩy giáo dục tích hợp khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học (STEM); nâng cao chất lượng dạy học trong các cơ sở giáo dục.
Đồng thời, tạo cơ hội để học sinh giới thiệu kết quả nghiên cứu khoa học, kỹ thuật; tăng cường trao đổi, giao lưu văn hóa, giáo dục giữa các địa phương và hội nhập quốc tế.
7. Hội khỏe Phù Đổng toàn quốc
Cuộc thi do Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ trì và bắt đầu tổ chức từ năm 1982.
Theo văn bản số 3318/QĐ-BGDĐT ban hành điều lệ Hội khỏe Phù Đổng toàn quốc lần thứ X năm 2024 của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Hội khỏe Phù Đổng là đại hội Thể dục thể thao học sinh phổ thông nhằm mục đích tiếp tục duy trì và đẩy mạnh cuộc vận động “Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại”, khuyến khích, động viên học sinh phổ thông thường xuyên tập luyện và thi đấu các môn thể thao trong trong trường học nhằm nâng cao sức khỏe, phát triển thể chất góp phần giáo dục toàn diện.
Góp phần thực hiện mục tiêu Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo theo tinh thần Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04/11/2013 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng.
Phát hiện năng khiếu và những tài năng thể thao của học sinh phổ thông nhằm bồi dưỡng, đào tạo tài năng thể thao cho đất nước. Tổng kết, đánh giá công tác giáo dục thể chất và hoạt động thể thao trong trường phổ thông.
Đối tượng được tham gia là học sinh phổ thông; học viên giáo dục thường xuyên có độ tuổi từ 18 tuổi trở xuống đang học tập tại các cơ sở giáo dục trong hệ thống giáo dục quốc dân.
Hội khỏe Phù Đổng được tổ chức theo chu kỳ: cấp trường 01 năm/lần; cấp huyện 02 năm/lần; cấp tỉnh 02 hoặc 04 năm/lần; cấp toàn quốc 04 năm/lần.
Ngày 30/12/2024, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Thông tư số 30/TT-BGDĐT về Quy chế tuyển sinh trung học cơ sở và tuyển sinh trung học phổ thông. Thông tư số 30 có hiệu lực từ 14/2/2025, có 5 đối tượng được tuyển thẳng vào trung học phổ thông.
Một trong 5 đối tượng đó là học sinh trung học cơ sở đạt giải cấp quốc gia do Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức hoặc phối hợp với các Bộ và cơ quan ngang Bộ tổ chức trên quy mô toàn quốc đối với các cuộc thi, kì thi, hội thi về văn hóa, văn nghệ, thể thao; cuộc thi nghiên cứu khoa học, kỹ thuật.
