Đề xuất giáo viên phổ thông công lập làm việc ở trường 8 giờ/ngày thời gian qua thu hút sự quan tâm rất lớn của dư luận xã hội, đặc biệt là giáo giới.
Không ít bình luận cho rằng: giáo viên phổ thông công lập làm việc ở trường 8 giờ/ngày không hiệu quả; lương giáo viên thấp, chưa đủ sống nên chưa thể quản lý theo kiểu làm việc tại trường 8 giờ/ngày được; cơ sở vật chất nhà trường chưa đảm bảo, không có chỗ cho giáo viên làm việc, sao có thể quản lý theo kiểu làm việc ở trường 8 giờ/ngày.
Thực tế, hiệu quả của giáo viên làm việc ở trường 8 giờ/ngày đã được kiểm chứng qua quá trình điều hành của các trường ngoài công lập; Phần lớn các trường mầm non đã học 2 buổi/ngày, điều này đồng nghĩa với giáo viên mầm non đã làm việc tại trường 8 giờ/ngày, nhưng thực tế là hơn 8 giờ/ngày.
Phó Thủ tướng Lê Thành Long đã ký Quyết định số 525/QĐ-TTg ban hành Kế hoạch thực hiện Chỉ thị số 29-CT/TW ngày 5/1/2024 của Bộ Chính trị về công tác phổ cập giáo dục, giáo dục bắt buộc, xóa mù chữ cho người lớn và đẩy mạnh phân luồng học sinh trong giáo dục phổ thông đến năm 2030.
Theo mục tiêu của kế hoạch, 100% học sinh tiểu học được học 2 buổi/ngày.
Thực tế hiện nay, tiểu học tổ chức học 2 buổi/ngày thì gần như 100% giáo viên tiểu học sẽ làm việc tại trường tương đương 8 giờ/ngày.
Từ thực tế đó, theo người viết, việc cho rằng không thực hiện giáo viên phổ thông công lập làm việc ở trường 8 giờ/ngày do không hiệu quả, lương thấp, chưa có chỗ ngồi làm việc cho giáo viên là chưa thuyết phục. Vì vậy, giáo viên phổ thông công lập làm việc ở trường 8 giờ/ngày là đề xuất rất cần xem xét.
Vấn đề đặt ra là làm sao để bố trí giáo viên phổ thông công lập làm việc ở trường 8 giờ/ngày?. Theo người viết, để thực hiện đề xuất này phải giải quyết được hai vấn đề, thứ nhất là hành lang pháp lý, thứ hai là cơ sở vật chất.
Ở nước ta, giáo viên bậc học mầm non, đã và đang làm việc tương đương giờ hành chính do có quy định cụ thể: Đối với giáo viên dạy các nhóm trẻ, lớp mẫu giáo học 02 buổi/ngày, mỗi giáo viên dạy trên lớp đủ 6 giờ/ngày; Đối với giáo viên dạy các nhóm trẻ, lớp mẫu giáo học 01 buổi/ngày, mỗi giáo viên dạy trên lớp đủ 04 giờ/ngày và thực hiện các công việc chuẩn bị cho giờ dạy trên lớp cũng như các công việc khác do Hiệu trưởng quy định để quy đổi đảm bảo làm việc 40 giờ/tuần.[1]
Còn với giáo viên phổ thông, Thông tư 05/2025/TT-BGDĐT quy định chế độ làm việc đối với giáo viên tiểu học 23 tiết/tuần, giáo viên trung học cơ sở 19 tiết/tuần, giáo viên trung học phổ thông 17 tiết/tuần, không hề có nội dung “thực hiện các công việc chuẩn bị cho giờ dạy trên lớp cũng như các công việc khác do Hiệu trưởng quy định để quy đổi đảm bảo làm việc 40 giờ/tuần”.[2]
Vì thế, nhiều giáo viên phổ thông cho rằng, hiện nay chưa có căn cứ pháp lý rõ ràng, cụ thể, minh bạch như quy định chế độ làm việc của giáo viên mầm non để yêu cầu giáo viên phổ thông công lập làm việc ở trường 8 giờ/ngày.
Vì vậy, để “danh chính, ngôn thuận” phải bổ sung nội dung “thực hiện các công việc chuẩn bị cho giờ dạy trên lớp cũng như các công việc khác do Hiệu trưởng quy định để quy đổi đảm bảo làm việc 40 giờ/tuần” trong quy định chế độ làm việc của giáo viên phổ thông, nếu muốn thực hiện đề xuất giáo viên công phổ thông công lập làm việc ở trường 8 giờ/ngày.
Chuẩn bị cơ sở vật chất để giáo viên phổ thông công lập làm việc ở trường 8 giờ/ngày có khó không? Có tốn kém không? Theo người viết, chuẩn bị cơ sở vật chất để giáo viên phổ thông công lập làm việc ở trường 8 giờ/ngày không khó, không tốn kém, chỉ là khai thác tối đa nguồn lực cơ sở vật chất hiện hữu của nhà trường.
Thực tế hiện nay, phần lớn cơ sở giáo dục phổ thông đã có phòng hội trường, phòng nghỉ giáo viên, phòng hội đồng, phòng tư vấn học sinh. Riêng phòng hội trường có hàng trăm bộ bàn ghế, một năm chỉ dùng vài ba lần. Nếu lãnh đạo biết khai thác , tận dụng nguồn lực cơ sở vật chất, vừa tránh lãng phí, vừa có thể đáp ứng thoải mái chỗ ngồi cho giáo viên làm việc 8 giờ/ngày.
Cùng với đó, phần lớn cơ sở giáo dục phổ thông hiện nay đã kết nối mạng internet và có wifi mạnh phủ sóng mọi ngóc ngách trong trường, đáp ứng cho giáo viên có thể kết nối mạng mọi lúc, mọi nơi. Lãnh đạo nhà trường chỉ cần khai thác nguồn lực vật chất hiện có, không cần đầu tư thêm, cũng có thể đáp ứng chỗ ngồi làm việc cho giáo viên tại trường 8 giờ/ngày.
Giáo viên phổ thông công lập nước ta từ trước đến nay đã quen không phải làm việc tại trường 8 giờ/ngày. Vì thế khi có đề xuất trên, nhiều giáo viên có phản ứng cũng là điều dễ hiểu. Tuy nhiên, nếu triển khai sẽ giúp thầy cô không phải đem nhiều công việc về nhà để có thêm thời gian lo cho gia đình, cuộc sống riêng.
Tài liệu tham khảo:
https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Giao-duc/Thong-tu-48-2011-TT-BGDDT-che-do-lam-viec-giao-vien-mam-non-130933.aspx
https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Lao-dong-Tien-luong/Thong-tu-05-2025-TT-BGDDT-che-do-lam-viec-giao-vien-pho-thong-du-bi-dai-hoc-615375.aspx
https://vtv.vn/giao-duc/100-hoc-sinh-tieu-hoc-duoc-hoc-2-buoi-ngay-20250313102934837.htm
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.
