Bộ trưởng Bộ Nội vụ: Tinh giản biên chế có nơi xảy ra tình trạng "cào bằng"

Tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khoá XV, chiều ngày 4/11, tại Nhà Quốc hội, dưới sự điều hành của Thượng tướng Trần Quang Phương - Phó Chủ tịch Quốc hội, Quốc hội tiếp tục chất vấn nhóm vấn đề thứ hai, đồng thời tiến hành chất vấn nhóm vấn đề thứ 3 - lĩnh vực Nội vụ.

Đánh giá, sắp xếp cán bộ chưa thực chất, còn “dĩ hòa vi quý”

Chiều nay, sau 40 phút trả lời của Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông và Phó thủ tướng Vũ Đức Đam, đến phần đăng đàn của Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà. 107 đại biểu đã đăng ký chất vấn.

Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà trả lời chất vấn chiều ngày 4/11. Ảnh: quochoi.vn.

Trong báo cáo gửi đến đại biểu trước chất vấn, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho biết từ đầu năm 2020 đến giữa 2022, số cán bộ, công viên chức thôi việc là hơn 39.500, chiếm 1,94% tổng số biên chế. Trong đó, bộ ngành có 7.100 người, địa phương 32.450 người; 650 tiến sĩ, 4.000 thạc sĩ và khoảng 1.200 bác sĩ. Ngành giáo dục đào tạo có số lượng thôi việc nhiều nhất (16.400); y tế (gần 12.200). Hơn 25.610 công chức, viên chức thôi việc từ 40 tuổi trở xuống.

Trong thời gian này, 23 bộ, ngành và 63 địa phương đã tuyển dụng được 144.000 công chức, viên chức. Trong đó, viên chức giáo dục đạt gần 74.500 và viên chức y tế hơn 38.000.

Chất vấn Bộ trưởng Bộ Nội vụ, Đại biểu Hà Sỹ Huân - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Kạn cho rằng, việc đánh giá, xếp loại cán bộ, công chức, viên chức luôn là khâu quan trọng trong công tác cán bộ. Tuy nhiên, trên thực tế việc đánh giá, xếp loại vẫn còn biểu hiện chưa thực chất, thậm chí có hiện tượng nể nang, né tránh, ngại va chạm, “dĩ hòa vi quý”.

Đại biểu Hà Sỹ Huân - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Kạn chất vấn về hiện tượng đánh giá, sắp xếp cán bộ nể nang, né tránh, ngại va chạm, “dĩ hòa vi quý”. Ảnh: quochoi.vn.

Từ đó, Đại biểu Hà Sỹ Huân đề nghị Bộ trưởng cho biết những giải pháp mà Bộ đã và sẽ triển khai giúp cho công tác đánh giá cán bộ được chính xác và phản ảnh thực chất trong thời gian tới?

Đối với vấn đề này, Bộ trưởng Nội vụ cho biết, thời gian qua, Đảng, Chính phủ đã quan tâm đánh giá cán bộ nên kết quả có chuyển biến tích cực. Năm 2021, số cán bộ, công chức, viên chức được đánh giá hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ là 22%, trong khi trước đó là 30%; số không hoàn thành nhiệm vụ từ 1,7% những năm trước xuống còn 0,5-0,6%. Tuy nhiên, về tổng thể, việc đánh giá chưa sát với thực tiễn, chưa căn cứ vào sản phẩm, kết quả, như đại biểu nêu.

Để đánh giá kết quả công việc tốt hơn, Bộ trưởng Trà cho rằng cần hoàn thiện hệ thống thể chế pháp luật, liên thông quy định của Đảng theo hướng xuyên suốt, đa chiều; tập trung hoàn thành xác định vị trí việc làm, khung năng lực làm cơ sở đánh giá cán bộ, công chức, viên chức. Bộ, ngành địa phương căn cứ vào quy định để xếp loại, đánh giá công khai, công bằng, làm động lực cho cán bộ hoàn thành tốt nhiệm vụ. Ngoài ra, cơ quan đơn vị cũng cần ứng dụng công nghệ để việc đánh giá cán bộ được hiệu quả, minh bạch, công bằng.

Đặt vấn đề chất vấn tại hội trường, Đại biểu Quốc hội Tao Văn Giót - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Lai Châu cho biết, một trong những mục tiêu tinh giản biên chế, cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức là nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị, tiết kiệm, giảm chi phí thường xuyên, cải cách chính sách tiền lương.

Đại biểu Quốc hội Tao Văn Giót - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Lai Châu đề nghị Bộ trưởng cho biết trong giai đoạn vừa qua, việc tinh giản biên chế có tác động thế nào đến việc thực hiện cải cách tiền lương. Ảnh: quochoi.vn.

Vị đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết trong giai đoạn vừa qua, việc tinh giản biên chế có tác động thế nào đến việc thực hiện cải cách tiền lương cho cán bộ, công chức, viên chức, đảm bảo đời sống cho cán bộ, công chức, viên chức?

Đại biểu cũng cho biết,việc tinh giản biên chế trong giai đoạn vừa qua còn tình trạng tinh giản biên chế cơ học, “cào bằng” giữa các địa phương, đơn vị, lĩnh vực, dẫn đến thiếu cục bộ một số lĩnh vực, địa phương. Đề nghị Bộ trưởng cho biết đâu là nguyên nhân chính, giải pháp giải quyết vấn đề này trong thời gian tới thế nào và bao giờ thì giải quyết được?

Đối với vấn đề tinh giản biên chế tác động tới cải cách tiền lương, Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho biết, trong thời gian qua, chúng ta giảm tổ chức hành chính, đơn vị sự nghiệp, giảm biên chế để cải cách hệ thống tổ chức bộ máy, cải cách đội ngũ công chức viên chức. Công tác này có tác động lớn, giúp tạo điều kiện nâng lương cho đội ngũ, tiết kiệm được nguồn kinh phí lớn để tạo nguồn lực thực hiện cải cách chính sách tiền lương. Công tác này sẽ còn được đẩy mạnh thực hiện trong thời gian tới…

Bộ trưởng cũng cho biết, trong thời gian qua đã có sự nỗ lực vượt bậc trong việc tinh gọn bộ máy, giảm số người hưởng lương từ ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, cũng có tình trạng “cào bằng”, giảm theo hướng cơ học ở một vài nơi.

Theo Bộ trưởng, trong quá trình cơ cấu đội ngũ, thực hiện tinh giản, bước đầu phải thực hiện theo cách cơ học, giao chỉ tiêu. Trước đó, nhiều năm chúng ta không đạt được con số 10% này. Hiện nay, tuy có tồn tại, hạn chế khi có nơi, có lúc còn xảy ra tình trạng “cào bằng”, song, nhìn chung việc tinh giản biên chế, bộ máy đã đạt được mục tiêu đề ra.

Thu hút, khuyến khích cán bộ năng động sáng tạo, dám nghĩ dám làm

Đại biểu Lê Thanh Vân - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Cà Mau đặt câu hỏi chất vấn liên quan đến “trọng dụng nhân tài và thưởng phạt nghiêm minh” là thuật dùng người cũng là luật trị quốc. Ngày 22/9/2021, Bộ Chính trị cũng đã ban hành Kết luận số 14 trong đó chủ trương khuyến khích bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo dám nghĩ dám làm, dám đột phá vì lợi ích chung.

Đại biểu Lê Thanh Vân đặt câu hỏi Bộ trưởng với nhiệm vụ quyền hạn của mình đã làm gì để biến chủ trương trên thành pháp luật, thành quy tắc xử sự có tính chất áp dụng chung?

Đại biểu Lê Thanh Vân - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Cà Mau đặt câu hỏi chất vấn liên quan đến “trọng dụng nhân tài và thưởng phạt nghiêm minh”. Ảnh: quochoi.vn.

Trả lời câu hỏi của đại biểu Lê Thanh Vân về trọng dụng nhân tài, Bộ trưởng Bộ Nội vụ khẳng định: “Đây truyền thống của dân tộc ta, nội dung này Bộ cũng quan tâm rất sâu sắc. Chủ trương này cùng với chính sách trọng dụng nhân tài là quan điểm nhất quán của Đảng, Nhà nước, được thể hiện rất rõ trong nghị quyết, văn kiện quan trọng. “Nhiều nước đã làm ra kỳ tích phát triển thông qua chính sách, chú trọng việc trọng dụng nhân tài” - Bộ trưởng cho biết.

“Để cụ thể hóa kết luận của Bộ Chính trị, Bộ Nội vụ đã tham mưu ban hành Nghị định 140 từ năm 2018, thu hút được 258 sinh viên xuất sắc và nhà khoa học. Một số địa phương rất chú trọng như Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Vĩnh Phúc, thông qua Hội đồng nhân dân có chính sách phù hợp để trọng dụng nhân tài. Ngoài ra, các địa phương đã thu hút được khoảng 3.000 cán bộ khoa học trẻ, sinh viên giỏi, tuy nhiên vẫn còn quá ít ỏi so với số người làm việc trong khu vực công.

Thời gian tới, Bộ Nội vụ sẽ xây dựng đề án chiến lược quốc gia về thu hút trọng dụng nhân tài; có cơ chế chính sách để thu hút, hấp dẫn hơn, kèm theo khuyến khích cán bộ năng động sáng tạo, dám nghĩ dám làm” - Bộ trưởng Bộ Nội vụ thông tin thêm.

Giải quyết tình trạng thiếu giáo viên và điều chỉnh lương tối thiểu vùng

Tham gia chất vấn tại phiên họp, Đại biểu Nguyễn Thị Thu Nguyệt - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đắk Lắk nêu rõ việc giao số lượng biên chế viên chức sự nghiệp của Bộ Nội vụ những năm qua đã làm cho nhiều địa phương không thể bố trí giáo viên theo đúng định mức, vị trí việc làm dẫn đến tình trạng nhiều điểm trường, điểm lớp ở vùng biên giới, biển đảo, vùng sâu, vùng xa thiếu giáo viên và bố trí giáo viên không đúng việc làm.

“Trước tình trạng này, Bộ trưởng có trách nhiệm như thế nào và Bộ Nội vụ có trách nhiệm ra sao để giải quyết thực trạng này?” - nữ đại biểu đặt câu hỏi.

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Nguyệt - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đắk Lắk chất vấn trách nhiệm của Bộ Nội vụ trước tình trạng thiếu giáo viên. Ảnh: quochoi.vn.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà trả lời: “Thực chất việc giao biên chế viên chức hàng năm Bộ không có thẩm quyền; Bộ chỉ có đề xuất tham mưu cho Chính phủ bổ sung biên chế giáo viên đáp ứng yêu cầu có học sinh thì phải có giáo viên. Tới đây, Bộ tiếp tục kiến nghị sửa đổi cho phù hợp hơn về nội dung này, đề nghị giao biên chế trên cơ sở định mức, các địa phương cũng cần sắp xếp lại quy mô hệ thống trường lớp, giảm bớt các điểm trường lẻ để giảm đầu mối, giảm biên chế giáo viên”.

Tham gia chất vấn, Đại biểu Đỗ Huy Khánh - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai đề cập đến giải pháp về tình trạng thiếu giáo viên và lương tối thiểu vùng.

Cụ thể, vị đại biểu nêu: “Một là, Bộ Chính trị đã có quyết định giao bổ sung 65.850 giáo viên cho giai đoạn 2022- 2026. Tuy nhiên năm học 2022- 2023 tình trạng thiếu giáo viên vẫn còn rất lớn; nhất là đối với các tỉnh/thành phố có số lượng học sinh tăng cao. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp cụ thể về vấn đề này?

Đại biểu Đỗ Huy Khánh - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai đề cập đến giải pháp về tình trạng thiếu giáo viên và lương tối thiểu vùng. Ảnh: quochoi.vn.

Hai là, vấn đề lương tối thiểu theo vùng, đội ngũ nhân viên làm công tác đơn vị hành chính sự nghiệp như văn thư, thủ quỹ, kế toán thì mức lương cơ bản thấp. Đại biểu đề nghị giải pháp cho vấn đề này?”.

Trả lời câu hỏi của Đại biểu Nguyễn Huy Khánh về lương tối thiểu theo vùng, đội ngũ nhân viên làm công tác đơn vị hành chính sự nghiệp như văn thư, thủ quỹ, kế toán thì mức lương cơ bản thấp, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho biết, Chính phủ trình tại Kỳ họp Quốc hội mức lương cơ sở từ 1.490 lên 1.800 tăng lên 20,8%, như vậy nhân viên đơn vị hành chính cũng trong diện được điều chỉnh lương này.

Sau khi thực hiện điều chỉnh lương này, nếu điều kiện đất nước năm 2003 và những năm tới ổn định tốt, tăng trưởng tốt sẽ thực hiện cải cách chính sách tiền lương, đảm bảo cao hơn lương tối thiểu vùng.